Kamień milowy w historii sztuki

Fresk Masaccia wyprzedził rozważania teoretyczne na temat perspektywy linearnej. Wskazał nową drogę malarstwa renesansowego.

Tomaso di ser Giovanni Guidi di More, zwany Masaccio, czyli "gruby" – żył tylko 28 lat. Jako pierwszy wprowadził do malarstwa opracowane przez architekta Filippo Brunelleschiego zasady perspektywy wykreślnej. Dokonał tego we fresku namalowanym na ścianie lewej bocznej nawy florenckiego kościoła Santa Maria Novella. Fresk Masaccia wyprzedził rozważania teoretyczne na temat perspektywy linearnej. A obraz wymalował w technice buon fresco (został wykonany na świeżym, jeszcze wilgotnym tynku) . Najprawdopodobnioej Masaccio obraz "Trójca Święta" ukończył w 1427 roku, pod koniec życia.

To wielkie dzieło oznaczało przełom w malarstwie i stało się wzorem dla innych artystów. Zastosowanie zasad perspektywy pozwoliło uzyskać niezwykłe w jego czasach wrażenie głębi. Aby wzmocnić ten efekt, artysta przedstawił Trójcę Świętą w ramach architektonicznych. Namalował arkadę, otwierającą jakby głęboką niszę przykrytą sklepieniem. W centrum obrazu Bóg Ojciec podtrzymuje krzyż Syna. Nad Jezusem unosi się gołębica symbolizująca Ducha Świętego. Po obu stronach krzyża stoją Matka Boża i św. Jan. Obraz powstał na zamówienie bogatej rodziny florenckiej, która chciała w ten sposób udekorować miejsce rodzinnego grobowca. Miałobyć to monumentalne epitafium, w tamtych czasach mogło być malowane wprost na ścianie. Obrana przez artystę technika zapewniła niezwykłą trwałość arcydzieła.

Mamy tu do czynienia z niezwykłym połaczeniem tematu i funkcji. We fresku widzimy Trójcę Świętą, w bardzo niezwykłej, rzadkiej redakcji w typie Tronu Łaski. Figury fundatorów znajdują się u dołu przedstawienia, zawarta jest tu także modlitwa za dusze czyśćcowe. - Ta modlitwa utrwalona we fresku jest wiecznym modleniem się za dusze rodziny Lanzi. Technika jest elementem funkcji tego przedstawienia - wyjaśnia dr Grażyna Bastek, gość Michała Montowskiego.

Malowidło "Trójca Święta" jest ogromne, postaci ukazane są w ludzkiej skali włacznie z postaciami donatorów. Nowością jest również zastosowanie pełnowymiarowości postaci, które modelowane są światłocieniem.

Masaccio swym obrazem wskazał nowa drogę malarstwa renesansowego, wskazane przez niego rozwiązania stosowano również w architekturze.

Aby dowiedzieć się więcej na temat perspektywy i "Trójcy Świętej" Masacciego, należy kliknąć w ikonę dźwięku w boksie Posłuchaj po prawej stronie.

Audycji "Jest taki obraz" można wysłuchać w Programie 2 PR (co drugą niedzielę, o godz. 9.45).