Historia

Maciej Dejczer - reżyser dwóch wybitnych filmów i bardzo wielu seriali

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2022 05:35
15 lipca 1953 roku, urodził się w Gdańsku reżyser filmów fabularnych i seriali, Maciej Dejczer. Na początku kariery zrealizował dwa filmy wybitne, później jednak zamienił kino na seriale, w których przez lata odnosił spore sukcesy.
Maciej Dejczer na planie serialu w produkcji TVP S.A. pod tytułem M jak miłość. 2013 rok.
Maciej Dejczer na planie serialu w produkcji TVP S.A. pod tytułem "M jak miłość". 2013 rok.Foto: PAP/Weronika Wojnach

Maciej Dejczer ukończył polonistykę w Gdańsku i reżyserię w Katowicach. Jego studencka studia dokumentalna pod tytułem "Chłopcy" zdobyła nagrodę na Festiwalu Szkół Filmowych w Monachium w 1983 roku.

"300 mil do nieba"

Rozgłos przyniósł mu pełnometrażowy debiut pt. "300 mil do nieba" - film z 1989 roku opowiadający o ucieczce dwóch nieletnich braci z komunistycznej Polski. Chłopcy wychowują się w ciężkich warunkach materialnych w wielodzietnej rodzinie represjonowanej przez władze za poglądy polityczne. Marząc o lepszym życiu, wyjeżdżają bez wiedzy rodziców, ukrywając się pod naczepami dużych ciężarówek. Przedostają się w ten sposób niezauważeni aż do Szwecji, unikając kontroli na granicach, wykrycia przez celników i psy.

- To był jeden z ostatnich filmów kolaudowanych jeszcze przez cenzurę - mówił Maciej Dejczer w audycji Polskiego Radia. - Życzyłbym każdemu filmowi żeby tak trafił w czas jak "300 mil do nieba" w Polsce i w Europie. To był taki symbol w 1989 roku, opowieść o ucieczce z niewoli do wolności. Ja sam chciałem uciec w tamtych czasach ale jednak nie starczyło mi energii. Ale tak naprawdę ja nie wyobrażałem sobie, że mogę zostać gdziekolwiek indziej na świecie. Tutaj jest moje miejsce, moje korzenie, tutaj jest wszystko, co jest powiązane z emocjami.


Posłuchaj
37:53 Dejczer.mp3 "Maciej Dejczer". Audycja Anny Napiórkowskiej z cyklu "Sekrety, konkrety". (PR, 4.02.2004)

Film "300 mil do nieba" zdobył liczne nagrody na festiwalach w Polsce i w Europie. Jego bardzo mocnym elementem była doskonała gra zwłaszcza młodych aktorów. Mocna historia trafiła w swój czas, ale najważniejsze okazało się to, że była autentyczna. Scenarzyści podczas pracy opierali się na artykułach prasowych opisujących dramatyczną ucieczkę:

- Najbardziej w tej historii zafascynowała mnie odwaga - mówił Maciej Dejczer w Polskim Radiu. - Napisaliśmy ten scenariusz z Cezarym Harasimowiczem tylko na podstawie artykułów, ale jak później poznaliśmy braci Zielińskich okazało się, że oni są właśnie tacy, jak ich sobie wyobraziliśmy. Starszy refleksyjny, młodszy bardziej dynamiczny, sprytny, trochę cwany – dodawał reżyser.

"Bandyta"

Kolejnym istotnym dziełem w karierze Dejczera był "Bandyta" z 1997 roku w doskonałej europejskiej obsadzie - w roli głównej wystąpił niemiecki gwiazdor Til Schweiger. "Bandyta" również jest oparty na prawdziwej historii. Zrealizowano go w koprodukcji polsko-niemiecko-francusko-brytyjskiej.

- Film opowiada o angielskim recydywiście, który zostaje „zesłany” do Rumunii do szpitala dla sierot - opowiadał o swoim filmie w Polskim Radiu Maciej Dejczer. - Anglicy mieli taką metodę resocjalizacji swoich więźniów. Rzeczywiście niektórych to zmieniało, zaczynali mięknąć. Taka jest historia podstawowa, oparta na faktach. Do tego scenarzysta dołożył historię o handlu bronią i szpitalu, który handluje dziećmi. Ten film był bardzo dramatyczny, może nawet za ciężki. Dziś bym chyba go lżej zrobił. Ale film jest bardzo prawdziwy.

Ze względu na wspomniany przez reżysera ciężar opowiadanej historii niektórzy próbowali nawet złagodzić wydźwięk filmu.

