Brudna dziewczyna

Ostatnia aktualizacja: 17.05.2010 11:12

"Olimpia" Maneta to obraz, który wywołał jeden z największych skandali wieku XIX. Akt, który dzisiaj może wydawać się zupełnie niewinny, zbulwersował francuską opinię publiczną i krytykę artystyczną. Dlaczego? Kogo przedstawia? Czy efekt zgodny był z intencjami artysty? Na te i podobne pytania w kolejnej audycji Michała Montowskiego "Jest taki obraz" odpowiadała Grażyna Bastek.

"Olimpia" to dość prowokacyjny pseudonim paryskiej kurtyzany, która rzeczywiście nazywała się Victorine Meurent. Wcześniej pojawiła się na innym obrazie Maneta - "Śniadanie na trawie". Na płótnie z 1863 roku pokazana została jako naga kobieta, siedząca na trawie obok dwóch kompletnie ubranych mężczyzn. Na obrazie "Olimpia" przedstawiona jest również nago, ma na sobie jedynie zsuwające się z nóg pantofle i biżuterię.

- Pokazanie kobiety, która nie jest nawet piękna, ale prowokuje, wywołało poruszenie wśród mieszkańców Paryża - mówi Grażyna Bastek. - Publiczność oceniła przedstawioną kobietę jako brzydką, brudną, chorą, nieładną. Manet nie spodziewał się takiej reakcji, nie chciał skandalu, ale go wywołał - dodaje Grażyna Bastek.

Od dawna malarze za modelki obierali sobie różne kobiety, także kurtyzany. Manet nie ukrywa tego, kim rzeczywiście jest Olimpia.

Manet pokazuje Olimpię niezwykle naturalistycznie. Jej ciało jest sine, a ona sama prowokacyjnie patrzy na widza. Jest pewna swojej seksualności.

Obrazem tym Manet nawiązuje do "Wenus z Urbino" Tycjana. Manet zmienił w swoim obrazie kilka istotnych symboli. U Maneta zamiast róż, pojawiają się orchidee. U stóp Olimpii pojawia się kot, u stóp nagiej Wenus Tycjana leży pies.

Obraz ma wymiary 130,5 × 190 cm i znajduje się w Musée d'Orsay w Paryżu.

- Dziś nie patrzymy już na Olimpię jako wyzywającą kobietę - mówi Grażyna Bastek. Może nas obruszać kolejne wcielenie tego tematu, które objawia się np. w zdjęciach i filmach Katarzyny Kozyry. Artystka pokazuje coś, na co nie lubimy patrzeć - zniszczone, sine, poranione kroplówkami ciała - dodaje Grażyna Bastek.

(na podst. audycji "Jest taki obraz", dn. 16.05.2010)

Zobacz więcej na temat: malarstwo SZTUKA Grażyna Bastek Paryż orsay śniadanie modelki

Czytaj także

Obserwator rzeczywistości

Ostatnia aktualizacja: 03.12.2009 13:15

Sam Malczewski nie lubił jubileuszy. Dziwić więc może okazja z jakiej Muzeum Narodowe w Warszawie postanowiło zorganizować wystawę jego prac. Komisarz wystawy Elżbieta Charazińska postanowiła jednak wykorzystać 80. rocznicę śmierci artysty do prezentacji kolekcji dzieł malarza znajdujących się w zbiorach warszawskiego muzeum.

Elżbieta Charazińska przyznaje, że bogate zbiory prac Jacka Malczewskiego w Muzeum Narodowym nie są w stanie konkurować ze zbiorami poznańskimi, jednak stwarzają możliwość przekrojowej prezentacji jego dorobku artystycznego.

W Galerii Malarstwa Polskiego Muzeum Narodowego w Warszawie stale eksponowany jest wybór 20 najwybitniejszych obrazów olejnych tego wspaniałego malarza (w tym wymiennie pięć – siedem depozytów prywatnych), zaś w zbiorach muzeum zgromadzono 130 obrazów i szkiców olejnych oraz zespół ok. 1000 rysunków (ołówkiem, tuszem, kredką) i akwarel oraz dziewięć szkicowników. Obrazy i wybór 200 rysunków został zaprezentowany na ekspozycji. Jak podkreśla Aleksandra Janiszewska, autorka katalogu rysunków, wybór 200 z 1000 rysunków nie był wcale łatwy.

