- W momencie kiedy kapłani byli gorliwi, wolni i nauczali wolności i miłości innych, byli zagrożeniem dla systemu. Odbierali wtedy to, co dla komunizmu było najważniejsze, czyli strach – podkreślał w 2022 roku w Polskim Radiu dr Robert Derewenda.
Kościół katolicki w Polsce i jego kapłani od początku PRL znaleźli się na celowniku komunistycznych służb bezpieczeństwa. Lista tych duchowych, którzy zostali przez komunistów zamordowani, jest długa, a otwierają ją ofiary z czasów stalinowskich.
W 1949 roku strzałem w tym głowy zamordowany został ks. Władysław Gurgacz, którego oskarżono m.in. o wpajanie nienawiści do ustroju podczas kazań i nawoływanie do obalenia władzy. W następnym roku m.in. za wrogie nastawienie do Polski Ludowej na dożywcie skazany został ks. Piotr Oborski, który zmarł w więzieniu po dwóch latach odsiadki. Podobnych przypadków było więcej.
23:12 PR24_mp3 2022_10_23-11-06-04.mp3 Dr Robert Derewenda o niezłomnych kapłanach w czasie PRL. Audycja Tadeusza Płużańskiego z cyklu "Historyczne wydarzenie tygodnia" (PR, 2022)
Ks. Franciszek Blachnicki. "Prekursor ewangelizacji"
Okazją do przypomnienia nazwisk zamordowanych przez władzę komunistyczną kapłanów, są ogłoszone 14 marca 2023 roku – podczas konferencji prasowej z udziałem ministra sprawiedliwości-prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro, zastępcy prokuratora generalnego Andrzeja Pozorskiego oraz prezesa IPN Karola Nawrockiego – nowe ustalenia w sprawie śmierci ks. Franciszka Blachnickiego.
Ks. Blachnicki – uczestnik wojny obronnej 1939 roku – został osadzony w 1940 roku w niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz, gdzie przebywał 13 miesięcy, z czego 9 miesięcy w kompanii karnej oraz przez prawie miesiąc w bunkrze głodowym. Następnie, do końca II wojny, był osadzony w różnych więzieniach i obozach pracy przymusowej na terenie Niemiec.
Jako kapłan (święcenia przyjął w 1950 roku) wsławił się założeniem oazowego Ruchu Światło-Życie oraz Krucjaty Wyzwolenia Człowieka. Był, jak to określił bp Adam Wodarczyk, "prekursorem ewangelizacji".
Od lat 50. XX wieku do śmierci w 1987 roku ks. Franciszek Blachnicki stanowił obiekt szykan i inwigilacji ze strony komunistycznej władzy. W 1961 roku został skazany na karę pozbawienia wolności, a po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce, gdy pozostał na emigracji w Niemczech, prokuratura wojskowa wydała postanowienie o jego tymczasowym aresztowaniu i zarządziła poszukiwanie listem gończym, zarzucając kapłanowi "działalność na szkodę interesów PRL".
Ks. Franciszek Blachnicki zmarł 27 lutego 1987 roku. Na wspomnianej konferencji prasowej minister sprawiedliwości, prokurator generalny Zbigniew Ziobro poinformował, że w wyniku prowadzonego śledztwa ustalono, że ks. Franciszek Blachnicki został otruty.
Ks. Jerzy Popiełuszko. "Zło dobrem zwyciężaj"
Mordem, który wstrząsnął całą Polską i który stał się tragicznym symbolem walki komunizmu z Kościołem katolickim – ale jednocześnie i heroicznym symbolem walki ze zbrodniczym systemem - był ten dokonany na ks. Jerzym Popiełuszce.
Ks. Jerzy Popiełuszko był, po powstaniu Solidarności, jej duchowym przywódcą - duszpasterzem krajowym ludzi pracy, a także służby zdrowia. W czerwcu 1980 roku został wikariuszem w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie. Wówczas narodziła się idea Mszy za Ojczyznę, które stały się demonstracjami sprzeciwu wobec władz.
