Czytaj także

Medycyna i okolice - szczepionki

Ostatnia aktualizacja: 10.07.2007 10:21

Prawdy i mity o szczepieniach ochronnych.

"Krosty są czerwone, żółte i białe, towarzyszy im uczucie pieczenia (...), skóra z jakby nawbijanymi ziarnkami ryżu" – tak w 400 r. n.e. opisuje śmiertelną chorobę przebiegającą z wysypką, hinduski podręcznik medycyny. Atak ospy prawdziwej na Indie, bo to ona została opisana, był tak potężny, że uznano ten stan rzeczy za karę boską. Ponieważ choroba w zastraszającym tempie roznosiła się po świecie, ludzie zaczęli szukać na nią sposobu.

Najbieglejsi w medycynie Chińczycy w średniowieczu wdmuchiwali do nosa osoby zdrowej starte w pył strupy z ciała chorego na ospę prawdziwą. U pacjenta rozwijała się wtedy łagodna postać choroby, dzięki której nabywał odporności czynnej (choć zdarzyły się również przypadki śmiertelne). Dopiero u progu XVIII wieku płyn surowiczy od chorego był celowo wcierany w zadraśnięcie (zadrapanie) lub nacięcie na skórze osoby niezainfekowanej, co, jeśli się powiodło, dawało szczepionemu odporność. Ta metoda stała się prekursorem szczepień.

W 1757 roku w ten właśnie sposób w celach profilaktycznych dostał wirusa ospy angielski chłopiec, Edward Jenner. Walczył z chorobą cały miesiąc i, gdy w końcu wyzdrowiał, postanowił zostać lekarzem. Medyk z naukowym zacięciem zauważył, że osoby pracujące przy krowach nigdy nie chorują na ospę, a jedynie czasem zapadają na jej lekką odmianę – krowiankę. To spostrzeżenie otworzyło mu drogę do wynalezienia pierwszej w historii medycyny szczepionki. W 1796 roku podał zdrowym ludziom żywe i w pełni wirulentne wirusy krowianki właśnie, która wywołała niewielkie objawy. Piętnastokrotnie szybko nakłuwał skórę igłą uprzednio zanurzoną w szczepionce. Rankę poszczepienną zaklejał gazikiem, aby nie dopuścić do zakażenia pozostałych części ciała. W 4-14 dni później w miejscu szczepienia pojawiały się zmiany w postaci grudek, pęcherzyków i białawych, wklęsłych krost (w tej kolejności). Zazwyczaj okres ten przebiegał z gorączką, rzadko osiągającą 39°C, oraz powiększeniem regionalnych węzłów chłonnych. Postępowanie to znane jest dziś jako szczepienie ochronne.To był początek pokonywania pierwszego śmiertelnego wroga.

Koniec XIX i cały wiek XX to okres rozwoju nauki o szczepieniach i rozpoczęcie masowych szczepień przeciwko innym zabójcom, jak wścieklizna, tężec, cholera, dżuma, gruźlica, żółta febra , krztusiec, choć są kraje, gdzie nadal te choroby zbierają śmiertelne żniwo.

Małgorzata Kownacka

Zobacz więcej na temat: dżuma gruźlica Indie medycyna szczepienia wścieklizna

Czytaj także

Włosi mają 19 milionów zbędnych szczepionek

Ostatnia aktualizacja: 22.01.2010 13:41

Włoski resort zdrowia zastanawia się, co zrobić z 19 milionami niewykorzystanych szczepionek przeciwko nowej grypie.

Akcja masowych szczepień poniosła we Włoszech kompletne fiasko: zaszczepiło się około 800 tysięcy osób. Kupiono zaś 24 mln ampułek za 184 miliony euro.

Wcześniej włoski resort zdrowia postanowił podarować Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 10 procent zapasów z przeznaczeniem dla krajów najbiedniejszych.

Minister Fazio wyjaśnił, że obecnie specjalny sztab kryzysowy zastanawia się, co zrobić z 9 milionami szczepionek, już dostarczonych do poszczególnych regionów i z 10 milionami dawek, za które już zapłacono, a które jeszcze nie dotarły do Włoch od szwajcarskiego producenta.

