Jan Karski (właśc. Jan Kozielewski 1914–2000) był kurierem i emisariuszem władz Polskiego Państwa Podziemnego. Aby zbadać sytuację w getcie warszawskim, dostał się tam w przebraniu niemieckiego żołnierza. Jesienią 1942 roku udał się do Wielkiej Brytanii i USA, aby tam, jako naoczny świadek z eksterminacji Żydów, przedstawiać swój "raport" alianckim elitom. Nigdzie nie znalazł zainteresowania tragedią narodu żydowskiego. 13 lipca 2010 minęło 10 lat od jego śmierci.
Dwaj francuscy pisarze, których książki poświęcone łącznikowi właśnie ukazały się na rynku polskim, byli gośćmi Dariusza Bugalskiego w „Klubie Trójki”.
Yannick Haenel, autor powieści „Jan Karski” powiedział, że ogromne wrażenie zrobił na nim wywiad, którego Karski udzielił w filmie „Shoah” Claude’a Lanzmanna. – Jego relacja bardziej mnie poruszyła, niż liczne książki, które czytałem na temat Holokaustu.
Bruno Tessarech, który napisał „Strażników”, zainteresował się osobą Karskiego po przeczytaniu jego książki „Tajne państwo”.
Choć mogłoby się wydawać, że Jan Karski poniósł klęskę, zdaniem pisarzy, to tylko pozór. – Karski wypełnił swoją misję, przekazał wiadomość od polskiego ruchu oporu i od Żydów, porażkę poniosła wielka polityka i zachodnie demokracje, które nie chciały słuchać jego słów – podkreślił Haenel.
Dlaczego artyści wciąż powracają do tego tematu? – Sądzę, że współczesność wyrosła niejako na zatrutym gruncie, i że zadaniem pisarza, czy celem debat na ten temat jest wstrzyknięcie pewnego rodzaju antidotum na tę truciznę – wyjaśnił Haenel.
Czy brak reakcji ze strony aliantów był zamierzony i jak próbowano wyjaśnić to w latach powojennych? Jakie siły rządzą nami w sytuacjach trudnych? Zapraszamy do wysłuchania niezwykle ciekawej rozmowy.
Audycji "Klub Trójki" można słuchać od poniedziałku do czwartku o 21.00.
(asz)
Zapraszamy także do obejrzenia fragmentu debaty "Pamięć o Janie Karskim", która odbyłą się w Warszawie 13 lipca 2010 r.
Debata oraz następujący po niej pokaz filmów o Janie Karskim stanowiły inaugurację programu autorstwa Ewy Wierzyńskiej pt.: Jan Karski-Niedokończona Misja.
