Goście

Carla Pires (Portugalia)

Carla Pires – śpiew; Bruno Mira – gitara portugalska; André Santos – gitara klasyczna; Paulo Neves – kontrabas

Carla Pires to jedna z najbardziej znanych artystek portugalskich, pieśniarka fado i aktorka. Jej kariera rozpoczęła się w roku 1993 od występów w telewizji. W roku 2002 wspólnie z kwintetem smyczkowym (Quintet Amália) nagrała swój pierwszy album "O Fado em Concerto", na którym znalazły się najsłynniejsze pieśni Amálii Rodrigues. W tym samym roku wystąpiła także w lizbońskim musicalu "Amália", w którym zagrała legendarną śpiewaczkę w czasach jej młodości.

Do tej pory nagrała już cztery albumy – ostatni z nich, "Aqui" (2016), został świetnie przyjęty przez międzynarodową krytykę. Carla Pires jest wciąż bardzo aktywna na scenie teatralnej. Regularnie współpracuje ze Współczesnym Baletem Narodowym w Lizbonie, w którym w roku 2014 (wraz ze słynnym choreografem Vasco Wellenkampem) przygotowała widowisko "Fado, ritual e sombras" i z którym do tej pory koncertuje na całym świecie.

Trio Chemirani (Iran)

Djamchid Chemirani, Keyvan Chemirani, Bijan Chemirani oraz Maryam Chemirani

Rodzinne trio Chemiranich to jeden z najciekawszych i najbardziej znanych zespołów perkusyjnych na świecie. Tworzą go Djamchid Chemirani oraz jego dwaj synowie i uczniowie – Keyvan i Bijan. Podstawą brzmienia tej niezwykłej grupy jest zarb lub tombak – bęben używany w klasycznej muzyce perskiej, traktowany jako instrument perkusyjny oraz melodyczny. Zarb ma kształt kielicha, jego korpus wykonuje się z drewna morwowego lub z orzecha włoskiego, zaś membranę – z koziej, wielbłądziej lub owczej skóry. Djamchid Chemirani uczył się gry u legendarnego irańskiego mistrza Hosseina Tehraniego, który nadał zarbowi rangę nie tylko instrumentu akompaniującego, ale i solowego. Tradycyjna edukacja muzyczna na Bliskim Wschodzie bazuje na relacji mistrz-uczeń i dokładnym kopiowaniu wskazówek nauczyciela. W taki również sposób senior rodu Chemiranich od lat 80. uczył gry na zarbie, perskiego repertuaru radif oraz kultury sufickiej swoich synów, z którymi począwszy od 2. połowy lat 90. zaczął występować jako Trio Chemirani. Keyvan i Bijan rozszerzyli ponadto instrumentarium zespołu o inne bliskowschodnie bębny, takie jak daf, bendir czy udu.

Muzyka Tria Chemirani to przede wszystkim dialog instrumentów perkusyjnych, wykorzystujący rytmy mające nawet kilkaset lat. To zarówno głębokie i transowe brzmienia unisono, jak i skomplikowane polirytmiczne układy, pokazujące szerokie możliwości techniczne i melodyczne zarbu. Artyści podkreślają, iż duża część ich twórczości bierze się z improwizacji oraz z prostej przyjemności płynącej z grania i przebywania razem.

W swojej karierze Trio Chemirani wydało pięć albumów: „Trio de Zarb” (1999), „Qalam Kar” (2003), „Tchechmeh” (2004), „Trio Chemirani Invite” (2011) oraz „Dawâr” (2015). Wielokrotnie również nagrywali płyty z innymi znakomitymi artystami, takimi jak Alireza Ghorbani, Ross Daly, Balake Sissoko, Stelios Petrakis, Renaud Garcia-Fons, Omar Sosa, Sokratis Sinopoulos.
W koncercie wieńczącym 20. Festiwal Folkowy Polskiego Radia „Nowa Tradycja” jako gość specjalny weźmie udział również Maryam Chemirani, znakomita śpiewaczka, siostra Bijana i Keyvana.

Bester Quartet

Jarosław Bester – akordeon; Oleg Dyyak – akordeon, instrumenty perkusyjne, klarnet, duduk; Dawid Lubowicz – skrzypce; Maciej Adamczak – kontrabas

Bester Quartet jest swego rodzaju fenomenem na światowym rynku muzycznym. Grupę tworzą czterej wybitni instrumentaliści, wykształceni muzycy klasyczni. Charakterystyczną cechą zespołu jest wykonawstwo muzyki o szerokim przekroju stylistycznym, w którym zasymilowane zostały wybrane elementy muzyki klasycznej, jazzowej, awangardowej oraz dokonania współczesnej kameralistyki, gdzie fundamentem do budowania niepowtarzalnych form instrumentalnych jest improwizacja. Formacja ta jest nowym obliczem legendarnego The Cracow Klezmer Band, który powstał w 1997 roku w Krakowie z inicjatywy muzyka młodego pokolenia, kompozytora i akordeonisty Jarosława Bestera. Za sprawą wypracowania oryginalnego, odważnego artystycznie repertuaru, opartego głównie na kompozycjach własnych lub też przygotowanych specjalnie dla tego składu instrumentalnego, zespół nieustannie zdobywa uznanie krytyki muzycznej, jak i publiczności na całym świecie.

Bester Quartet dokonał niezliczonej liczby nagrań dla stacji telewizyjnych i radiowych, a także współpracował w wieloma wybitnymi artystami szeroko rozumianej muzyki jazzowej, klezmerskiej i awangardowej (John Zorn, Tomasz Stańko, Grażyna Auguścik, John McLean, Don Byron, Frank London, Jorgos Skolias, Aaron Alexander, Ireneusz Socha, Tomasz Ziętek i inni). Zespół występował w prestiżowych salach koncertowych oraz klubach muzycznych, m.in. w Polsce, USA, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Czechach, Finlandii, Estonii, Rosji, we Włoszech i Francji, na Ukrainie, Białorusi, Słowacji, Węgrzech, w Serbii, Bułgarii, Mołdawii, Rumunii, Szwecji, Szwajcarii, Austrii, Belgii, Holandii, Niemczech, Kanadzie, a także na Tajwanie.

