Historia

Jaques Derrida – gwiazda współczesnej filozofii

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2015 06:00
- Wierzę w przeżycie filozofii, uważam, że powinna żyć i przeżyć wszystkie podejrzenia na temat śmierci. Ona już przeżyła swoją śmierć – mówił Jacques Derrida na antenie PR.
Audio
  • Jacques Derrida w "Alfabecie filozofów" Ewy Stocki. Audycja z udziałem Andrzeja Sosnowskiego (3.11.2004)
  • Jacques Derrida w "Alfabecie filozofów" Ewy Stocki. Audycja z udziałem dr Tadeusza Komendanta (10.11.2004)
  • Rozmowa z Jacquesem Derridą w audycji z cyklu "Widnokrąg" Elżbiety Kollat z udziałem prof. Jacka Migasińskiego (20.01.1998)
Jacques Derrida
Jacques DerridaFoto: Matthias Ernert

85 lat termu, 15 lipca 1930, urodził się Jacques Derrida, francuski filozof pochodzenia żydowskiego.

Młodość Derrida spędził we francuskiej Algierii. Jako dziecko z żydowskiej rodziny został wyrzucony ze szkoły na mocy postanowień rządu Vichy. Już w młodości pasjonował się literaturą: czytywał Gide'a i Camusa.

Być może to z młodzieńczej fascynacji literaturą wykładowcy Sorbony (w latach 1960-1964) i l'École Normale Supérieure (1964-84) wyrosły zainteresowania filozoficzne Derridy, bliskie lingwistyce i językoznawstwu.

- Derrida uważał, że już w samym akcie czytania dokonujemy przekładu na język, którym się posługujemy – mówił poeta i tłumacz Andrzej Sosnowski, gość audycji Ewy Stocki z cyklu "Alfabet filozofów".  – Zawsze jest tyle przekładów, ilu jest czytelników.

Przeciwnicy Derridy zarzucali ostentacyjne odcinanie się od postmodernizmu, choć jednocześnie – wraz z przyjacielem Michelem Foucaultem i Rolandem Barthesem – uważany jest za jego współtwórceę. Zwolennicy podkreślają nowatorski sposób praktycznej analizy tekstu - dekonstrukcjonizm.

- Derrida zainicjował pewien typ interpretacji postmodernizmu, który można nazwać dekonstrukcjonizmem - mówił prof. Jacek Migasiński w audycji Elżbiety Kollat z cyklu "Widnokrąg" poświęconej postaci Derridy. - Nie można tego kojarzyć ze zniszczeniem dotychczasowego układu problematyki. Derrida „bierze" jakiegoś klasycznego filozofa, wyprowadza z tej klasycznej filozofii jakieś pojęcie, które z pozoru jest nieznaczące, a może nawet być uznane przez tradycyjnych interpretatorów za lapsus i ustawiając to pojęcie w jakiś kontekstach, w danym tekście obecnych, pokazuje, że nasz obraz, nasza ocena danego filozofa była fałszywa. (widnokrąg)

Przez szereg lat, od chwili uzyskania stypendium Harvarda, współpracował z uczelniami amerykańskimi. Do wygłaszania wykładów zapraszały go uniwersytety na całym świecie. W życiu Derridy przewinął się również polski akcent – w 1997 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.

Derrida był płodnym autorem: napisał 50 książek. Do najważniejszych należą: "Głos i fenomen. Wprowadzenie do problematyki znaku w fenomenologii Husserla", "O gramatologii" oraz "Ostrogi. Style Nietzschego".

Jeden z najbardziej kontrowersyjnych współczesnych filozofów zmarł na raka trzustki 8 października 2004.

Posłuchaj rozmowy z Jacquesem Derridą i audycji poświęconej jego osobie.

bm


Czytaj także

Michel Foucault dał nam narzędzia do stawiania codziennego oporu

Ostatnia aktualizacja: 26.06.2014 16:00
- On przypomniał filozofom, że prawda jest rzeczą z tego świata - mówiła dr Joanna Bednarek. - Socjologom za to zwrócił uwagę, że ludzie mają ciało, i że to ciało jest najważniejszym przedmiotem obróbki przez procesy władzy - dodawał dr Jacek Kochanowski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Erazm z Rotterdamu – wcale nie pochwalał głupoty

Ostatnia aktualizacja: 28.10.2022 05:35
Najważniejsze były dla niego: rozsądek, szczerość, uczciwość, wiara oraz sprawy pokoju. – Nie był na pewno silnym charakterem, człowiekiem, który idzie przez życie przebojem – podkreślał dr Juliusz Domański.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Blaise Pascal - genialny oszczerca

Ostatnia aktualizacja: 19.06.2024 05:30
Dla rozrywki rozwiązał jeden z najtrudniejszych problemów geometrycznych i rzucił na papier myśli o najwyższych prawdach boskich i ludzkich, w których ukazał niedościgłe wzory najzręczniejszej drwiny i nieodpartej argumentacji.
rozwiń zwiń