Mimo że nie rozstrzygnęła ona losów wojny, była najpoważniejszą klęską niemiecką na froncie wschodnim. Od tej pory hitlerowcy byli zmuszeni do odwrotu w kierunku zachodnim. Bitwa o Stalingrad była jedną z największych klęsk hitlerowskich Niemiec. Trwała od lipca 1942 do początku lutego 1943 roku. Przyniosła ogromne straty w ludziach. Obok kilkuset tysięcy ofiar po każdej stronie, zginęła także duża część mieszkańców półmilionowego miasta.
Bitwę poprzedzała niemiecka ofensywa w głąb Rosji - w kierunku Kaukazu oraz w kierunku Stalingradu. Miasto to było najdalej wysuniętym na wschód punktem, do którego dotarła armia niemiecka. Ofensywa nie przyniosła ostatecznych rozstrzygnięć z powodu zaciętej obrony linii Wołgi przez wojska radzieckie. Dzięki bohaterskiej postawie miezkańców miasta, Niemcy nie byli w stanie ostatecznie zdobyć Stalingradu.
Pod koniec listopada 1942 roku nastąpiła kontrofensywa wojsk radzieckich, koordynowana przez marszałka Gieorgija Żukowa. Doprowadziła ona do okrążenia, rozbicia i wymuszenia kapitulacji na kilkusetysięcznej armii niemieckiej, dowodzonej przez marszałka Friedricha von Paulusa. Pona 100 tysięcy żołnierzy niemieckich dostało się wówczas do niewoli.
W efekcie radzieckiej kontrofensywy w drugiej fazie bitwy o Stalngrad niemiecka 6. Armia gen. Paulusa znalazła się w okrążeniu, na skutek operacji Armii Czerwonej na jej skrzydła. W kotle znalazło się ponad 230 tysięcy żołnierzy niemieckich i rumuńskich. Próby przyjścia z odsieczą, podejmowane przez 4. Armię Pancerną nie przyniosły sukcesu.
Okrążona armia odczuwała olbrzymie problemy zaopatrzeniowe, gdyż zorganizowany most powietrzny nie był w stanie zabezpieczyć zapotrzebowania. Mróz i głód dziesiątkowały Niemców. Ciągłe ataki Rosjan spychały obrońców rozległego frontu w stronę ruin miasta. Brak amunicji, środków napędowych i ogólne wyczerpanie wojska, spowodowało załamanie się obrony w połowie stycznia 1943 roku. Do 2 lutego poddały się resztki 6. Armii walczącej w ruinach miasta.
Do niewoli dostało się 107.800 żołnierzy. Reszta zginęła, zamarzła lub zmarła z głodu. Tylko nieliczni zostali ewakuowani z kotła drogą lotniczą. Do Niemiec wróciło po wojnie tylko 6000 zołnierzy niemieckich walczących pod Stalingradem.
IAR/wo/leo/dok