Droga wiejska z postacią kobiecą (Bronisława Malczewska?), 1918,

Tytuł wystawy sugerujący reprezentatywny i przekrojowy przegląd dorobku artysty odwołuje się jednocześnie do tytułu tryptyku artysty "Moje życie", znajdującego się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Ekspozycja zostanie zaprezentowana w trzech grupach tematycznych:
– Wspomnienie młodości – dzieła wczesne skonfrontowane z późnymi odnoszącymi się do rzeczywistych wspomnień, jak i ukazujące wątki i motywy zarysowane u początku drogi. Tu ciekawym wydają się być przede wszystkim rysunki młodego Malczewskiego, które jak przyznaje Aleksandra Janiszewska, wcale nie były mistrzowskie.

– Hołd sztuce i muzie – dzieła symboliczne z dojrzałego okresu twórczości

– Pusty dwór – dzieła późne o wymowie metafizycznej, bardzo rzadko, bądź też po raz pierwszy wystawiane. Dopełnieniem wystawy będzie ilustrowany folder z omówieniem założeń wystawy oraz katalog naukowy całego zbioru dzieł Jacka Malczewskiego z wyborem ilustracji (150 reprodukcji obrazów oraz 200 reprodukcji rysunków).

Pejzaż z jarzębiną, prawa część tryptyku „Idź nad strumienie”

Wielkimi tematami przewodnimi sztuki Jacka Malczewskiego były: wątki narodowe, zagadnienie sztuki i artysty oraz problemy eschatologiczne. W okresie niemal 50 lat twórczości rozbudowywał programowe motywy w cykle i serie, przydając do uznanych symboli własne, zmieniając ich wymowę za pomocą wprowadzonego w przestrzeń obrazu kontekstu.

Malarstwo Malczewskiego jest bardzo popularne, przyciąga zarówno młodych jak i starszych widzów. Fascynuje, bawi, mami, przyciąga.

Muzeum Narodowe przygotowało serię gadżetów, pamiątek muzealnych dla zwiedzających.

Otwarcie wystawy już jutro, 4 grudnia.

(na podst. mat.pras.)

Polskie Radio objęło wystawę swoim patronatem.

Zobacz więcej na temat: Jacek Malczewski malarstwo Warszawa SZTUKA POLSKA depozyt

Czytaj także

Panny do interpretacji

Ostatnia aktualizacja: 23.02.2010 10:48

"Panny dworskie" Diego Velázqueza to obraz uznany przez historyków sztuki za jedno z najważniejszych dzieł w całej historii sztuki. Został namalowany w 1656 roku, obecnie przechowywany i eksponowany jest w madryckim Muzeum Prado.

Kto i kiedy namalował obraz nie budzi dziś wątpliwości. Wiadomo, że autorem jest wspomniany Diego Velázquez, a Panny dworskie namalował na 4 lata przed swoją śmiercią.

Problemem jest natomiast samo przedstawienie. Już w XVIII wieku wszystkie postaci na uwiecznione na płótnie zostały nazwane i zidentyfikowane, jednak i to nie dało odpowiedzi na pytanie: co przedstawia ten obraz.

Głównym tematem przedstawienia jest portret infantki Małgorzaty Teresy w otoczeniu dworzan. Grażyna Bastek, gość Michała Montowskiego, w audycji "Jest taki obraz". Próbuje odpowiedzieć na pytanie o temat przedstawienia.
Zaznacza, że był to obraz prywatny, wisiał w salach prywatnych króla Filipa IV.

Na płótnie "Las Meninas" Velázquez namalował również obrazy, które wisiały w galerii Cuarto del Principe Starego Alkazaru w Madrycie, miejscu w którym rozgrywa się przedstawienie.

