Narodowe Czytanie 2015

Narodowe Czytanie 2015. "Lalka" Bolesława Prusa

Ostatnia aktualizacja: 02.09.2015 16:32
Zdeterminowany Wokulski, okrutna Łęcka, kochany Rzecki - to ich losy będziemy śledzić podczas Narodowego Czytania, którego warszawską edycję będzie można oglądać na naszej stronie.
Kadr pochodzi z serialu telewizyjnego Lalka w reżyserii Ryszarda Bera. Kazię Wąsowską zagrała Barbara Wrzesińska, a Stanisława Wokulskiego niezapomniany Jerzy Kamas
Kadr pochodzi z serialu telewizyjnego "Lalka" w reżyserii Ryszarda Bera. Kazię Wąsowską zagrała Barbara Wrzesińska, a Stanisława Wokulskiego niezapomniany Jerzy KamasFoto: PAP- Mirosław Stankiewicz

"W początkach roku 1878, kiedy świat polityczny zajmował się pokojem san-stefańskim, wyborem nowego papieża albo szansami europejskiej wojny, warszawscy kupcy tudzież inteligencja pewnej okolicy Krakowskiego Przedmieścia niemniej gorąco interesowała się przyszłością galanteryjnego sklepu pod firmą J. Mincel i S. Wokulski." - tymi słowami Bolesław Prus zaprasza nas do XIX-wiecznej Warszawy, której zarówno eleganckie ulice, jak i podejrzane zaułki przemierzali bohaterowie "Lalki". Choć na pierwszy plan wysuwa się wątek miłosny, równie istotne jest tło społeczno-obyczajowe powieści. Autor zwraca uwagę na wiele problemów: relacje warstw społecznych, odchodzącą do lamusa ubożejącą arystokrację, bogacące się niższe sfery, biedę inteligencji i niezrozumienie jej przez możnych, antysemityzm, nierówność kobiet i mężczyzn, ścieranie się romantyków z pozytywistami.

Streaming wideo z czytania "Lalki" w Ogrodzie Saskim na stronie prus.polskieradio.pl w sobotę 5 września od godz.11.

5 września jeszcze raz wraz z bohaterami "Lalki" ruszymy w tę fascynującą, pełną przygód podróż. Tego dnia w całej Polsce będziemy czytać powieść Bolesława Prusa. To już czwarta odsłona akcji Narodowe Czytanie, która odbywa się pod honorowym patronatem prezydenta. 

Główne obchody będą miały miejsce w warszawskim Ogrodzie Saskim, uroczyście zainauguruje je para prezydencka Agata i Andrzej Dudowie. Tradycyjnie przy jeziorku stanie scena, na której aktorzy będą czytać fragmenty utworu. Ten swoisty maraton rozpocznie się o godz. 11 i potrwa aż 10 godzin. Adaptację "Lalki" przygotował poeta, eseista i tłumacz Bronisław Maj.  

Harmonogram:

ODCINEK 1: "JAK WYGLĄDA FIRMA J. MINCEL I S. WOKULSKI PRZEZ SZKŁO BUTELEK?"–Bartłomiej Topa 

ODCINEK 2: "PAMIETNIK STAREGO SUBIEKTA" Jerzy Radziwiłowicz 

ODCINEK 3: "W JAKI SPOSÓB NOWI LUDZIE UKAZUJĄ SIĘ NAD STARYMI HORYZONTAMI" Małgorzata Foremniak 

ODCINEK 4: "KŁADKI, NA KTÓRYCH SPOTYKAJĄ SIĘ LUDZIE RÓŻNYCH ŚWIATÓW" Magdalena Różczka

ODCINEK 5: "WIELKOPAŃSKIE ZABAWY" Mateusz Rusin 

ODCINEK 6: "ONA – ON – I CI INNI" Jadwiga Jankowska-Cieślak 

ODCINEK 7: "PAMIĘTNIK STAREGO SUBIEKTA" Jerzy Bończak 

ODCINEK 8: "WIDZIADŁO" Eryk Lubos 

ODCINEK 9: "WIEJSKIE ROZRYWKI" Anna Dymna

ODCINEK 10: "PAMIĘTNIK STAREGO SUBIEKTA – PROCES" Jan Peszek 

ODCINEK 11: "TEMPUS FUGIT, AETERNITAS MANET" Piotr Głowacki 

ODCINEK 12: "JAK ONI SIĘ WYNOSZĄ…" Paweł Królikowski 

Gospodarzem spotkania będzie dziennikarz Dwójki Aleksander Laskowski. W trakcie przerw o Bolewsławie Prusie oraz jego poglądach na sztukę, dziennikarstwi i kronikarstwo opowie zebranym aktor Paweł Deląg. Specjalnymi gośćmi będą Małgorzata Górzyńska - komisarz wystawy "Warszawa Lalki" i dyrektor Biblioteki Narodowej – Tomasz Makowski, który opowie o zcyfryzowanych dziełach Bolesława Prusa.

