Historia

Sierpień '80. 44 lata temu rozpoczął się strajk w Hucie Warszawa

Ostatnia aktualizacja: 28.08.2024 06:00
28 sierpnia 1980 roku Huta Warszawa, jako pierwszy zakład w stolicy, rozpoczęła strajk solidarnościowy z robotnikami ze Stoczni Gdańskiej i całego Wybrzeża. 
Strajkująca załoga Huty Warszawa (fotografia ze strajku  ostrzegawczego z października 1980 roku)
Strajkująca załoga Huty Warszawa (fotografia ze strajku ostrzegawczego z października 1980 roku)Foto: PAP/Wojciech Kryński

Protest zakończył się 1 września, po podpisaniu dzień wcześniej historycznych porozumień w Stoczni Gdańskiej, otwierających drogę do powstania Solidarności i dających początek przemianom ustrojowym w Polsce.

10 tysięcy strajkujących

Decyzję o rozpoczęciu strajku okupacyjnego w Hucie Warszawa podjęto wieczorem 28 sierpnia na wydziale jednej z walcowni - W48. Liderem został spontanicznie wybrany Seweryn Jaworski, który wraz z grupą innych pracowników obchodził kolejne wydziały Huty i wzywał do protestu. Tej samej nocy przyłączyła się Walcownia zimnej taśmy - W47 i Ciągarnia - W60.

Następnego dnia - 29 sierpnia - na wydziałach utworzyły się komitety strajkowe, powstał też zakładowy komitet strajkowy. Strajk w Hucie Warszawa, liczącej blisko 10 tysięcy robotników, poparła większość pracowników, także członkowie PZPR i byli ubecy.  

Ks. Jerzy Popiełuszko

Rozmowy między dyrekcją a protestującymi odbywały się w sali konferencyjnej BHP w Laboratorium Centralnym. Strajkujący sformułowali postulaty skierowane do dyrekcji Huty, w tym utworzenie wolnych związków zawodowych oraz umożliwienie bezpiecznego przejazdu delegacji hutników do Stoczni Gdańskiej i z powrotem. 

Popiełuszko_1200x660_2.jpg
Ks. Jerzy Popiełuszko - zobacz serwis specjalny

W niedzielę - 31 sierpnia - na prośbę strajkujących do Huty przyjechało trzech kapłanów, aby odprawić mszę świętą. Byli to: ksiądz Stanisław Ciąpała i ksiądz Lucjan Kołodziej z parafii na Wawrzyszewie oraz ksiądz Jerzy Popiełuszko, wysłany na polecenie prymasa Stefana Wyszyńskiego. Przy ołtarzu polowym z 3,5-metrowym sosnowym krzyżem, wykonanym przez pracowników stolarni Huty,  zgromadziło się około półtora tysiąca osób. Tego dnia sprawowano dwie msze.

"Solidarność" w Hucie

W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1980 roku w Hucie Warszawa podpisano porozumienie z dyrekcją i podjęto decyzję o zakończeniu strajku. W dokumencie znalazł się zapis o powołaniu Komitetu Założycielskiego Niezależnych Związków Zawodowych. Powstała później Solidarność Huty Warszawa, której kapelanem został ksiądz Jerzy Popiełuszko.

W kwietniu 1981 roku w kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu biskup Zbigniew Kraszewski poświęcił sztandar związkowy zakładowej Solidarności. Rodzicami chrzestnymi sztandaru zostali Alina Pienkowska i Andrzej Wajda.

Sierpien 80 1200.jpg
Sierpień 80 - zobacz serwis specjalny

W Hucie Warszawa ksiądz Jerzy Popiełuszko odprawiał słynne msze za Ojczyznę. Po wprowadzeniu stanu wojennego w grudniu 1981 roku i pacyfikacji Huty, msze prowadzone przez kapłana odbywały się w kościele św. Stanisława Kostki.

Posłuchaj
12:23 Msze za Ojczyznę.mp3 Nadzieja jest dźwignią naszego życia osobistego i narodowego. […] Niech w nasze serca wstąpi nadzieja. Jedni drugich pocieszajmy, podnośmy na duchu, pomagajmy sobie wzajemnie przetrwać trudne dni - mówił w homilii ks. Jerzy Popiełuszko (28.11.1982)

 

Msze dla hutników prowadzone przez błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszkę upamiętnia pomnik krzyż stojący przy bramie głównej Huty Warszawa. W latach 80. był usuwany przez władze, jednak hutnicy ponownie go ustawiali. Obecnie, historyczny, drewniany krzyż znajduje się w kościele św. Stanisława Kostki.

iar/bm

Czytaj także

Bez Solidarności nie byłoby dziś wolności

Ostatnia aktualizacja: 17.08.2015 17:57
Sierpień 1980 roku był początkiem końca komunizmu w Polsce. Przeszedł do historii z powodu strajków na Wybrzeżu, które zmieniły się z czasem w falę protestów w całym kraju. Podpisane następnie porozumienia otworzyły drogę do utworzenia Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Zło dobrem zwyciężaj". 76. rocznica urodzin ks. Jerzego Popiełuszki

Ostatnia aktualizacja: 14.09.2023 06:00
14 września 1947 roku urodził się Jerzy Popiełuszko, kapelan Solidarności, zamordowany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL, błogosławiony Kościoła katolickiego. Przyszedł na świat we wsi Okopy niedaleko Suchowoli. Jego rodzice - Marianna i Władysław - prowadzili gospodarstwo rolne.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rocznica historycznego strajku w Stoczni Gdańskiej

Ostatnia aktualizacja: 14.08.2017 09:22
37 lat temu, w Stoczni Gdańskiej rozpoczął się strajk, który doprowadził do podpisania w Gdańsku 31 sierpnia 1980 r. porozumienia między komisją rządową a komitetem strajkowym i powstania NSZZ "Solidarność" - niezależnej od władz, legalnej organizacji związkowej.
rozwiń zwiń