Spłonęła drewniana konstrukcja stropu świątyni, której budowa rozpoczęła się jeszcze w XII wieku. Notre Dame zasłynęła m.in. dzięki powieści Victora Hugo "Dzwonnik z Notre Dame". To w jej murach w 1804 roku Napoleon Bonaparte koronował się na cesarza Francuzów.
Dach katedry zapadł się całkowicie, kiedy runęła XIX-wieczna iglica umieszczona w centralnym punkcie dachu. Ocalały natomiast boczne ściany, dwie wieże frontowe i trzy słynne rozety z umieszczonymi w nich witrażami. Uratowany został też skarbiec świątyni wraz z jej najcenniejszymi zabytkami i relikwiarzami, w tym z koroną cierniową oraz tuniką króla Ludwika IX Świętego.
Zobacz serwis specjalny portalu PolskieRadio24.pl: Notre Dame w ogniu
Ogień pojawił się w poprzecznej nawie świątyni około 18.20 i szybko objął strop, wieżę centralną i dach katedry. W akcji gaśniczej uczestniczyło bezpośrednio 400 strażaków, kolejnych 200 było w ekipie wspomagającej.
ZOBACZ: Notre Dame w ogniu. Zdjęcia i filmy >>>
Kościół ten to nie tylko perła architektoniczna gotyku, lecz również symbol katolickiej Francji. Nazwa "Notre Dame" oznacza bowiem "Nasza Pani" i odnosi się do Matki Boskiej. Ksiądz Olivier Ribadeau Dumas, rzecznik i Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu Francji, mówił, że pożar katedry Notre Dame dotknął wspólnotę narodu francuskiego i jego osobiście.
- Myślę o dziękczynnym "Te Deum" po II wojnie światowej. Myślę o pogrzebach generała Charlesa de Gaulle'a i George'a Pompidou. Myślę także o tych momentach, kiedy odzywał się wielki dzwon. Dzwoni on podczas katastrof, które wprowadzają żałobę w naszym narodzie. Odzywał się po zamachach w Paryżu. Dzwonił po zabójstwie księdza Hamela. Nie wyobrażam sobie takiego momentu, w którym wielki dzwon katedry Notre Dame nie będzie mógł dzwonić - mówił duchowny w telewizji France Info.
Prof. Marek Walczak z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie tłumaczył natomiast, że katedra stanowi przykład stylu wczesnego gotyku 1. poł. XII wieku. - To jest nie tylko dzieło architektury, ale też dzieło rzeźby, malarstwa, bo witraże to przecież jedna z technik malarskich - mówił w Polskim Radiu.
Profesor zaznaczył również, że pożary są wpisane w historię sztuki. Jak mówił, większość wspaniałych gotyckich kościołów powstała na miejscu romańskich świątyń, które spłonęły. Natomiast sama Notre Dame na przestrzeni wieków bywała poddawana gruntownym renowacjom, i przekształceniom.
28:47 notre dame.mp3 Prof. Jerzy Miziołek i prof. Marek Walczak o katedrze Notre Dame w audycji "O wszystkim z kulturą" autorstwa Jakuba Kukli (PR2, 16.04.2019)
CZYTAJ: Słynna katedra, symbol chrześcijaństwa we Francji >>>
Wikariusz generalny archidiecezji paryskiej ksiądz Philippe Marsset mówił telewizji France 24, że widok katedry po pożarze sprawiał wrażenie jak po wojnie. Duchowny opowiadał, że strażacy pozwolili mu w nocy przez chwilę obejrzeć wnętrze świątyni. - Pierwsze wrażenie to tak, jakby było bombardowanie: była ogromna dziura w dachu i płomienie z palących się części dachu i ciemność wszędzie. Później strażacy wprowadzili robota, aby móc polać wnętrze kościoła i ten robot dał też światło. Wtedy zobaczyliśmy widok niezwykły i symboliczny: wielki złoty krzyż w głębi katedry oświetlony przez reflektor i obok kamienna figura Matki Bożej, która jest tam od lat, i która jest czczona przez wszystkich, którzy tu przychodzą się modlić. Bardzo symboliczne - mówił.