Czytającym aktorom będzie towarzyszyć muzyka grana na żywo. Do współpracy zaproszono siedmiu młodych kompozytorów reprezentujących różne światy muzyczne: Wojciecha Majewskiego, Nikolę Kołodziejczyka, alternatywnego solistę Bajzla, Zespół zimowa, Bobby the Unicorn, Chłopcy kontra Basia.

Zapraszamy!

Zobacz więcej na temat: Bolesław Prus

Czytaj także

Maj nie tylko o Wokulskim. Narodowe Czytanie "Lalki" w Dwójce

03.09.2015 18:00
W sobotę 5 września w Ogrodzie Saskim w Warszawie odbędzie się finał organizowanego po raz 4. ogólnopolskiego Narodowego Czytania. O tegorocznej lekturze - "Lalce" Bolesława Prusa - o jej autorze, a także o samym wydarzeniu mówić będziemy w Programie 2 Polskiego Radia.
Jerzy Kamas w serialu telewizyjnym według Lalki Bolesława Prusa, reż. Ryszard Ber, 1976 rok
Jerzy Kamas w serialu telewizyjnym według "Lalki" Bolesława Prusa, reż. Ryszard Ber, 1976 rok Foto: TVP/PAP/Mirosław Stankiewicz

Od 1 do 4 września o godz. 15.00 prezentowaliśmy na antenie Dwójki fragmenty "Lalki" w mistrzowskich interpretacjach: Jerzego Kamasa (nagranie z 1996), Niny Andrycz (1969), Jarosława Gajewskiego (2009) i Jana Kreczmara (1968).

5 września gościem "Poranka Dwójki" będzie autor adaptacji powieści Bolesława Prusa na Narodowe Czytanie krakowski poeta Bronisław Maj.

W tym dniu specjalny wysłannik Programu 2 Paweł Siwek zapowie i zrelacjonuje przebieg akcji z Ogrodu Saskiego, porozmawia także z aktorami i publicznością (godz. 10.00 i 14.50).

Narodowe Czytanie "Lalki" Bolesława Prusa w Polskim Radiu>>>

Jak co roku na stronie portalu Polskiego Radia będziemy nadawać trasmisję z Narodowego Czytania w Ogrodzie Saskim (w godz. 11.00-22.00). Szczegóły znajdą Państwo tutaj.

Organizatorami Narodowego Czytania są Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Narodowe Centrum Kultury oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Polskie Radio jest partnerem medialnym tego wydarzenia.

jp/mc

Zobacz więcej na temat: Bolesław Prus literatura polska

Czytaj także

Prezydent zainauguruje w sobotę Narodowe Czytanie "Lalki"

02.09.2015 13:20
Narodowe Czytanie "Lalki" Bolesława Prusa, które odbywać się będzie w sobotę w całym kraju, zainauguruje w Warszawie prezydent Andrzej Duda z małżonką. Potem przez cały dzień powieść czytać będą m.in. znani aktorzy.
Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą
Prezydent Andrzej Duda z małżonką Agatą Kornhauser-DudąFoto: PAP/Piotr Pędziszewski

Para prezydencka zainauguruje publiczną lekturę "Lalki" w sobotę, o godzinie 11, w warszawskim Ogrodzie Saskim. Przez cały dzień powieść czytać będą tam aktorzy m.in. Jerzy Radziwiłowicz, Anna Dymna, Jan Peszek, Małgorzata Foremniak. Czytaniu towarzyszyć będzie muzyka grana na żywo, którą specjalnie na tę okazję przygotuje siedmiu młodych kompozytorów. Obecność pary prezydenckiej uświetni również wieczorną odsłonę Narodowego Czytania w Ogrodzie Saskim.

Specjalnie na tegoroczne Narodowe Czytanie została przygotowana adaptacja "Lalki", której autorem jest Bronisław Maj - poeta, literaturoznawca, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. Poszczególne rozdziały (12 części), z których każdy stanowi oddzielną opowieść, można pobrać ze strony Narodowego Czytania.

Każdy, kto przyjdzie do Ogrodu Saskiego z "Lalką", otrzyma na swym egzemplarzu pamiątkowy stempel. Stemple zostały również wysłane do tysiąca miejsc, które jako pierwsze zgłosiły chęć uczestnictwa w akcji. Aby przystąpić do akcji, należy wypełnić formularz. Przesłanie zgłoszenia sprawi, że informacja o przebiegu akcji zostanie zamieszczona na stronie www.prezydent.pl.