Obraz jest malowany bardzo swobodnie - widać to gdy przyjrzymy się temu płótnu z bliska. Pociągnięcia pędzla oddają ruch dłoni, włosów uwiecznionych postaci. Jest też na nim pewien element domalowany.

Problemy w interpretacji obrazu pojawiły się już w kilka lat po jego powstaniu. Sam tytuł "Las Meninas" został nadany dopiero w 1849 roku.

(pm na podst. Jest taki obraz, Program Drugi Polskiego Radia, 21.02.2010)

Zobacz więcej na temat: malarstwo SZTUKA prada POLSKA Grażyna Bastek Madryt

Czytaj także

Marsjasz walczy z Apollem

Ostatnia aktualizacja: 07.08.2011 13:10

Kiedy ktoś wchodzi w konkurencję z bogami, to zawsze źle się to kończy. Doskonale potwierdza to obraz Tycjana "Apollo i Marsjasz".

Posłuchaj

14'57 Marsjasz walczy z Apollem

więcej

Kiedy ktoś wchodzi w konkurencję z bogami, to zawsze źle się to kończy. Doskonale potwierdza to obraz Tycjana "Apollo i Marsjasz".

O płótnie Tycjana w audycji "Jest taki obraz" Michał Montowski rozmawiał z Grażyną Bastek.

"Apollo i Marsjasz" Tycjan (źr. Wikipedia)

Pewnego dnia Marsjasz znalazł w lesie instrument wynaleziony przez Atenę, na którym ona nie chciała grać. Dźwięk piszczałki spodobał się satyrowi do tego stopnia, że postanowił się z instrumentem zmierzyć. Swoją grą wzniósł się na wyżyny. Za świetnego muzyka uchodził także Apollo. Kiedy poczuł zagrożenie ze strony konkurenta, wyzwał go na pojedynek. Zwycięzca miał zrobić z pokonanym to, co tylko zechce. Pojedynek wygrał Apollo. W nagrodę powiesił Marsjasza na sośnie i obdarł ze skóry. Jedna z legend głosi, że z krwi Marsjasza powstała jedna z rzek płynących przez las.

Między rokiem 1575 a 1576 Tycjana namalował obraz "Apollo i Marsjasz" upamiętniający to wydarzenie. Znajdujący się w centrum płótna mężczyzna, powieszony głową do dołu, to Marsjasz. Jego cierpienie pokazane jest tak, jakby był chrześcijańskim męczennikiem.

Różnie interpretuje się postacie, które otaczają Marsjasza. Jedni uważają, że klęczący na pierwszym planie młodzieniec o jasnych włosach to Apollo. Według innych Apollo to młodzieniec o ciemnych włosach, w różowej szacie, grający na lira da braccio.

Zamyślony starzec usytuowany w prawej części obrazu to prawdopodobnie król Midas, zmartwiony sądem, którego dokonał.

Obraz sprawia wrażenie monochromatycznego. Bogactwo kolorów ujawnia się, gdy przyglądamy się mu z bliska.

Obecnie obraz znajduje się w muzeum w Kromieryżu (Czechy).

Zobacz więcej na temat: Ateny Czechy Grażyna Bastek malarstwo

Czytaj także

Obsesja Bacona

Ostatnia aktualizacja: 22.03.2010 10:38

Francis Bacon był brytyjskim malarzem, samoukiem. Fascynowało go malarstwo wielu mistrzów: Rembrandta, Grunewalda, Velasqueza.

Posłuchaj

01'29 Francis Bacon malował reprodukcje, którą dysponował, nie sam obraz - opowiada dr Grażyna Bastek

02'32 O fascynacjach malarskich Francisa Bacona.

04'22 Kolejne malarskie inspiracje odkrywa dla nas dr Grażyna Bastek.

więcej

Od 1949 roku Bacon zaczął malować swoje wersje obrazu Velasqueza "Portret Inocentego X". Płótna, które go pociągało i fascynowało. Najpóźniejsza znana interpretacja pochodzi z 1965 roku, te najbardziej znane z 1953.