Negocjacje z producentem

Niedawno prasa ujawniła, że włoskie stowarzyszenie przemysłu farmaceutycznego Farmindustria prowadzi rozmowy z koncernem Novartis na temat możliwości zmiany warunków kontraktu o zakupie preparatu przez ministerstwo zdrowia.

Stowarzyszenie przedstawiło propozycję, która pozwoliłaby ograniczyć straty skarbu państwa. Zgodnie z tą ofertą koncern farmaceutyczny zrezygnowałby z dostarczenia 10 milionów dawek, przeznaczonych dla Włoch, a w zamian za to przysłałby inne produkowane przez siebie lekarstwa. Wstępnie resort zdrowia przychylnie odniósł się do tej propozycji. Nie wiadomo jeszcze, jaka będzie odpowiedź producenta.

Jednocześnie w związku z doniesieniami o stwierdzonym w tych dniach we Włoszech lekkim wzroście zachorowań na grypę A/H1N1, minister zdrowia oświadczył w piątek, że na razie nie ma sygnałów o tym, że jest to nowa fala. "Nie mówię jednak, że nie dojdzie do niej w przyszłości" - dodał Fazio.

Szczepienie przeciwko nowej grypie porównał do mieszkania w domu antysejsmicznym. "Nawet jeśli nie będzie trzęsienia ziemi, jest się bezpiecznym" - oświadczył włoski minister.

ag, PAP

Zobacz więcej na temat: grypa mieszkanie Ministerstwo Zdrowia szczepienia Włochy

Czytaj także

"Le Figaro": rezygnują z zamówionych szczepionek

Ostatnia aktualizacja: 23.03.2010 12:16

Rząd Francji podjął decyzję o rezygnacji z ponad połowy zamówionych szczepionek przeciw nowej grypie, A/H1N1 - informuje we wtorek dziennik "Le Figaro". W ramach odszkodowania państwo ma wypłacić firmom farmaceutycznym 48 milionów euro.

Władze francuskie zamówiły w ubiegłym roku 94 mln dawek szczepionek przeciw nowej grypie. Jednak z różnych powodów - m.in. niewielkiego zainteresowania szczepieniami - ministerstwo zdrowia postanowiło wycofać się z kontraktów na ponad połowę zamówionych szczepionek, czyli 50 mln dawek. Od kilku miesięcy trwały w tej kwestii pertraktacje z firmami farmaceutycznymi.

Jak pisze "Le Figaro", szefowa resortu zdrowia Roselyne Bachelot zakończyła właśnie te negocjacje i projekt porozumienia przewiduje unieważnienie kontraktu na 50 mln dawek. W zamian za to państwo wypłaci trzem dostawcom szczepionek - grupom farmaceutycznym: GSK, Sanofi-Pasteur i Novartis - 48 mln euro odszkodowania. Dziennik dodaje, że gdyby nie anulowano pierwotnego kontraktu, państwo zapłaciłoby firmom za tę ilość szczepionek 358 mln euro.

Nie chcieli się szczepić...

"Le Figaro" podkreśla, że negocjacje były bardzo ciężkie i nie doprowadziły do pełnego sukcesu rządu. Laboratorium Novartis podpisało porozumienie z resortem zdrowia, ale dwie inne firmy - niezadowolone z kwoty odszkodowania - nie uczyniły tego. W praktyce jednak - twierdzi "Le Figaro" - brytyjska firma GSK zamierza zaakceptować rządowe warunki ugody. Nie wiadomo jeszcze, jaka będzie decyzja trzeciego dostawcy szczepionek we Francji: Sanofi-Pasteur. W tym wypadku - pisze gazeta - nie można wykluczyć, że laboratorium poda zleceniodawców do sądu za złamanie wcześniejszej umowy.

Sprawa zakupu przez francuski rząd ogromnej liczby szczepionek wywołała nad Sekwaną wiele kontrowersji. Niedawno powołano specjalną komisję parlamentarną, która wciąż wyjaśnia, czy w tej kwestii nie doszło do nieprawidłowości. Minister Bachelot tłumaczyła w styczniu, że rząd rezygnuje z dużej części szczepionek z powodu "zasadniczych zmian" związanych ze strategią zapobiegania epidemii nowej grypy. Podkreślała, że w momencie zamówienia szczepionek przewidywano dwukrotne szczepienia, jednak w listopadzie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła, że wystarczy jeden zastrzyk.

