Czytaj także

Sprawny intelekt miłośnika krzyżówek

Ostatnia aktualizacja: 07.09.2010 07:00

Rozrywki umysłowe mogą opóźniać wystąpienie demencji - ale tylko do pewnego momentu.

To, co dla wielu było jasne od dawna, teraz zostało dowiedzione naukowo. Puzzle, krzyżówki i inne rozrywki umysłowe mogą opóźniać wystąpienie demencji. Pisze o tym pismo "Neurology".

Codzienne ćwiczenia intelektualne jednak opóźnią demencję tylko do pewnego czasu – informuje naukowy periodyk. Potem wyćwiczony mózg szybciej poddaje się chorobie.

Badania pod tym kątem zostały przeprowadzone przez naukowców z Rush University Medical Center w Chicago. Juz od początku lat 90. XX wieku obserwowali oni grupę 1157 osób po 65 roku życia. Każdemu z badanych przyznawano maksymalnie 5 punktów w zależności od tego, jak bardzo angażował się w różne działania związane z przetwarzaniem informacji. Do takich działań zaliczono m.in. oglądanie telewizji (!), czytanie książek, rozwiązywanie krzyżówek, układanie puzzli czy chodzenie do muzeum. Co trzy lata uczestników poddawano testom, badającym sprawność umysłową.

Jak się okazało, codzienny trening umysłu miał znaczenie. W przypadku osób bez rozpoznanej demencji każdy dodatkowy punkt oznaczał o 50 procent wolniejsze pogarszanie się funkcjonowania mózgu. Jednak były i wyjątki: u 148 osób, u których rozpoznano Alzheimera, każdy punkt za zwiększoną aktywność umysłową był związany z rozwojem demencji szybszym aż o 42 procent.

Naukowcy sądzą, że aktywność umysłowa wzmacnia zdolność mózgu do normalnego funkcjonowania w początkowych stadiach rozwoju choroby, co pozwala tolerować nawet poważne zmiany patologiczne i utrzymywać normalny tryb życia. Jednak kiedy choroba jest bardziej zaawansowana, rozwija się szybciej. Czy zatem warto rozwiązywać krzyżówki? Specjaliści uważają, że tak. Dzięki aktywności umysłowej skraca się czas, przez jaki dana osoba cierpi z powodu demencji.

Zobacz więcej na temat: Chicago ćwiczenia

Czytaj także

Szybka diagnoza rodziny

Ostatnia aktualizacja: 02.10.2010 10:30

Członkowie rodziny i bliscy znajomi mogą prześcignąć lekarzy w diagnozowaniu demencji.

Lekarze często badają pacjentów pod kątem demencji, zlecając im wykonanie szeregu zadań pamięciowych, takich jak przypominanie sobie listy słów lub porównywanie kształtów przedmiotów. Naukowcy z Washington University School of Medicine w St. Louis przyjęli inną metodę. Aby sprawdzić, czy u danej osoby wystąpiły zmiany kognitywne powodujące trudności w wykonywaniu codziennych czynności, stworzyli oni kwestionariusz o nazwie Ascertain Dementia 8 (AD8), opierający się na informacjach dostarczanych przez członka rodziny lub przyjaciela. Kwestionariusz został przetestowany na grupie 251 osób.

Dane uzyskane w ten sposób porównano następnie z wynikami analizy płynu mózgowo-rdzeniowego i tomografii komputerowej, które pozwalają wykryć zmiany w mózgu pacjenta. Okazało się wówczas, że wyniki kwestionariusza AD8 częściej pokrywały się ze stanem rzeczywistym niż tradycyjne testy badające funkcje kognitywne.

- AD8 stanowi szybką i oszczędną alternatywę. Zebranie danych od informatora zajmuje zaledwie kilka minut, a uzyskane informacje pozwalają zidentyfikować osoby, które powinny zostać poddane dalszym badaniom pod kątem choroby Alzheimera - mówi dr John Morris, jeden z autorów badań.

Kwestionariusz zawiera m.in. pytania dotyczące problemów z osądem sytuacji (np. złe decyzje finansowe), zmniejszenia zainteresowania dotychczasowym hobby i innymi aktywnościami, powtarzania pytań i opowieści, zapominania o umówionych wizytach czy trudności w obsłudze urządzeń, takich jak pilot do telewizora czy kuchenka mikrofalowa. AD8 został już przetłumaczony na kilka języków i trafił do klinik w różnych częściach świata.

Zdaniem nadzorującego badania prof. Johna Morrisa, obecnie używane narzędzia służące do ewaluacji pierwszych symptomów demencji pozwalają jedynie określić funkcje kognitywne danej osoby w momencie przeprowadzania testu. Pytanie pacjentów, czy ich sprawność umysłowa uległa zmianie również nie zawsze jest celowe, gdyż osoby, u których pojawiają się pierwsze oznaki demencji często nie mają świadomości swojego problemu - zaznacza badacz.

(ki)

Zobacz więcej na temat: medycyna zdrowie

Czytaj także

Dwujęzyczność opóźnia Alzheimera

Ostatnia aktualizacja: 13.11.2010 07:00

U osób, które na co dzień posługują się co najmniej dwoma językami, wystąpienie pierwszych symptomów demencji może opóźnić się nawet o pięć lat.

O wynikach badań kanadysjkich naukowców informuje pismo "Neurology".

- Nie twierdzimy, że bilingwizm zapobiega chorobie Alzheimera lub innym rodzajom demencji, jednak może on sprzyjać tworzeniu się kognitywnych rezerw w mózgu, które wydają się dość znacząco opóźniać objawy alzheimera - mówi prowadzący badania dr Fergus Craik z kanadyjskiego Rotman Research Institute.

Gdzie badac dwujęzyczność, jeśli nie w Kanadzie? Swoje wnioski naukowcy opierają na analizie 211 pacjentów z tego kraju, w tym 102 osób dwujęzycznych, u których zdiagnozowano chorobę Alzheimera. Pod uwagę wzięto datę diagnozy i wiek wystąpienia pierwszych oznak zaburzeń kognitywnych, jak również m.in. wykonywany zawód i wykształcenie badanych.

Z badań wynika, że u dwujęzycznych pacjentów pierwsze oznaki choroby, takie jak problemy z pamięcią, dezorientacja czy trudności z rozwiązywaniem problemów i planowaniem, występowały średnio o 5 lat później niż u osób jednojęzycznych. - Wyniki te mają szczególne znaczenie dla społeczeństw wielokulturowych, takich jak kanadyjskie, gdzie dwujęzyczność występuje często - komentuje dr Ellen Bialystok, profesor na Uniwersytecie York. - Musimy zrozumieć, w jaki sposób bilingwizm zmienia zdolności kognitywne, zwłaszcza wówczas, gdy ma to implikacje kliniczne, tak jak w tym przypadku.

- Choć wiele badań koncentruje się na opracowywaniu nowych i bardziej skutecznych leków na chorobę Alzheimera, obecnie nie ma takiego preparatu, który miałby jakikolwiek wpływ na opóźnienie objawów choroby, nie mówiąc już o opóźnieniu ich o pięć lat - podsumowuje dr Morris Freedman, neurolog współpracujący z Rotman Research Institute w Toronto.

(ew/pap)

Zobacz więcej na temat: Kanada Toronto