Francis Bacon nie widział pracy Velasqueza. Dysponował jedynie jego reprodukcją, malował zdjęcie, którym dysponował. Ciekawym jest kolor szaty w jakiej papieża malował Bacon - ma ona kolor fioletowy, dopiero na pracach późniejszych szata ma kolor purpurowy, jak na obrazie Velasqueza.

Bacon inspirował się Velasquezem. Warto zaznaczyć, że i jego mistrz nie był wolny od inspiracji. Velasquez wykorzystywał prace Rafaela czy Tycjana.

Artysta bardzo często korzystał z fotografii. Często one były dla niego natchnieniem.

Portretowany na obrazie Bacona siedzi jakby na krześle elektrycznym, jest jakby zamknięty w klatce. Bacon swą pracą przekazuje bardzo silne emocje.

(na podst. audycji Michała Montowskiego - Jest taki obraz, Program Drugi Polskiego Radia, 21 marca 2010)

Zobacz więcej na temat: Francis Bacon malarstwo POLSKA

Czytaj także

Tajemnica "Burzy"

Ostatnia aktualizacja: 01.06.2010 08:00

"Burza" to jeden z najbardziej zagadkowych obrazów wielkiego artysty włoskiego renesansu jakim był Giorgione.

Najważniejsze interpretacje obrazu, w kolejnej audycji Michała Montowskiego "Jest taki obraz", przedstawiła dr Grażyna Bastek.

O życiu i twórczości Giorgione (właśc. Giorgio Barbarelli da Castelfranco) wiemy niewiele. Uważany jest za jedną z najbardziej tajemniczych postaci w historii sztuki.

Badaczom nadal nie udało się dokonać jednoznacznej interpretacji jednego z najbardziej znanych obrazów jego autorstwa, za jaki uznaje się "Burzę".

W 1978 roku Salvatore Settis napisał książkę o różnych interpretacjach obrazu. Każda nieco inaczej odczytywała "Burzę". Według niektórych badaczy na obrazie widzimy rodzinę Giorgione, czyli jego żonę i dziecko. Obraz widziany był też jako alegoria inicjacji, znalezienie Mojżesza czy ilustracja jednej z pieśni Petrarki.

W 2004 pojawiły się nowe, wykluczające się wzajemnie, interpretacje "Burzy".

Obecnie obraz znajduje się w Akademii Weneckiej.

(na podst. audycji "Jest taki obraz"; 30.05.2010, godz.9.45; Program 2 PR)

Zobacz więcej na temat: SZTUKA Grażyna Bastek dzieci

Czytaj także

Wenus z Milo potrzebowała więcej miejsca

Ostatnia aktualizacja: 09.07.2010 17:02

Wenus z Milo ma od dziś do swojej niemal wyłącznej dyspozycji całą dużą salę Luwru. W słynnym paryskim muzeum zostały otwarte dla zwiedzających sale poświęcone sztuce starożytnej Grecji.

Słynna rzeźba została przeniesiona do nowo urządzonej, dużej sali Luwru, gdzie będzie odtąd niemal zupełnie sama. Dyrekcja paryskiego muzeum chciała, by arcydzieło mogło być łatwiej podziwiane przez zwiedzających. Zorganizowanie sprawnego przepływu turystów i miłośników sztuki przed rzeźbą nie jest łatwą rzeczą, albowiem rocznie pragnie się jej przyjrzeć 6 milionów osób.Również sąsiednie sale zawierające dzieła sztuki starożytnej Grecji zostały urządzone w taki sposób, by ułatwić dotarcie do Wenus.

Słynna rzeźba została odkryta w roku 1820 i już rok później stała się własnością państwa francuskiego. By arcydzieło było dobrze wyeksponowane, urządzono specjalnie dużą salę Luwru o powierzchni 200 metrów kwadratowych. Wenus spędziła w tym miejscu prawie sto lat. Potem przeniesiono ją do pomieszczenia trzy razy mniejszego. Najnowsza "przeprowadzka" rzeźby jest w rzeczywistości powrotem do tej pierwszej dużej sali.

Zobacz więcej na temat: SZTUKA muzeum Grecja dzieła sztuki