Historia

Łazik Perseverance miał poprzedników. Krótka historia marsjańskich misji

Ostatnia aktualizacja: 20.02.2020 05:53
Misja sondy Perseverance jest uważana za przełomową. Nie doszłoby do niej, gdyby nie kilkadziesiąt lat badań powierzchni Czerwonej Planety.
Inżynierowie Matt Robinson i Wesley Kuykendall stoją obok wersji testowych marsjańskich łazików trzech generacji: Sojourner, Mars Exploration Rover oraz Mars Science Laboratory
Inżynierowie Matt Robinson i Wesley Kuykendall stoją obok wersji testowych marsjańskich łazików trzech generacji: Sojourner, Mars Exploration Rover oraz Mars Science LaboratoryFoto: NASA/Wikimedia Commons/domena publiczna

W nocy z 18 na 19 lutego na powierzchni Marsa wylądowała amerykańska sonda kosmiczna Perseverance. Zadaniem łazika, którego nazwę można przetłumaczyć jako "Wytrwałość", jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy na planecie możliwe jest przetrwanie ludzkich kolonistów. W tym celu ma zbadać dno krateru Jezero, w którym wylądował, oraz przetestować urządzenia, które ma wykorzystać załogowa misja na Marsa.

Posłuchaj
05:43 PR3_MPLS 2021_02_18-14-35-38.mp3 – Perseverance na pokładzie ma mnóstwo aparatury: robi świetne zdjęcia, ma wysięgniki, może wiercić w gruncie, może pobierać próbki i je badać oraz przeprowadzać wiele przeróżnych eksperymentów – tłumaczył astronom Mateusz Borkowicz z warszawskiego Centrum Nauki Kopernik. w audycji Piotra Łodeja z cyklu "Trójka do trzeciej". (PR, 18.02.2021) 

Misja łazika Perseverance to kolejna odsłona prowadzonej od kilkudziesięciu lat eksploracji Marsa. Pierwsze kosmiczne łaziki powstały na potrzeby misji księżycowych. Szybko okazało się, że mogą być przydatne także w eksploracji innych zakątków naszego Układu Słonecznego.

W grudniu 1971 roku na powierzchnię Marsa dotarł radziecki pojazd o długim kryptonimie PrOP-M (z ros. Прибор оценки проходимости – Марс: pol. instrument oceny drożności – Mars). Pierwszy marsjański łazik w przeciwieństwie do następnych tego typu pojazdów nie poruszał się na kołach, ale na płozach. Ówczesna technologia okazała się jednak niewystarczająca na sprostanie trudnym marsjańskim warunkom. Misja zakończyła się niepowodzeniem – nie udało się nawiązać kontaktu z łazikiem.

Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg
Człowiek w kosmosie. Niemal 60 lat wypraw w nieznane

NASA na Marsie

Na sukces na Czerwonej Planecie trzeba było czekać aż do 1997 roku, kiedy na jej powierzchni wylądowała amerykańska sonda Mars Pathfinder. Na jej pokładzie znajdował się niewielki łazik o nazwie Sojourner (pol. "Gość"), który był napędzany silnikiem działającym dzięki zasilaniu z baterii słonecznych. Jego głównym zadaniem było poszukiwanie śladów życia. Łazik wysłał na Ziemię kilkaset zdjęć i zbadał skład chemiczny marsjańskich skał.

– Sukces Pathfindera pokazał, że w związku z ogromnym rozwojem informatyki i telełączności istnieją możliwości wysłania obiektu znacznie większego i lepiej wyposażonego, który będzie mógł odpowiedzieć na szereg podstawowych pytań – mówił prof. Józef Kaźmierczak w audycji Polskiego Radia z 2006 roku.

Posłuchaj
16:50 zagadki dawnych cywilizacji i łazikiem po marsie___643_06_i_tr_0-0_99066470c0641ef[00].mp3 W audycji Krzysztofa Michalskiego z cyklu "Wieczór odkrywców" o badaniach Marsa prowadzonych przez łaziki Spirit i Opportunity opowiadał paleobiolog i astrobiolog prof. Józef Kaźmierczak. (PR,25.03.2006) 

Amerykanie poszli za ciosem i w 2003 roku wysłali kolejne dwa łaziki – Spirit (pol. "Duch") oraz Opportunity (pol. "Okazja"). Ich misja miała trwać 90 dni, sondy działały jednak aż do, odpowiednio, 2010 i 2018 roku. – Podstawowym zadaniem było szukanie śladów wody bądź produktów geologicznych, który wskazywałyby, że powstały w warunkach wilgoci – stwierdził prof. Kaźmierczak.

Spirit i Opportunity potwierdziły, że na Marsie kiedyś znajdowała się woda. W 2011 roku na Marsa dotarła kolejna sonda Curiosity (pol. "Ciekawość"). Usprawniony i bardziej zaawansowany technicznie pojazd miał kontynuować misję swoich poprzedników.

W ciągu roku miał zbadać przeszłość geologiczną planety, a w szczególności występowanie wody pod kątem możliwości powstania życia. Curiosity poszedł w ślady swoich żywotnych poprzedników i do dzisiaj porusza się po powierzchni Czerwonej Planety.

Marsjańskie misje do tej pory nie dostarczyły najbardziej poszukiwanej informacji i nie odpowiedziały na pytanie, czy na Marsie możliwe jest życie biologiczne. To zadanie wciąż stoi przed łazikiem Perservance. Nadzieje na znalezienie śladów obecności życia w przeszłości wciąż istnieją.

– Jeśli nawet dziś niczego nie ma, to jestem przekonany, że coś tam jest z przeszłości geologicznej Marsa – podsumowywał prof. Józef Kaźmierczak w audycji Polskiego Radia z 2006 roku.

sa

Zobacz więcej na temat: HISTORIA Mars kosmos
Czytaj także

Czy Mars będzie naszym ostatnim przystankiem?

Ostatnia aktualizacja: 10.06.2020 07:20
– Przecież dalej nie ma po co lecieć. Nie osiedlimy się ani na Jowiszu, ani na Saturnie, bo to gazowe giganty – zauważyła słuchaczka Programu 3 Polskiego Radia, pani Dorota.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Kolonizacja Marsa pozwoli wejść w kolejną erę postępu". Nowy etap podboju kosmosu

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2021 23:16
- Życie na Marsie jest możliwe, o ile sami o nie zawalczymy. Kolonizacja Czerwonej Planety da nam poczucie bezpieczeństwa, pozwoli wejść w kolejną erę postępu ludzkości - powiedziała w rozmowie z portalem PolskieRadio24.pl dr Agata Kołodziejczyk, pierwsza Polka, która pracowała w Advanced Concepts Team Europejskiej Agencji Kosmicznej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Perseverance: najważniejsza misja na Marsie

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2021 14:00
Po trwającym ponad pół roku locie, w środę 18 lutego, ok. godz. 22 czasu polskiego, na Marsie wyląduje łazik Perseverance. To najbardziej zaawansowany technicznie pojazd, jaki NASA wysłała na Czerwoną Planetę. Jego celem jest znalezienie odpowiedzi na fundamentalne pytanie: czy na Marsie możliwe jest życie?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Łazik NASA wylądował na Marsie. Zobacz pierwsze zdjęcia

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2021 22:38
Amerykański łazik Perseverance wylądował na Marsie. Z sukcesem pokonał ostatnią, ryzykowną fazę lądowania. Jest z nim kontakt.
rozwiń zwiń