- Producent niemiecki rzeczywiście zmienił zakończenie filmu. Myśmy nie chcieli, ale w końcu zgodziliśmy się na to z Cezarym Harasimowiczem. Oni chyba chcieli mieć bohatera nieskalanego więc wycieli scenę, w której on zabija dyrektora szpitala. Szkoda bo w scenariuszu udało się świetnie utrzymać balans między dobrem i złem tak że nikt nie był jednoznaczny.

"Bandyta" zdobył znów wiele nagród w tym prestiżową "Hartley-Merrill Award" i nagrodę na festiwalu Filmowym w Gdyni za scenariusz Cezarego Harasimowicza. Bardzo udana produkcja na europejskim poziomie nie była jednoznacznie docenienia przez krytykę:

- W Gdyni, mimo czterech nagród, zarzucono filmowi, że jest zbyt europejski - wspominał Maciej Dejczer w Polskim Radiu.

Warto dodać, że przy obu najlepszych swoich filmach: "300 mil do nieba i "Bandycie" Dejczer współpracował z dwoma twórcami, którzy mieli pierwszorzędne znaczenie dla końcowego efektu artystycznego obu obrazów. Byli to scenarzysta Cezary Harasimowicz oraz Michał Lorenc - autor pięknej muzyki, która w ogromnym stopniu wzmacniała emocjonalną siłę obydwu filmów.

Za równo "300 mil do nieba", jak i "Bandyta" są filmami, które znacząco wyróżniają się spośród polskich produkcji tamtych lat. Ogromna szkoda, że tak zdolny reżyser nie poszedł dalej tą drogą. 

Seriale…

Po "Bandycie" Dejczer zaangażował się w produkcje serialowe, reżyserując m.in. popularne telewizyjne produkcje: "M jak miłość", "Na dobre i na złe", "Ojciec Mateusz" czy "Oficer".

- Słabością polskiego kina jest brak dobrych scenariuszy. Ale tak jest też na przykład w kinematografii włoskiej - mówił Maciej Dejczer. - Czemu robię filmy rzadko? Może jestem za ambitny, może ja chcę trafić na jakiś bardzo, bardzo dobry scenariusz. Może też za bardzo oddaję się serialom, które robię. Ale są dwie historie, które chciałbym opowiedzieć. Chciałbym zrobić film i sam napisać jego scenariusz o człowieku, który w końcówce lat 50. poszedł szukać swojego ojca do łagru, znalazł go i przywiózł z powrotem – mówił reżyser w 2004 roku.

Niestety, do tej pory Maciej Dejczer nie zrealizował wspomnianego projektu, ani żadnego innego filmu fabularnego, poza kontynuacją popularnej komedii "Listy do M 2".

az

Zobacz więcej na temat: FILM film polski reżyser
Czytaj także

Krzysztof Zieliński i jego "300 mil do nieba"

Ostatnia aktualizacja: 21.02.2013 12:15
W 1985 roku nastoletni bracia: Krzysztof i Adam Zielińscy z Żyrakowa koło Dębicy, ukrywając się pod naczepą tira przedostali się do Szwecji. Ta niezywkła ucieczka posłużyła jako inspiracja do filmu "300 mil do nieba".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Iga Cembrzyńska obchodzi 80. urodziny

Ostatnia aktualizacja: 01.07.2019 21:53
Maciej Dejczer mówił o niej, że może zagrać nawet książkę telefoniczną. Jest nie tylko znaną aktorką, ale i producentką filmową, scenarzystką, reżyserką, kompozytorką, piosenkarką. Mowa o Idze Cembrzyńskiej, która jutro (2.07) obchodzi swoje 80. urodziny. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Antoni Krauze – artysta odważny

Ostatnia aktualizacja: 14.02.2023 05:40
14 lutego 2018 roku w Warszawie zmarł Antoni Krauze, reżyser i scenarzysta. Był twórcą licznych filmów fabularnych i dokumentalnych. - Antoni był szalenie emocjonalny, czasem bardzo porywczy. Swoich projektów bronił, ale też łatwo, jak wszyscy prawdziwi artyści, popadał w niepewność, w zwątpienie - wspominał reżyser Krzysztof Zanussi.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Janusz Kamiński - najważniejszy współpracownik Spielberga

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2024 05:40
27 czerwca 1959 roku w Ziębicach koło Wrocławia urodził się znany operator filmowy i reżyser, Janusz Kamiński. Od ponad 25 lat jest najważniejszym współtwórcą kinowych hitów Stevena Spielberga.
rozwiń zwiń