Narodowe Czytanie to akcja zainicjowana przed trzema laty przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, mająca popularyzować fundamentalne w polskiej kulturze dzieła, wzmacniać poczucie wspólnej tożsamości, a także promować kulturę żywego słowa w jej najdoskonalszych przejawach. Narodowe Czytanie zainaugurowała w 2012 r. wspólna lektura „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 r. w całej Polsce odbyło się wspólne czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a w 2014 roku - "Trylogii" Henryka Sienkiewicza.

Co roku zwiększa się liczba uczestników akcji - "Trylogia" czytana była w ponad 2 tys. miejsc w całej Polsce - w bibliotekach, szkołach, urzędach, na rynkach miast, a nawet na dworcach.

Bronisław Komorowski, przed ustąpieniem z urzędu prezydenta, wystosował odezwę dotyczącą tegorocznej edycji Narodowego Czytania do włodarzy województw, powiatów i gmin, miast oraz miejscowości, a także organizacji społecznych i obywatelskich.

Napisał w niej o "Lalce": "Ta nowoczesna, europejska powieść z jednej strony ukazuje polską waleczność, nasz romantyczny patriotyzm, z drugiej – codzienne, pozytywistyczne budowanie własnej pozycji ekonomicznej czy intelektualnej, oparte na przedsiębiorczości i zaradności. Myślę, że to doskonała książka nie tylko na dzisiejsze czasy. Stanisław Wokulski, Ignacy Rzecki, Izabela Łęcka, Julian Ochocki tworzą galerię niezapomnianych bohaterów, pochodzących z tej samej polskiej opowieści, co Jacek Soplica, Cześnik czy Kmicic. Warto dostrzec ich wszystkich jako żywych ludzi, którzy mają nam coś ważnego do powiedzenia o sobie, o czasach, w których przyszło im żyć, ale i o nas samych - współczesnych Polakach". W zakończeniu listu Bronisław Komorowski apelował o kontynuowanie akcji Narodowego Czytania w latach następnych.

mr

Czytaj także

Awangardowa "Lalka" bohaterką Narodowego Czytania

04.09.2015 02:32
- Bolesław Prus miał poczucie, że moment, gdy powstała "Lalka", były czasem na zmianę w zasadach pisarstwa realistycznego, dlatego nazywam go realistą po przejściach - mówi historyk literatury prof. Ewa Paczoska.
Serial telewizyjny na podstawie powieści Bolesława Prusa Lalka w reżyserii Ryszarda Bera z 1976 r. Na zdjęciu aktorzy Barbara Wrzesińska i zmarły niedawno Jerzy Kamas
Serial telewizyjny na podstawie powieści Bolesława Prusa "Lalka" w reżyserii Ryszarda Bera z 1976 r. Na zdjęciu aktorzy Barbara Wrzesińska i zmarły niedawno Jerzy KamasFoto: TVP/PAP- Mirosław Stankiewicz
Posłuchaj
45'52 Dyskusja wokół "Lalki" Bolesława Prusa (Klub Trójki)
więcej

W sobotę w czwartej edycji Czytania Narodowego w całym kraju rozbrzmi "Lalka" Bolesława Prusa. Gdy powieść powstała nie spotkała się z dużą przychylnością czytelników. Negatywne opinie wystawił jej m.in. publicysta Aleksander Świętochowski. - Mógł on Prusa zwyczajnie nie lubić, ale był dobrym krytykiem i ta reakcja świadczy o tym, że powstało dzieło, które nie wstrzeliło się w horyzont oczekiwań ówczesnej publiczności - opowiada historyk literatury.

O "Lalce" w kontekście lektur szkolnych mówi się jako o typowej powieści realistycznej, podczas gdy zawierała ona szereg ekstrawaganckich rozwiązań. - To jej konstrukcja, kompozycja, zastosowanie różnych perspektyw narracyjnych i otwarte zakończenie, które ma kilka wariantów. Już sam początek "Lalki" jest szalenie awangardowy - podkreśla prof. Paczoska.

W programie mówimy o problemach Prusa z cenzurą, o tym, co podważało zaufanie czytelnika do narratora tej powieści, oraz o jej recepcji przez kolejne pokolenia polskiej publiczności.

Jak co roku na stronie portalu Polskiego Radia będziemy nadawać trasmisję z Narodowego Czytania w Ogrodzie Saskim (w godz. 11.00-22.00). Szczegóły znajdą Państwo tutaj.

***

Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Jerzy Sosnowski
Gość: prof. Ewa Paczoska (historyk literatury)
Data emisji: 3.09.2015
Godzina emisji: 21.06

sm/iwo