Historia

Florian Ceynowa – obudził tożsamość Kaszubów

Ostatnia aktualizacja: 26.03.2024 05:45
– Do dziś jest oceniany jako postać kontrowersyjna, niemniej jednak nie ulega żadnej wątpliwości, że miał wielkie zasługi dla podtrzymania zagrożonej germanizacją tożsamości ludu kaszubskiego – mówił historyk prof. Andrzej Notkowski na antenie Polskiego Radia.
Tablica w Gdańsku upamiętniająca Floriana Ceynowa
Tablica w Gdańsku upamiętniająca Floriana CeynowaFoto: Marek BAZAK/East News

26 marca 1881 roku, zmarł Florian Ceynowa, badacz folkloru i języka kaszubskiego, a także działacz społeczny uważany za ojca przebudzenia świadomości Kaszubów.

Był zdolnym dzieckiem i planował zostać duchownym, ostatecznie wybrał jednak karierę lekarza. Po studiach medycznych we Wrocławiu powrócił na Pomorze. Tam wdał się w konspirację niepodległościową związaną z Ludwikiem Mierosławskim. Po jednej z akcji został aresztowany i skazany na śmierć. Wyrok zamieniono na dożywocie. Przed spędzeniem reszty życia za kratkami uratowała go Wiosna Ludów.

Po wyjściu z więzienia (na mocy amnestii) Ceynowa zajął się badaniem folkloru i języka kaszubskiego. Opracował podstawy gramatyki i stworzył pierwociny prozy Kaszubskiej. Jego publikacje miały na celu przeciwdziałanie działalności germanizacyjnej zaborców.

Posłuchaj
06:38 florian ceynowa - działacz kaszubski___2407_02_iv_tr_0-0_10801228183a8d16[00].mp3 Audycja Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków" poświęcona Florianowi Ceynowie. (PR, 5.08.2002) 

 Rzecz bardzo znamienna: wyraźnie dźwięczał tam pewien antagonizm wobec Polski z jednej strony, z drugiej wyraźne było widoczne zaznaczanie odrębności narodowej Kaszubów. A przy tym podkreślony był wyrazisty ładunek społeczny, a mianowicie nienawiść wobec szlachty  mówił historyk prof. Andrzej Notkowski w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków".

To właśnie szlachtę Ceynowa obarczał odpowiedzialnością za zabory. W sposób anegdotyczny zarzucał "braciom Polakom" wywyższanie się i ignorancję w stosunku do Kaszubów.

bm

Czytaj także

Antoni Abraham. Setna rocznica śmierci "króla Kaszubów"

Ostatnia aktualizacja: 23.06.2024 05:40
Antek znad Bałtyku, Antek z Tucholskich Borów, Antek spod kościelnych murów - pod takimi pseudonimami publikował swoje artykuły, wzywające do zachowania kaszubskiej tożsamości, późniejszy delegat na konferencję pokojową w Paryżu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kaszubi - ludzie Pomorza

Ostatnia aktualizacja: 19.03.2018 00:30
Posługują się językiem trudnym do zrozumienia dla mieszkańców Wielkopolski czy Mazowsza. Pomorscy autochtoni czują się jednak Polakami. Za to poczucie tożsamości przychodziło im wielokrotnie zapłacić.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Gryf Pomorski". Żołnierze z Borów Tucholskich

Ostatnia aktualizacja: 09.06.2024 05:40
W nocy z 8 na 9 czerwca 1942 roku żołnierze "Gryfa Pomorskiego" dokonali zamachu na pociąg w miejscowości Kamienna Karczma. Nie był to zwykły skład. Miał nim jechać sam Adolf Hitler. Jednak przywódca III Rzeszy w ostatnim momencie zmienił plan podróży.
rozwiń zwiń