Sławny z okrucieństwa i brutalności

- Tyran upadł, niech nieszczęście mu towarzyszy - brzmiały słowa jednego ze świadków ostatnich chwil życia Saddama Husajna.

Saddam Husajn, foto: PAP/CAF

30 grudnia 2006 roku w Bagdadzie odbyła się egzekucja Saddama Husajna, irackiego polityka, dyktatora w latach 1979-2003. Został on stracony za zbrodnie przeciwko ludzkości.
W wyniku procesu sądowego, w którym były prezydent Iraku został oskarżony o spowodowanie masakry 148 szyitów w wiosce Dzudżail w 1982 Saddam Husajn został skazany na śmierć przez powieszenie.
Równolegle przeciwko Irakijczykowi toczył się drugi proces, w którym oskarżano go o ludobójstwo przeprowadzone pod koniec lat osiemdziesiątych na około 180 tysiącach Kurdów.
Saddam Husajn został stracony podczas muzułmańskiego święta Id al-Adha. Egzekucja została dokonana w irackiej bazie wojskowej Camp Justice w północnej dzielnicy Bagdadu Kazimija, w dawnej siedzibie wywiadu wojskowego. Saddam został pochowany na rodzinnym cmentarzu w Al-Audża, miejscowości, w której się urodził .
Kontrowersje wokół wyroku i egzekucji
Władze niektórych krajów arabskich (m.in. Arabii Saudyjskiej i Libii) twierdziły, że proces Saddama był upolityczniony i niezgodny z prawem. Wysuwano zarzuty, że sąd iracki, który skazał dyktatora na karę śmierci, podlegał naciskom, a irackie władze nie są suwerenne i całkowicie podlegają USA ("rząd marionetkowy”).
Watykan, Unia Europejska oraz organizacje broniące praw człowieka wyrazili sprzeciw przeciwko stosowaniu kary śmierci w każdych okolicznościach, nawet jeżeli nie ulega wątpliwości, iż oskarżony dopuścił się (jak Saddam) ciężkich zbrodni.
Kontrowersje wzbudził też moment wykonania wyroku, który został wykonany w pierwszy dzień muzułmańskiego święta Id al-Adha. Przez niektórych Arabów zostało to potraktowane jako wyraz "pogardy dla islamu”. Również to, że zadano Saddamowi śmierć przez powieszenie odebrano jako próbę dodatkowego upokorzenia byłego przywódcy.
Przebieg całej egzekucji został zarejestrowany za pomocą telefonu komórkowego, a potem opublikowany w Internecie. Egzekucję filmowano i fotografowano również oficjalnie, fragment nagrania (bez najbardziej drastycznej sceny) został wyemitowany w amerykańskim kanale informacyjnym CNN. Ujawniono, że tuż przed śmiercią doszło do utarczek słownych między Saddamem, a katem i świadkami. Niektórzy z nich wykrzykiwali hasła typu: "Idź do piekła!”, "Niech Bóg cię przeklnie!”. Zrodziła się obawa, że film wideo może wśród sunnitów w Iraku i w świecie arabskim umocnić przekonanie, że proces byłego dyktatora był zemstą zwycięzców, a nie aktem sprawiedliwości oraz umocni jego potencjalną legendę jako "męczennika i bohatera”.

Początki dyktatora

Saddam Husajn urodził się 28 kwietnia 1937 roku w wiosce Al-Audża, w irackim okręgu Tikrit. Pochodził z rodziny hodowców owiec. Przebywał pod opieką wuja Chajr Allaha Tulfy. Już za młodu włączył się w tzw. działalność rewolucyjną. Był członkiem socjalistycznej partii Baas. Po nieudanym zamachu  na Kasima (1959) uciekł do Egiptu. W 1968 razem z członkami partii Bass dokonał przewrotu. Został wiceprzewodniczącym partii, wicepremierem i ministrem spraw wewnętrznych, a w 1979 prezydentem Iraku. Za jego rządów Irak zaangażował się w wojnę z Iranem i zaatakował Kuwejt. W 2003 Husajn  został schwytany przez wojska amerykańskie i przekazany władzom irackim. Przez Wielki Trybunał Iracki został uznany za winnego doprowadzenia do masakry szyitów. Powieszono go 30 grudnia 2006 roku.