Historia

Adam Bień - blisko sto lat pracy dla Polski

Ostatnia aktualizacja: 04.03.2023 05:45
"Od zarania swojego życia miłością dziewiętnastowiecznych patriotów kocham Polskę jako największy skarb całego narodu i skarb mój" - pisał o sobie Adam Bień.
Adam Bień w więzieniu NKWD, źr. Wikimedia Commonsdp
Adam Bień w więzieniu NKWD, źr. Wikimedia Commons/dpFoto: Wikimedia Commons/dp

25 lat temu, w 1998 roku zmarł Adam Bień, działacz ludowy, pierwszy zastępca Delegata Rządu na Kraj, skazany w "procesie szesnastu".

Późniejszy członek władz Polskiego Państwa Podziemnego przyszedł na świat 14 grudnia 1899 w Ossali, w wielodzietnej, chłopskiej rodzinie. - Braci ich było dwóch, a sióstr pięć - wspominał bratanek działacza, Maciej Bień w audycji Haliny Ostas.


Posłuchaj
22:13 adam bień w oczach bliskich i przyjaciół.mp3 Adam Bień w oczach bliskich i przyjaciół - audycja Haliny Ostas (23.12.1999)

 

Przed wybuchem I wojny światowej, w latach 1912-14 był członkiem tajnej organizacji skautowej, której celem było patriotyczne wychowanie i przygotowanie młodych Polaków do walki o odzyskanie niepodległości. Test wartości, które wpojone zostały wówczas Bieniowi nastąpił w czerwcu 1920 roku, po zdaniu przez przyszłego zastępcy Delegata Rządu na Kraj matury. Wówczas Bień zgłosił się do armii na ochotnika, by walczyć w wojnie polsko-bolszewickiej. Po służbie zaczął studia prawnicze. Dyplom magistra uzyskał w 1925 roku.

Działacz ludowy

Pracował jako sędzia w Grójcu i Warszawie. Nigdy nie zapomniał środowiska, z którego się wywodził. W dwudziestoleciu międzywojennym był aktywnym działaczem ludowym. W latach 1924-1928 był jednym ze współzałożycieli Związku Młodzieży Wiejskiej "Wici". - Zawsze powtarzał, że był przede wszystkim wiciarzem, a dopiero później ludowcem - mówił sekretarz sąsiadującej z Ossalą gminy Połaniec, Mieczysław Machulak w audycji "Adam Bień w oczach bliskich i przyjaciół".

Jednocześnie współorganizował i aktywnie działał na rzecz teatrów ludowych. Był też członkiem PSL "Wyzwolenie", później - Stronnictwa Ludowego.

We władzach konspiracyjnych

Z ludowcami związany był również w czasach okupacji. W latach 1941-43 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Prawnej konspiracyjnego Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego. W 1943 roku objął godność pierwszego zastępcy Delegata Rządu na Kraj. Od 1944 roku był ministrem w Krajowej Radzie Ministrów. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim.

Wśród szesnastu

W 1945 roku dostał się w ręce NKWD. W moskiewskim pokazowym "procesie szesnastu" został skazany na 5 lat więzienia, które spędził na Łubiance. Do kraju powrócił w 1949 roku. Pracował jako tłumacz, później - w 1953 roku - powrócił na salę sądową - tym razem w roli adwokata.

Po przejściu na emeryturę w latach 70. powrócił do rodzinnej Ossali. Tam zajął się pamiętnikarstwem i udzielał w lokalnym życiu kulturalnym. Spod jego ręki wyszły dzieła: "Bóg wysoko - dom daleko", "Bóg wyżej - dom dalej", "Bóg dał - Bóg wziął" i "Listy z Łubianki".

Do końca życia pozostał człowiekiem bardzo aktywnym. - Pan Adam był długoletnim honorowym Prezesem Staszowskiego Towarzystwa Kulturalnego. Od niego się wiele rzeczy zaczęło, również nauczanie historii, on był żywą kroniką - mówił w audycji Mieczysław Machulak.

Już w wolnej Polsce uhonorowano go Orderem Orła Białego. Jedna z sal sejmowych nosi jego imię.

bm

Czytaj także

Historia porwania przywódców Polskiego Podziemia

Ostatnia aktualizacja: 21.06.2022 05:50
- Spojrzałem przez okno samolotu i zobaczyłem, że lecimy w innym kierunku, niż się spodziewaliśmy. Zapytałem dlaczego? W odpowiedzi usłyszałem, że lecimy do Moskwy, do Stalina - mówił Adam Bień, jeden z szesnastu aresztowanych przez NKWD przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Proces przywódców Stronnictwa Narodowego

Ostatnia aktualizacja: 22.05.2024 05:38
22 maja 1948 roku przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie zakończył się proces przywódców Stronnictwa Narodowego. Wielu z oskarżonych usłyszało wyrok dożywocia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy Braun. Chrześcijanin w czasach barbarzyństwa

Ostatnia aktualizacja: 17.10.2023 05:40
Ostatni Delegat Rządu na Kraj, poeta, wreszcie: konsultant podczas obrad Soboru Watykańskiego II - po harcersku służył Bogu i ojczyźnie w czasach, w których oddanie obu tym wartościom tępiono.
rozwiń zwiń