7 października tego roku Mario Vargas Llosa został uhonorowany literacką nagrodą Nobla. Nagrodę przyznano mu – jak czytamy w uzasadnieniu Szwedzkiej Akademii – za "kartografię struktur władzy oraz wyraziste obrazy oporu, buntu i porażek jednostki".
W rocznicę urodzin Alfreda Nobla, 10 grudnia, peruwiański pisarz wraz z innymi nagrodzonymi odbierze noblowski medal oraz dyplom podczas uroczystej ceremonii w Sztokholmie.
Z tej okazji Dwójka zaprasza – w sobotę o 22.15 – na słuchowisko według opowiadania tegorocznego noblisty oraz – w niedzielę o 18.00 – na "Zakładkę literacką" poświęconą życiu i twórczości autora "Rozmowy w katedrze".
Mario Vargas Llosa (ur. 1939 r.) należy do jednych z największych twórców Ameryki Łacińskiej. Jest pisarzem, ale i publicystą, nauczycielem, a także politykiem – w wyborach na prezydenta Peru w 1990 roku przegrał dopiero w drugiej turze.
Szkołę średnią ukończył w Piura, gdzie mieszkali wówczas jego rodzice (wcześniej był jeszcze dwa lata w szkole wojskowej, do której wysłał go ojciec). W Limie studiował prawo i filologię, imając się – tak podczas studiów, jak i po ich ukończeniu – różnych zajęć. Później przyszedł czas na podróże po Europie: obrona doktoratu w Madrycie, Paryż, Londyn, Barcelona, Grecja (gdzie pracował jako tłumacz wraz z Cortazárem).
Debiutował w roku 1959 tomem opowiadań "Wyzwanie". Sławę przyniosła mu wydana w 1963 roku książka odwołująca się do doświadczeń pisarza ze szkoły wojskowej – "Miasto i psy". Do innych znaczących i popularnych dzieł Llosy należą: "Rozmowa w Katedrze" (1969), "Pantaleon i wizytantki" (1973), "Wojna końca świata" (1981), autobiograficzna "Ciotka Julia i skryba" (1977) czy też romansowe "Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki" (2006). Opowiadanie "Kto zabił Palomina Molero?" ukazało się w 1986 r.
***
Tego ranka chłopak na pewno przeżył największy strach w swoim życiu, kiedy natknął się na ten przerażający widok. Pobiegł do Talary, do komisariatu, aby o tym poinformować. Zasługiwał na nagrodę, bo Talara znajdowała się co najmniej o godzinę drogi stąd. Lituma przypomniał sobie jego spoconą twarzyczkę i przerażony głos, kiedy pokazał się w drzwiach posterunku:
- Zabili jakiegoś faceta, tam, przy drodze do Lobitos. Jeśli chcecie, mogę was zaprowadzić, ale natychmiast.
(M. V. Llosa, "Kto zabił Palomina Molero?", fragm.)
Peru, północno-zachodni kraniec tego kraju, nadmorski departament Piura. Lata 50.
W tajemniczych okolicznościach zostaje w bestialski sposób zamordowany młody chłopak – rekrut zbiegły z bazy lotniczej, uzdolniony śpiewak, gitarzysta. Tropem zbrodniczej zagadki podąża dwójka nietypowych policjantów. Silva, mistrz dedukcji, który potrafi sobie tylko znanymi sposobami skłonić do mówienia najbardziej opornych milczków (a przy tym jest obsesyjnie zakochany w pewnej starszej mężatce o rubensowskich kształtach) oraz Lituma, poznający arkana policyjnej sztuki asystent o bogatej wyobraźni. Śledztwo nie przynosi jednak oczekiwanych efektów.
Trzymające w napięciu, znakomite słuchowisko "Kto zabił Palomina Molero?" powstało na podstawie opowiadania Llosy – historii detektywistycznej o skorumpowanym i przestępczym społeczeństwie południowoamerykańskim, gdzie niewyobrażalna nędza ociera się o niewyobrażalne bogactwo i gdzie za pieniądze zdobywa się wszystko: sławę, zaszczyty, sprawiedliwość, a nawet miłość.
Przekład: Enrique Porcel Ortega
Adaptacja: Witold Malesa
Reżyseria: Paweł Łysak
Obsada: Stanisława Celińska, Antonina Girycz, Mirosława Krajewska, Zdzisław Wardejn, Tomasz Marzecki, Grzegorz Damięcki, Eugeniusz Robaczewski, Marek Obertyn.
Nagranie z roku 1997.
11 grudnia (sobota), godz. 22:15
