Historia

Bohdan Arct. Od pilota Dywizjonu 303 do pisarza

Ostatnia aktualizacja: 27.05.2023 05:45
W czasie II wojny światowej w szeregach Polskiego Zespołu Myśliwskiego walczył w Afryce. Po wojnie zajął się pisarstwem. Został aresztowany przez władze PRL za rzekome ujawnienie tajemnic dotyczących konstrukcji radzieckich samolotów. W Archiwum Polskiego Radia zachował się wywiad z Bohdanem Arctem.
Lotnicy Polskiego Zespołu Myśliwskiego w Afryce w 1943 roku. Bohdan Arct znajduje się w środku górnego rzędu.
Lotnicy Polskiego Zespołu Myśliwskiego w Afryce w 1943 roku. Bohdan Arct znajduje się w środku górnego rzędu.Foto: Wikipedia/domena publiczna

27 maja 1914 roku urodził się Bohdan Arct pilot wojskowy, jeden z pilotów Dywizjonu 303 oraz pisarz.

Trafił do Wielkiej Brytanii wraz z ewakuacją Wojska Polskiego z Francji w czerwcu 1940 roku. Od września 1940 roku latał jako pilot odprowadzający maszyny przy brytyjskim lotnictwie wojskowym Royal Air Force (Królewskich Siłach Lotniczych).

src="http://static.prsa.pl/2c9cd5d3-53ff-4dee-a5cd-62a56f784a73.file"

- To wszystko szło bardzo szybko. Nie było czasu ani na namysły, ani na mozolną organizację. Grunt palił się pod nogami. Główne transporty polskich lotników przybyły do Anglii pod koniec czerwca. Już 13 lipca zorganizowano pierwszy polski dywizjon myśliwski, który 15 sierpnia osiągnął gotowość bojową - wspominał organizowanie polskiego lotnictwa wojskowego w Anglii Bohdan Arct w wywiadzie dla Polskiego Radia z 1956 roku.

Z jakimi problemami organizacyjnymi musieli poradzić sobie polscy lotnicy w Wielkiej Brytanii? Dowiedz się tego z wywiadu.

Udział w bitwie o Anglię

Sformowane na terenie Wielkiej Brytanii polskie dywizjony myśliwskie 302 i 303 wzięły udział w Bitwie o Anglię, która trwała do lipca do końca października 1940 roku. Polscy lotnicy zadziwili, początkowo nieufnych im brytyjskich sojuszników, skutecznością w walce z atakującym lotnictwem niemieckim. Dywizjon 303 zestrzelił więcej samolotów niemieckich niż jakakolwiek jednostka brytyjska w tym samym czasie.

- Do 18 sierpnia 1940 polscy myśliwscy w jednostkach angielskich zestrzelili 20 samolotów nieprzyjaciela. 24 sierpnia 1940 roku porucznik Głowacki zestrzelił pięć samolotów wroga. Polscy myśliwcy zaczęli okrywać się sławą – mówił Bohdan Arct.

Którzy polscy lotnicy byli najbardziej znani? Ile dokładnie zestrzelili samolotów niemieckich? Posłuchaj wywiadu.

Posłuchaj
13:18 Bitwa o Anglię Bohdan Arct.mp3 Bohdan Arct mówił o przebiegu służby w audycji Bogusława Czajkowskiego pt. "Bitwa o Anglię". (PR, 30.10.1956)

 

W "cyrku Skalskiego"

W październiku 1941 roku został przydzielony do Dywizjonu Myśliwskiego 306, w którym służył blisko dwa lata. Następnie walczył w Afryce Północnej w szeregach Polskiego Zespołu Myśliwskiego, zwanym "cyrkiem Skalskiego". W Afryce zestrzelił pierwszy samolot niemiecki.

W lipcu 1943 roku powrócił do Dywizjonu 306 w Wielkiej Brytanii. Miesiąc później został mianowany dowódcą eskadry w Dywizjonie 303. Od stycznia 1944 roku służył w Dowództwie Obrony Powietrznej Wielkiej Brytanii.

W obozie jenieckim

We wrześniu 1944 brał udział w wyprawie nad Holandią. Podczas lotu jego maszyna została zestrzelona. Trafił do niemieckiego obozu jenieckiego, w którym przebywał do końca wojny. Po zakończeniu wojny wrócił do Polski.

Po II wojnie światowej

W kraju zajął się pisaniem książek poświęconych lotnictwu, w których wiele miejsca poświęcił opisaniu przygód polskich lotników w Wielkiej Brytanii. W 1951 roku na jego książki została nałożona cenzura. W 1959 roku został aresztowany pod absurdalnym zarzutem "ujawnienia tajemnicy państwa sojuszniczego", ponieważ w swojej książce pt. "Samoloty świata", podał dane techniczne radzieckich samolotów typu MiG.

Po zwolnieniu zamieszkał w Siedlcach, gdzie kontynuował działalność pisarską. Łącznie napisał 43 książki.

Wczesne lata

Bohdan Arct przyszedł na świat 27 maja 1914 roku w Warszawie. W 1934 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Początkowo po kursie rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jednak nie mógł zapomnieć o lataniu i jako absolwent "szkoły Orląt" w Dęblinie uzyskał prawo odbywania lotów w 1 Pułku Lotniczym w Warszawie.

31 sierpnia 1939 roku został zmobilizowany do Lidy na terenie obecnej Białorusi. W dniu wybuchu II wojny światowej został dowódcą X plutonu łącznikowego. W nocy z 17 na 18 września 1939 roku przekroczył granicę Polski i udał się do Rumunii. Stamtąd przez Bejrut w Libanie, dostał się do francuskiej Marsylii.

We Francji został skierowany do grupy pilotów, którzy mieli służyć w Afryce Północnej. Od marca 1940 roku do upadku Francji latał jako instruktor na bombowcach.

seb

Czytaj także

Stanisław Skalski legendą stał się za życia. Mówili o nim "latająca śmierć"

Ostatnia aktualizacja: 12.11.2023 06:00
Stanisław Skalski zasłynął w czasie bitwy o Anglię. Dwa razy cudem uniknął śmierci. Zmarł wiele lat po zakończeniu II wojny światowej, 12 listopada 2004 roku. Był asem lotnictwa i bohaterem Bitwy o Anglię. Koledzy piloci mówili, że ma "ptasi instynkt", Niemcy nazywali go "latająca śmierć". 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Zumbach. As myśliwski, przemytnik i najemnik

Ostatnia aktualizacja: 03.01.2024 05:55
As myśliwski Dywizjonu 303, jeden z bohaterów bitwy o Anglię. Po wojnie wiódł niespokojny żywot. Zajmował się przemytem, był najemnikiem w Afryce, prowadził dyskotekę i restaurację. 3 stycznia 1986 roku zmarł Jan Zumbach ps. Kaczor Donald, Johan.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bohaterstwo polskich pilotów w Bitwie o Anglię

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2018 21:00
Polscy piloci z poświęceniem walczyli w obronie Wielkiej Brytanii. - Polacy byli potrzebni ponieważ Brytyjczykom brakowało pilotów – mówił w audycji "Historia na Dziś” dr Patryk Pleskot z Instytutu Pamięci Narodowej.
rozwiń zwiń