Historia

Richard Strauss – mistrz polifonii

Ostatnia aktualizacja: 11.06.2023 05:33
– Nigdy nie był zbytnim nowatorem, ale wartość jego muzyki i jego warsztat przesądziły o tym, że stał się jednym z najważniejszych kompozytorów XX wieku – podkreślał w Polskim Radiu kompozytor Marcin Błażewicz.
Richard Strauss
Richard StraussFoto: Polona

11 czerwca 1864 w Monachium urodził się Richard Strauss, niemiecki kompozytor muzyki późnego romantyzmu, dyrygent.


Posłuchaj
16:33 Richard Strauss.mp3 O Richardzie Straussie mówi kompozytor Marcin Błażewicz. Audycja Małgorzaty Zalewskiej (PR, 9.02.2000)

 

06:18 Richard Strauss.Jan Weber.mp3 O kompozycjach Richarda Straussa dla Paula Wittgensteina mówi Jan Weber w audycji z cyklu "Reminiscencje muzyczne" (PR, 14.04.1977)

 

Urodzony dla muzyki

W młodości otrzymał od ojca, również muzyka, staranne wykształcenie muzyczne. Już w wieku 6 lat zaczął komponować.

Wyjątkowe zdolności Richarda Straussa odkrył Hans von Bülow, jeden z najsłynniejszych dyrygentów XIX wieku. Dzięki niemu Strauss zadebiutował jako dyrygent, by potem zostać jego asystentem.

W latach 1886-89 był trzecim dyrygentem opery w Monachium. Z poznaną tam śpiewaczką - Pauliną de Ahna - wziął ślub w 1894 roku Trzy lata później przyszedł na świat ich syn Franz, który również został kompozytorem.

Nietypowe zlecenie

Richard Strauss komponował muzykę dla Paula Wittgensteina. Ten austriacki muzyk podczas I wojny światowej stracił prawą rękę i grał tylko lewą. O tych kompozycjach mówi w swojej audycji "Reminiscencje muzyczne" z 1977 roku Jan Weber.

Z biegiem lat stworzył wiele poematów, takich, jak: "Śmierć i wyzwolenie", "Figle Dyla Sowizdrzała", "Don Kiszot", "Życie bohatera", "Tako rzecze Zaratustra". Ten ostatni po latach został wykorzystany przez Stanleya Kubricka w  filmie "2001: Odyseja kosmiczna".

Słyszał więcej niż inni

– Strauss potrafi prowadzić tyle głosów na raz, że słuchacz nie jest w stanie śledzić wszystkich – zaznaczał Marcin Błażewicz. – Polifonia to charakterystyczny styl Straussa.

Potrafił on wykorzystać już na etapie komponowania poszczególne instrumenty wchodzące w skład orkiestry. Znał doskonale techniczne możliwości instrumentów, co pozwalało perfekcyjnie zaplanować rolę każdego instrumentu, do tego stopnia, że np. uwzględniał czas, jaki potrzebuje muzyk na zmianę trąbki na inną. Przez taką szczegółowość kompozycje Straussa są bardzo wymagające dla orkiestr.

– Strauss należy do jednych z nielicznych kompozytorów, którzy popchnęli rozwój instrumentalizmu – podkreślał Marcin Błażewicz w 2000 roku. – Tych kompozytorów jest niewielu. Są kompozytorzy, którzy tak jak Strauss bardzo niewiele utworów napisali na fortepian. Jego myślenie kompozytorskie było związane z orkiestrą.

Po wielkich poematach muzycznych Strauss poczuł się zmęczony takim przepychem w muzyce. Skomponował "Symfonię domową", którą, jak sama nazwa wskazuje, stworzył dla swoich domowników. – To jest jeden z tych utworów, który zwiastuje nam neoklasycyzm – mówił Marcin Błażewicz.

mb

Czytaj także

Stefan Kisielewski. "To był człowiek, który chodził własnymi drogami"

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2024 05:46
7 marca 1911 roku w Warszawie urodził się Stefan Kisielewski, pisarz, kompozytor, krytyk muzyczny i felietonista. – To był człowiek, który chodził własnymi drogami. Starał się zachować samodzielny, indywidualny punkt widzenia – mówił o nim dziennikarz Piotr Wierzbicki w audycji Anny Lisieckiej w 2011 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz – przeniósł jazz na ekrany telewizorów

Ostatnia aktualizacja: 10.04.2014 06:00
Bez niego "Czterdziestolatek", "Janosik" czy "Alternatywy 4" nie byłyby tymi samymi serialami. Jego kompozycje stanowią ścieżki dźwiękowe większości filmów i seriali z okresu PRL.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy Wasowski. Dżentelmen wielu talentów

Ostatnia aktualizacja: 29.09.2024 05:51
– Kulminacją stylu bycia Jerzego Wasowskiego było pokazywanie się na plażach – wspominał w Polskim Radiu Grzegorz Wasowski. – On również na piasku rezydował w garniturze, gdzieś tam pod drzewkiem. Miał letnią wersję garnituru, nieco lżejszą, ale zawsze w garniturze i pod krawatem.
rozwiń zwiń