Kożuch (Polska)

Joanna Gancarczyk, Maria Stępień, Marcin Lorenc, Kazimierz Nitkiewicz, Jakub Korona oraz gościnnie Sławomir Czekalski

Zespół Kożuch powstał w 2011 roku jako kapela Gęsty Kożuch Kurzu. Fascynację ludowym repertuarem i nauki płynące bezpośrednio od wiejskich mistrzów łączy z własną wrażliwością, spontanicznością i energią. Zespół gra muzykę tradycyjną z centralnej Polski, z okolic
Łodzi, wokół której nie brakuje bogatych i różnorodnych muzycznie regionów (łęczycki, łowicki, opoczyński, rawski, sieradzki). Mistrzami muzyków są łęczycki skrzypek Tadeusz Kubiak ze swoją kapelą oraz łowicki harmonista Sławomir Czekalski grający w kapeli Dobrzeliniacy. Artyści sięgają także do archiwalnych nagrań muzyki tradycyjnej.

Zespół ma na swoim koncie sporo sukcesów: w 2012 roku zdobył drugą nagrodę w konkursie Stara Tradycja. Kolejna nagroda, w tym samym roku, to Baszta w kategorii folklor rekonstruowany na 46. Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. W 2016 roku grupa została laureatem Grand Prix XIX Konkursu Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa Tradycja”.

Muzycy angażują się w organizowanie cyklu zabaw tanecznych z muzyką na żywo – „Pograjka Łódzka”. Prowadzą szeroką działalność edukacyjną i warsztatową wśród osób zainteresowanych muzyką tradycyjną – od seniorów po dzieci. Sprzyja temu udział w projektach współorganizowanych przez MKiDN czy IMiT (Akademia Kolberga, Szkoła Mistrzów Tradycji, Wiejskie Kluby Tańca, Mały Kolberg).
W grudniu 2016 roku Kożuch zarejestrował w studiu nagraniowym Polskiego Radia materiał, który ukaże się na płycie „Idzie burza”.

Raphael Rogiński Genowefa Lenarcik (Żywizna)

Raphael Rogiński & Genowefa Lenarcik (Żywizna)

"Żywizna plays Zaświeć Niesiącku and other Kurpian songs"

Po muzyce Bacha i Coltrane’a znakomity gitarzysta i improwizator Raphael Rogiński – we współpracy z Genowefą Lenarcik – gra muzykę kurpiowską. Jak mówi Raphael Rogiński, jedyni muzycy, do których mógłby porównać panią Genowefę, to bluesmani z Sahary. Razem tworzą duet tyleż niekonwencjonalny, co naturalny. Wszak "żywizna" to po kurpiowsku "natura".
(materiały wydawcy płyty)

Raphael Rogiński, nominowany do Paszportu "Polityki" w roku 2015, to jeden z najbardziej utalentowanych i wszechstronnych artystów polskiej sceny. Producent muzyczny Miron Zajfert napisał o nim: Jest duchem niespokojnym, nieustannie poszukującym i odkrywającym kolejne muzyczne światy. Od muzyki żydowskiej do afrykańskiej, od coltrane’owskiego jazzu po jemenickie pieśni weselne.

Rogiński – gitarzysta, kompozytor, improwizator, animator kultury i badacz muzyki tradycyjnej – jest współzałożycielem tria Shofar (z Maciem Morettim i Mikołajem Trzaską), liderem formacji Cukunft i Alte Zachen, zespołu Wovoka i Sky Albatross. Artysta skupia się przede wszystkim na improwizacji wynikającej z jazzu i bluesa oraz na muzyce etnicznej i ludowej.

Jest autorem wyjątkowych przedsięwzięć, w których do współpracy zaprasza muzyków z różnych kultur. Warto tu przywołać projekt Nefesh zrealizowany z udziałem tureckiego pieśniarza i instrumentalisty Tahira Palali i pochodzącej również z Turcji wokalistki Çiğdem Aslan.

Genowefa Lenarcik – kurpiowska śpiewaczka z bezcennym repertuarem i stylem śpiewu wyniesionym z rodzinnego domu. Jej ojciec Stanisław Brzozowy był jednym z najwybitniejszych śpiewaków na Kurpiach. Pochodził z Krobi k. Kadzidła. Prof. Piotr Dahlig napisał: Już w latach pięćdziesiątych XX w. uchodził Brzozowy wśród sąsiadów za „starożytnego” śpiewaka. Wydaje się, że walory dynamiczne, bogate brzmienie głosu i ogólnie śpiew były dla niego ważniejsze niż przekaz słów pieśni. Wypowiedzi Brzozowego odsłaniają świat estetyczny śpiewu kurpiowskie go: wszechstronność inspiracji, w tym widok przyrody, zwierząt, ptaków; współodczuwanie ze środowiskiem naturalnym, np. wrażliwość na echo, wyrazista, naturalna uczuciowość wyrażona w melizmatach, ozdobnikach (kulasiki – wygięcia, zagięcia melodii), płynność głosu (glissanda).

Stanisław Brzozowy szczególnie upodobał sobie śpiew plenerowy, czyli pieśni „leśne”. Dla Genowefy Lenarcik – jego kontynuatorki – i Raphaela Rogińskiego właśnie one stały się kanwą ich opowieści. Miejscem i czasem spotkania. Podróży. Poszukiwań.