Wiadomo też jednak, że Francuzi nie posłuchali zachęt rządu do masowego szczepienia się. Powstrzymały ich od tego możliwe skutki uboczne szczepionki oraz względnie niska liczba ofiar śmiertelnych grypy A/H1N1 we Francji.

kg,PAP

Zobacz więcej na temat: firma Francja grypa odszkodowanie szczepienia

Czytaj także

Szczepionki bezpieczne

Ostatnia aktualizacja: 03.02.2010 10:22

Brytyjski tygodnik medyczny Lancet oficjalnie wycofał publikację, której autor sugerował, że szczepionki mogą wywoływać u dzieci autyzm.

Wydawcy pisma Lancet potwierdzili, że opublikowane wyniki badania, sugerujące, że szczepionki mogą wywoływać autyzm były nieprawdziwe.

źr. zeathiel

Sprawa zaczęła się 12 lat temu. Brytyjski lekarz Andrew Wakefield napisał wtedy w Lancecie, że szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce może wywoływać u dzieci objawy autyzmu. Po tym artykule w Wielkiej Brytanii spadła liczba szczepień, a coraz więcej dzieci zaczęło chorować na odrę. Z czasem wyniki badań Wakefielda zostały w prasie naukowej zdyskredytowane. Lancet częściowo bronił pracy twierdząc, że być może otworzy ona nową sferę badań, teraz jednak wydawcy ostatecznie wycofali tę publikację.

W zeszłym tygodniu Naczelna Izba Lekarska Wielkiej Brytanii skrytykowała Wakefielda za to, że płacił dzieciom za oddawanie krwi oraz za potajemne pobieranie honorariów za pomoc prawnikom reprezentującym rodziny dzieci rzekomo poszkodowanych przez szczepionki. Izba może pozbawić Wakefielda praw do wykonywania zawodu. Mimo to, do dziś wielu naukowców, rodziców i opiekunów dzieci autystycznych uważa, że szczepionki mogą powodować autyzm. Trwają kampanie na rzecz ostatecznego rozstrzygnięcia tej kwestii.

Zobacz więcej na temat: autyzm dzieci medycyna Odra różyczka Wielka Brytania zdrowie

Czytaj także

Pediatra Teresa Jackowska o szczepieniach

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2009 09:17

Przy dzisiejszym postępie medycyny udaje się zawrzeć wiele szczepionek w jednym zastrzyku.

Posłuchaj

00'22

więcej

Pediatra Teresa Jackowska apeluje do rodziców o szczepienie dzieci. Dziś obchodzimy pierwszy Ogólnopolski Dzień Szczepień.

Wiceprzewodnicząca Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego przypomniała, że w Polsce przez wiele lat szczepienia dzieci były obowiązkowe, dlatego i dziś decyduje się na nie większość rodziców. Obecnie jest to ponad 95 procent - wyjaśniła doktor Jackowska, która była gościem Sygnałów Dnia w Programie 1 Polskiego Radia.

Podkreśliła, że szczepionki mają pozytywne skutki. Jeśli dziecko zachoruje na przykład na krztusiec czy ciężkie pneumokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, istnieje ryzyko głuchoty lub upośledzenia umysłowego - ostrzega lekarka.

Teresa Jackowska zaznaczyła, że przy dzisiejszym postępie medycyny udaje się zawrzeć wiele szczepionek w jednym zastrzyku, co ogranicza ból i strach dzieci. Jak dodała, przy dobrze wykonanym wywiadzie lekarskim ryzyko wystąpienia skutków ubocznych po szczepieniu jest minimalne.

Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)

Zobacz więcej na temat: szczepienia pediatra dzieci POLSKA rodzice

Czytaj także

Szczepionkowy niewypał we Włoszech. Oszustwo?

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2010 08:29

Włochy nie widzą podstaw, aby naciski koncernów farmaceutycznych w sprawie szczepionek przeciwko grypie A/H1N1, nazwać oszustwem.

Posłuchaj

00'55 posłuchaj relacji Marka Lehnerta

więcej

Włochy nie widzą podstaw, aby naciski koncernów farmaceutycznych w sprawie szczepionek przeciwko grypie A/H1N1, nazwać oszustwem. W kwestii, którą zajmie się niebawem Rada Europy, włoski minister zdrowia czuje się niekompetentny.

