Polaroid - aparat, który stał się legendą

Jego narodziny nastąpiły w czasach kiedy fotografią zajmowali się tylko specjaliści, a żeby wywołać zdjęcie trzeba było się orientować w różnego rodzaju chemikaliach.

Amerykański malarz, grafik i filmowiec Andy Warhol fotografuje Polaroidem lidera SDP Willy'ego Brandta. Zdjęcie miało posłużyć jako szablon do portretu. foto: PAP / DPA

21 lutego 1947 roku w Nowym Jorku zaprezentowano aparat do fotografii błyskawicznej Polaroid. Swoja popularność zyskał dzięki funkcji umożliwiającej wywołanie zdjęcia niecałą minutę po naciśnięciu migawki.
"Aparaty Polaroida, wykorzystujące opatentowany przez Edwina H. Landa proces, były pierwszymi dobrze sprzedającymi się aparatami do fotografii natychmiastowej, które były łatwe w obsłudze i nie wymagały butelek z odczynnikami i innych kłopotliwych akcesoriów” - pisze Steve Crist w książce pt. "Księga Polaroida. Wybór z kolekcji fotograficznej firmy Polaroid”.
Edwin H. Land - twórca polaroida badaniami nad nową technologią zajął się już w czasach studenckich. Założona przez niego firma w czasie II wojny światowej produkowała gogle noktowizyjne, filtry do podczerwieni i inne wyposażenie dla wojska. Swojego najważniejszego odkrycia Land dokonał już po wojnie, był to Polaroid Land Camera, system fotografii natychmiastowej. Opierał się on na jednoetapowej metodzie konwersji obrazów negatywowych w pozytywy. Aparat Polaroid zawierał rolkę dwuwarstwowego papieru fotograficznego, złożonego ze światłoczułej emulsji negatywowej i materiału pozytywowego. Mieścił się w nim również zamknięty pojemnik zawierający odczynniki wywołujące. Cały skomplikowany proces wywoływania zdjęć odbywał się automatycznie we wnętrzu aparatu i trwał około minuty.
Symbol luksusu i nowej technologii
Pierwsze papiery Polaroid produkowane były w sepii. W 1950 roku pojawił się materiał czarno-biały, następnie zwiększono rozmiar odbitek do 10x13 cm. Materiały barwne pojawiły się już w 1963 roku. W 1972 roku udoskonalono proces wywoływania i rozdzielania papieru, tak by mógł być przeprowadzany również w świetle słonecznym. To byłą kolejna rewolucja, która jeszcze zwiększyła popularność aparatów Polaroid. Po dwóch latach od wprowadzenia tych nowych aparatów wykonywano nimi miliard odbitek rocznie na całym świecie.
Ten aparat z funkcją natychmiastowego drukowania odbitek stał się obowiązkowym elementem przyjęć urodzinowych, wesel i innych spotkań towarzyskich. Na przełomie lat 80. i 90. polaroid był synonimem luksusu i nowej technologii.
Koniec Polaroidów
Zapotrzebowanie na aparaty do natychmiastowej fotografii zaczęło spadać od wczesnych lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Powodem tego była rosnąca popularność technologii cyfrowej, która tak jak polaroidy umożliwiała natychmiastowe otrzymanie obrazu, jednak bez użycia materiału światłoczułego. Przewagą zdjęć cyfrowych była możliwość wykonania dowolnej liczby odbitek, kiedy każda natychmiastowa odbitka polaroidowa była unikatowa.
Firma Polaroid w 2008 roku zamknęła linię produkcyjną zajmującą się aparatami wykorzystującymi technologię wynaleziona przez Edwina H. Landa i wyprzedała ostatnie modele Polaroidów.
Dziś aparaty Polaroid niemal całkowicie zniknęły z rynku. Jednak pomimo dominacji fotografii cyfrowej, polaroid wciąż ma wielu żarliwych fanów.
"Choć fotografia zmieniła się radykalnie na przestrzeni ostatnich lat, polaroid pozostaje niezastąpionym, czułym, pełnym ekspresji materiałem, który ma swój niepowtarzalny charakter.” – pisze Steve Crist.
mk