Tajemnica anamorficznej plamy

Rzucająca się w oczy plama, którą widzimy w dolnej części obrazu "Ambasadorowie", to w rzeczywistości czaszka ludzka. Zobaczyć ją mogą wybrani, którzy wiedzą pod jakim kątem należy patrzeć na obraz.

"Ambasadorowie"  to obraz Hansa Holbeina Młodszego, znany też pod dwoma innymi tytułami: "Podwójny portret posłów" oraz "Portret ambasadorów".

Obraz przedstawia przyjaciół: francuskiego dyplomatę Jeana de Dinteville (usytuowany po lewej stronie płótna) i biskupa Georgesa de Selve (prawa strona), którzy pełnili misje na dworze króla Henryka VIII. Tożsamość mężczyzn została ustalona dopiero na początku XX wieku (obraz pochodzi z 1533 roku).
Wiemy, że Jean de Dinteville miał 29 lat. Cyfra ta wyryta jest na jego mieczu. Z kolei Georges de Selve był dwudziestopięciolatkiem (informacja o tym widnieje na okładce książki, na której mężczyzna trzyma łokieć).

– Ta księga i miecz stanowi pewien klucz interpretacyjny – wyjaśnia Grażyna Bastek. – Pokazuje to pewną dwoistość, dwie drogi ludzkiego działania: intelektualną i duchową.

Poniżej postaci, tuż u ich stóp, znajduje się tajemnicza, anamorficzna plama. Jest to czaszka ludzka. Staje się ona czytelna w momencie, kiedy  staniemy po prawej stronie obrazu i spojrzymy pod odpowiednim kątem.

Grażyna Bastek podkreśla, że przedstawienie ambasadorów razem jest dość wyjątkowe w sztuce północnoeuropejskiej tamtego czasu. – Rzadko wybitni mężczyźni, uczeni czy arystokraci ukazywani byli w całej postaci. To był format zarezerwowany dla królów – dodaje.

Obraz doczekał się wielu interpretacji, wszystkie one sprowadzają się do wspólnego przywołania – "memento mori" (pamiętaj o śmierci).  

Obraz znajduje się w National Gallery w Londynie.

(na podst. audycji Michała Montowskiego " Jest taki obraz")