70 lat temu, 12 lipca 1952 roku, zmarł Władysław Konopczyński, historyk i pierwszy redaktor naczelny "Polskiego Słownika Biograficznego".
Pod kierunkiem prof. Szymona Askenazego rozpoczął badania zasobów archiwalnych w kraju i zagranicą. Tak intensywne, że ochrzczono go mianem "archiwożercy". Odkrycia inspirowały bogatą i wszechstronną działalność naukową Władysława Konopczyńskiego.
W 1913 roku rozpoczął wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie I wojny światowej zacieśnił swe związki z Narodową Demokracją. Odpowiadała mu orientacja polityczna nastawiona na Zachód i państwa ententy.
W czasie konferencji pokojowej w Wersalu był ekspertem polskiego Biura Prac Kongresowych. W lipcu 1920 roku zgłosił się do wojska, a od 1922 został posłem z ramienia endecji. Działał też w Polskim Towarzystwie Historycznym i Polskiej Akademii Umiejętności.
Jedną z najcenniejszych inicjatyw Władysława Konopczyńskiego był zgłoszony przez niego projekt wydawania "Polskiego Słownika Biograficznego".
W latach okupacji hitlerowskiej został aresztowany podczas akcji "Sonderaktion Krakau", wymierzonej przeciw polskiej inteligencji. Przez kilka miesięcy był więźniem obozu w Sachsenhausen. Po uwolnieniu kierował tajnym nauczaniem historii w konspiracyjnym Uniwersytecie Krakowskim. - Nie brakowało mu odwagi cywilnej, determinacji i konsekwencji w działaniu obywatelskim, publicznym oraz naukowym – mówił na antenie Polskiego Radia dr Janusz Osica.
Po II wojnie światowej nie zgadzał się z narastającym procesem stalinizacji kraju. Wybitny znawca historii politycznej XVIII wieku stopniowo wycofywał się z życia naukowego. Zmarł w 1952 roku.
06:50 władysław konopczyński - historyk doskonały___2971_02_iv_tr_0-0_106463232b3d5bec[00].mp3 Władysław Konopczyński - audycja z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków" (PR, 04.10.2002)