Włosi zamierzali zaszczepić około 40 procent populacji i kupili ponad 20 milionów szczepionek, wydając na to blisko 200 milionów euro. Tymczasem - jak przyznał sam minister Ferruccio Fazio - kampania szczepień "nie wypaliła". Zaszczepiło się zaledwie 850 tysięcy osób. W obliczu tego fiaska pojawiła się propozycja powołania parlamentarnej komisji śledczej, która ustaliłaby, kto ponosi za nie odpowiedzialność. Szef resortu zdrowia woli jednak nie mówić o winnych. Przypomina jedynie, że kierował się wskazówkami Światowej Organizacji Zdrowia, która ostrzegała przed wirusem A/H1N1.

We Włoszech na nową grypę zmarło ponad 200 osób. Ostrzeżenia te nie były więc zupełnie bezpodstawne - podkreśla minister Ferruccio Fazio.

pm, Informacyjna Agencja Radiowa (IAR), Marek Lehnert

Zobacz więcej na temat: Włochy ŚWIAT grypa Europa IAR komisja śledcza

Czytaj także

"Narażono mln ludzi na skutki uboczne szczepionek"

Ostatnia aktualizacja: 11.01.2010 16:54

Rada Europy zajmie kwestią ewentualnej presji, wywieranej przez przemysł farmaceutyczny, by nakłonić rządy do zakupu dużych ilości szczepionki przeciw grypie A/H1N1.

Rada Europy zajmie się 26 stycznia kwestią ewentualnej presji, wywieranej przez przemysł farmaceutyczny, by nakłonić rządy do zakupu dużych ilości szczepionki przeciw świńskiej grypie (A/H1N1) - poinformowała w poniedziałek agencja dpa.

Z inicjatywy niemieckiego socjaldemokraty Wolfganga Wodarga wysłuchani zostaną w tej sprawie przedstawiciele firm farmaceutycznych i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) - powiedziała rzeczniczka RE w Strasburgu. Nie wiadomo jeszcze, czy posiedzenie to będzie prowadzone przy drzwiach zamkniętych.

Wodarg powiedział w poniedziałek agencji dpa, że przemysł farmaceutyczny wyolbrzymił zagrożenie świńską grypą i wywierał presję na rządy w kwestii zakupu szczepionek.

W grudniu 2009 roku Wodarg wystosował petycję, w której wskazywał na "fałszywy alarm" dotyczący świńskiej grypy i twierdził, że "miliony zdrowych ludzi bez potrzeby narażono na skutki uboczne niedostatecznie przetestowanych szczepionek".

Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)

Zobacz więcej na temat: ŚWIAT grypa przemysł Europa IAR firma

Czytaj także

Szczepionki chronią

Ostatnia aktualizacja: 10.03.2010 10:00

Szczepienie dzieci zwiększa odporność dorosłych.

Szczepienie dzieci przeciw grypie chroni przed chorobą starszych członków tych samych grup społecznych. Udowodnili to kanadyjscy naukowcy, którzy badali wpływ szczepionek na odporność ludzi w małych, odizolowanych skupiskach ludzkich.

Szczepionki chronią dzieci, a dzięki temu także dorosłych źr. zeathiel

Próby przeprowadzono na kilkudziesięciu grupach Huterytów - zamkniętych protestanckich społeczności żyjących w Kanadzie. Różnego rodzaju szczepionki podano łącznie prawie tysiącu dzieci - połowie dawki przeciw grypie, drugiej połowie, dla porównania, przeciw żółtaczce. Okazało się, że tam, gdzie zaszczepiono przeciwko sezonowej grypie 80 procent dzieci, społeczności osiągały znaczny stopień tak zwanej odporności grupowej. Oznacza to, że w dużej mierze - o 61 procent - spadało ryzyko zachorowań osób niezaszczepionych.

Autorzy badań z Uniwersytetu McMastera w Ontario podkreślają, że szczepienie przedszkolaków i uczniów jest bezsprzecznie skuteczną metodą walki z rozprzestrzenianiem się grypy. Ich publikację zamieszcza Gazeta Amerykańskiego Towarzystwa Medycznego (JAMA). Badania sponsorowały częściowo agencje amerykańskiego rządu i częściowo agencje rządu Kanady.

Zobacz więcej na temat: dzieci grypa Kanada szczepienia