Skarby Notre Dame. Zobacz, jakie relikwie i dzieła sztuki były w katedrze
Kontrowersje dotyczące odbudowy Notre Dame
Po tragedii prezydent Francji Emmanuel Macron zadeklarował odbudowę katedry Notre Dame i ogłosił międzynarodową zbiórkę pieniędzy na ten cel. Mocno nalegał również, aby na szczycie Notre Dame zbudować nowoczesną iglicę zamiast wiernej rekonstrukcji poprzedniej. Jednak po zdecydowanym sprzeciwie opinii publicznej i protestach konserwatorów zabytków podjęto decyzję o odbudowie wieży w jej pierwotnej formie. Prezydent Macron zobowiązał się, że odbudowa Notre Dame zostanie ukończona przed Igrzyskami Olimpijskimi w 2024 roku, których organizatorem będzie właśnie Paryż.
Brytyjski dziennik "The Daily Telegraph" pisał, że wewnątrz odbudowywanej katedry może dojść do licznych zmian w porównaniu ze stanem sprzed pożaru. Są plany, że państwo francuskie, które jest właścicielem katedry, ma usunąć z jej wnętrza znaki krzyża, konfesjonały, wszystkie inne dewocjonalia. Ich obecność w świątyni - jak czytamy - "może naruszać uczucia innych". W Notre Dame mają być prezentowane m.in. filmy o globalnym ociepleniu.
Nową aranżację wnętrza najsłynniejszej europejskiej katedry skomentował Adam Borowski, szef warszawskiego klubu "Gazety Polskiej". - To przechodzi wszelkie pojęcie. Trudno to komentować. To jest jakieś zupełne szaleństwo lewackiego świata, żeby katedrę Notre Dame - perłę architektury chrześcijańskiej - po prostu obedrzeć z symboli religijnych. To jest coś niebywałego. (...) Nie wiem, do czego ten świat zmierza. Do jakiegoś kompletnego szaleństwa - ocenił w PolskimRadiu24.
04:27 notre dame borowski PR24_mp3 2021_12_01-14-40-50.mp3 Adam Borowski o planach odbudowy katedry Notre Dame w audycji "Temat dnia/Gość PR24" autorstwa Antoniego Trzmiela (PR24, 1.12.2021)
Z kolei francuski dziennik "Le Figaro" opublikował apel ponad stu osobistości, które sprzeciwiają się projektowi Paryża w sprawie zagospodarowania wnętrz katedry Notre-Dame. "W projekcie są między innymi przenośne ławki, oświetlenie, które zmienia kolor w zależności od pory roku, projekcje na ścianach" - wymienili autorzy deklaracji i wyrazili obawę, że projekt będzie przypominał nowoczesne widowiska kulturowe które - ich zdaniem - "są bardzo często mieszanką kiczu i głupoty".
Według Janusza Janowskiego, prezesa Związku Polskich Artystów Plastyków, "płonące katedry" to znak naszych czasów. - Te wspaniałe kościoły płonące we Francji to zabytki klasy zerowej, najwspanialsze okazy - jak Notre-Dame w Paryżu - architektury gotyckiej. One mają przede wszystkim wielkie znaczenie dla kultury i mają wielką wymowę symboliczną. Potocznie mówi się przecież, że Francja była pierwszą córą Kościoła - stwierdził w Polskim Radiu.
Dr Elżbieta Bogaczewicz-Biernacka, konserwator Muzeum w Nieborowie i Arkadii, zwróciła z kolei uwagę na to, że pożary katedr we Francji przyczyniły się do wywołania dyskusji na temat zabezpieczeń i dbania o zabytki. - Decyzją senatu francuskiego będą odbudowane obie katedry - Notre-Dame i świątynia w Nantes. Ustawa o rozdzielności państwa od Kościoła przerzuciła obowiązek dbania o te zabytki właśnie na państwo. W przypadku tych katastrof środki będą pochodziły z funduszy państwowych i gminnych - podkreśliła rozmówczyni PR24.
49:52 katedry PR24 2020.mp3 Franciszek Bojańczyk, dr Elżbieta Bogaczewicz-Biernacka i dr Janusz Janowski o pożarach świątyń i zabytkach w audycji "Aria czy barbaria? (PR24, 25.07.2020)
ag
