Teodor Tripplin. Romantyk fantastyki naukowej

Choć jego powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego" pełna jest wizji nowinek technologicznych, to jej autorowi bliżej było do Mickiewicza i Słowackiego niż Verne’a. – Powieść Tripplina to wielka, romantyczna historia uczucia, scjentyzm pełni tu rolę drugoplanową – słyszymy w audycji Polskiego Radia.

Portret Teodora Teuttolda Tripplina autorstwa Józefa Simmlera (1852), źr. Wikimedia Commons/dp

13 stycznia 1812 roku urodził się Teodor Tripplin, podróżnik, powstaniec listopadowy, uczestnik walk zjednoczeniowych we Włoszech i prekursor polskiej literatury fantastycznonaukowej.

W młodości wziął udział w powstaniu listopadowym. Po jego upadku rozpoczął naukę w Królewcu, gdzie w 1836 roku ukończył medycynę. Po studiach wyruszył do Anglii. Tak zaczęła się jego wielka podróż po różnych krajach świata: zwiedził Francję, Hiszpanię, Portugalię, Maroko, Skandynawię, Austrię, Turcję, Egipt i Algierię. We Włoszech walczył w oddziałach Garibaldiego.

- Książki podróżnicze wzięły się stąd, że Tripplin był osobą bardzo aktywną – słyszymy w audycji Krzysztofa Adamskiego.

Popularność przyniosły mu powieści podróżnicze osnute na własnych doświadczeniach. Tripplin nie stronił od plagiatowania zagranicznych autorów. W drugiej połowie XIX wieku nie było to jednak postrzegane tak negatywnie, jak współcześnie.

- Był swego czasu najlepiej zarabiającym polskim pisarzem – słyszymy w audycji z 1987 roku.

Posłuchaj

19:10 teodor tripplin - pisarz fantastyki___pr iii 103461_tr_0-0_99559977ed8747c[00].mp3 Teodor Tripplin - pisarz fantastyki - audycja Krzysztofa Adamskiego. (PR, 17.11.1987)

 

Elementy fantastyki naukowej znaleźć można w jego dziele pt. "Maskarada w obłokach czyli podróż napowietrzna na Morze Północne". W dorobku Tripplina znajduje się między innymi powieść "Podróż po Księżycu odbyta przez Serafina Bolińskiego". Dla autora przedstawienie wyprawy na srebrny glob jest pretekstem dla satyry politycznej.

- Na księżycu bohater poznaje i zwiedza dwie kontrastowo różne krainy: wyidealizowany, utopijny Jasnogród i przypominający ponure miasta ziemskie Ciemnostan – wyjaśniał dr Andrzej Niewadowski, który zaznaczał romantyczny charakter dzieła: - Liczy się profetyzm, sen, marzenie. To one decydują o fabule i motywacji utworu.

W czasie powrotu na ziemie polskie, Tripplin został zatrzymany przez Austriaków jako groźny rewolucjonista. To źle wpłynęło na stan zdrowia niemłodego już pisarza i podróżnika. Zmarł 25 stycznia 1885 roku w Warszawie. Dziś twórczość Teodora Tripplina, prekursora polskiej fantastyki, jest nieomal zapomniana.

Dowiedz się więcej o autorze "Podróży po Księżycu odbytej przez Serafina Bolińskiego" i jego dziele. Posłuchaj audycji.

bm