19 października 1984 roku ks. Jerzy Popiełuszko, wracając z Bydgoszczy do Warszawy, został zatrzymany przez funkcjonariuszy bezpieki ubranych w mundury drogówki. Esbecy uprowadzili księdza, wywieźli go (jak zeznawali później podczas procesu) do pobliskiego lasu i tam katowali drewnianą pałką. Niedługo później porywacze przywiązali do nóg księdza 11-kilogramowy worek z kamieniami i wrzucili go do Zalewu Wiślanego pod Włocławkiem.
Ksiądz Jerzy Popiełuszko został beatyfikowany 6 czerwca 2010 roku. Na ołtarze wyniósł go papież Benedykt XVI.
Ks. Stanisław Suchowolec. Kapelan białostockiej "Solidarności"
Innym katolickim kapłanem, który widnieje na liście ofiar komunistycznego systemu, jest ks. Stanisław Suchowolec.
Kapłan ten był kapelanem białostockiej "Solidarności" i przyjacielem Jerzego Popiełuszki. Duchowny upowszechniał prawdę o śmierci ks. Popiełuszki, wskazując funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa jako winnych tej zbrodni. Był inwigilowany i prześladowany przez bezpiekę. Otrzymywał anonimy z pogróżkami, wielokrotnie doświadczył pobicia przez tzw. nieznanych sprawców, kilka razy wyszedł cało z zamachu na jego życie.
30 stycznia 1989 roku w Białymstoku znaleziono zwłoki ks. Stanisława Suchowolca. Kapłan zatruł się tlenkiem węgla w swoim mieszkaniu. O tym, że było to morderstwo, opinia publiczna dowiedziała się dopiero w 1991 roku.
***
Czytaj więcej:
***
Ks. Stefan Niedzielak. Walka z kłamstwem katyńskim.
W nocy z 20 na 21 stycznia 1989 roku zginął w niewyjaśnionych okolicznościach ks. Stefan Niedzielak. Mimo umorzenia przez prokuraturę śledztwa w 2009 roku z powodu braku dowodów, wszystko wskazuje, że ks. Niedzielaka zamordowała Służba Bezpieczeństwa. Sprawców do dziś nie znaleziono.
Kapłan ten – powstaniec warszawski, kapelan Armii Krajowej – był po wojnie m.in. rektorem kościoła św. Karola Boromeusza na warszawskich Powązkach. Tu angażował się w organizację patriotycznych Mszy św. w rocznice świąt narodowych, a w swoich kazaniach upominał się o prawdę o zbrodni katyńskiej.
Z jego inicjatywy w latach 80. w kościele św. Karola Boromeusza powstało Sanktuarium "Poległym i Pomordowanym na Wschodzie". Ksiądz Niedzielak był współzałożycielem Rodziny Katyńskiej i inicjatorem ustawienia Krzyża Katyńskiego na cmentarzu wojskowym na Powązkach.
50:15 niewyjaśniona śmierć księży___927_09_ii_tr_0-0_11792507cbce9e06[00].mp3 "Niewyjaśniona śmierć księży". Audycja Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego" (PR, 2009)
Ks. Sylwester Zych. Oskarżenie o "próbę obalenia siłą ustroju"
11 lipca 1989 roku odnaleziono w Krynicy Morskiej ciało księdza Sylwestra Zycha, katolickiego duchownego związanego ze środowiskiem opozycji demokratycznej, kapelana Konfederacji Polski Niepodległej.
Przyczyna śmierci ks. Zycha do dziś pozostaje tajemnicą, zaś medialna akcja propagandowa prowadzona wówczas przez komunistyczną władzę starała się dowieść tezy o zatruciu alkoholowym jako o przyczynie zgonu.
- To była fałszywa wersja, którą lansowało ówczesne MSW. Mimo Okrągłego Stołu służby nadal znajdowały się w rękach gen. Kiszczaka – mówił w Polskim Radiu 24 Jerzy Jachowicz, który zajmował się sprawą ks. Zycha.
W latach 80. XX w. ks. Sylwester Zychtrafił do więzienia w związku z zabójstwem milicjanta Zdzisława Karosa. Funkcjonariusza zabili w stanie wojennym nastolatkowie, a ks. Zych przechowywał na plebanii skradzioną milicjantowi broń. Kapłan został wówczas skazany na 6 lat pozbawienia wolności za próbę obalenia siłą ustroju i przynależność do organizacji zbrojnej.
jp/IPN
