Wawrzeniecki: Satanista czy wielki wrażliwiec?

Malował krwawe pogańskie rytuały i spętane czarownice. Marian Wawrzeniecki był niezrozumianym artystą, czy raczej królem kiczu?

Obraz Mariana Wawrzenieckiego "Smok i ofiara"

Foto: Fot.: Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

W Młodej Polsce plotkowało się, że, badając i malując dzieje przedchrześcijańskich kultów, popadł w satanizm. Wawrzeniecki obsesyjnie wracał w swoich obrazach do motywu torturowanych, nagich kobiety.

- Jeżeli nie pojmie się, że jest to sztuka na wskroś symboliczna, to nie ma o czym mówić. Widzimy gołe dziewczyny i szubienice - mówi dr Łukasz Kossowski z Muzeum Literatury w Warszawie.

Placówka chce teraz "przywrócić współczesnej nauce niesłusznie zapomnianego rysownika". W tym celu zorganizowali wystawę "Sztuka i krytyka u nas, czyli tortura czarownicy". Obejrzeć na niej można grafiki przygotowywane przez Wawrzenieckiego na indywidualną wystawę w roku 1914, do której nigdy nie doszło…

Na jednej trzy wisielce, a w tle chmura przypominająca kształtem śmierć z kosą. Obok naga dziewczyna, przywiązana do pala, do której zbliża się smok. Przekaz jest symboliczny: ofiara to sztuka, smok to krytyka. Z krytykami artysta ostro się ścierał. Całe życie kontestował współczesne sobie hierarchie artystyczne.

- Był może jest on pierwszym kontrkulturowcem w dziejach Polski (kilkadziesiąt lat przed narodzinami kontrkultury!) - twierdzi prowadzący "Klub Trójki" Jerzy Sosnowski - Jego twórczość wydaje się dziś doskonałym przykładem "kampu" (jak pisała Susan Sontag: sztuki, która chce, żeby ją traktować poważnie, ale nie można jej traktować całkiem poważnie, bo jest jej "za dużo").

O dziwacznej, intrygującej, kontrowersyjnej postaci mówili w "Klubie Trójki" prof. Janusz Zagrodzki i dr Łukasz Kossowski z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.

Audycji "Klub Trójki" można słuchać od poniedziałku do czwartku o 21. Zapraszamy.
usc