Nasze niematerialne: Krakowska koronka klockowa

Koronka klockowa powstała we Włoszech w XVI – XVIII wieku, rozwinęła się szczególnie w Niderlandach, później we Francji, Szwajcarii, Czechach, Rosji, a także w Polsce i innych krajach europejskich. Koronka klockowa w Krakowie pojawiła się i zyskała popularność za sprawą królowej Bony, jednak od momentu wprowadzenia na rynek koronek wyrabianych maszynowo sztuka ta zaczęła zanikać. Dopiero na początku XX wieku nastąpił jej renesans w Małopolsce, a w szczególności w Krakowie. Do rozpowszechnienia się na nowo tego rzemiosła przyczyniła się Zofia Dunajczan (1904-1985), która przez ponad pół wieku uczyła tej trudnej sztuki inne kobiety. [materiały NID]

Krakowska koronka klockowa; Stowarzyszenie Koronczarki Ziemi Krakowskiej

Foto: Stanisława Kuczyńska

Jeden zwyczaj często może występować w wielu miejscach w kraju czy poza jego granicami. Niematerialne dziedzictwo kulturowe na tym jednak polega, że tradycje, umiejętności czy zwyczaje - w zależności od miejsca występowania - zawsze przyjmą ostatecznie swój indywidualny wygląd. Nie inaczej jest w przypadku koronki klockowej, która choć popularna była w całej Europie, a do Polski przywędrowała już za sprawą królowej Bony, przetrwała do dziś w kilku ośrodkach naszego kraju - w każdym w indywidualnej, unikatowej postaci. W cyklu Nasze Niematerialne mieli już Państwo okazję odwiedzić Bobową, kolejnym jednak miejscem, gdzie koronka klockowa przetrwała i przechodzi dziś swój renesans, jest Kraków. 

Wykonywanie koronki klockowej jest jedną z najtrudniejszych technik koronkarskich, wymaga dużo czasu, cierpliwości i poświęcenia dzięki czemu powstają misterne prace. Opanowanie jej nie jest jednak niemożliwe, o czym zapewniała nasza rozmówczyni.  

Opowiadała: Justyna Łukaszewska-Haberkowa, członkini Stowarzyszenia Koronczarek Ziemi Krakowskiej

***

Cykl Nasze niematerialne przygotowuje Aleksandra Stec.

mg