Janusz Kamiński - najważniejszy współpracownik Spielberga

27 czerwca 1959 roku w Ziębicach koło Wrocławia urodził się znany operator filmowy i reżyser, Janusz Kamiński. Od ponad 25 lat jest najważniejszym współtwórcą kinowych hitów Stevena Spielberga.

Janusz Kamiński, Warszawie, 2006

Foto: East News/Piotr Fotek

Janusz Kamiński dzieciństwo i młodość spędził w Polsce. Wyemigrował z kraju w okresie solidarnościowych strajków w 1980 roku. Początkowo miał to być jedynie wyjazd wakacyjny, jednak Kamiński postanowił już nie wracać do kraju i przez obóz przesiedleńczy w Wiedniu, udał się do Stanów Zjednoczonych.

Tam w 1987 ukończył Columbia College w Chicago a następnie wydział operatorski w American Film Institute w Los Angeles. Początkowo pracował jako asystent operatora i powoli wspinał się coraz wyżej po szczeblach zawodowej hierarchii.

Przełomowa "Lista Schindlera"

Jego pierwszą poważną produkcją i od razu wielkim sukcesem była "Lista Schindlera" Stevena Spielberga (1993), którą kręcono w większości w Krakowie. Kamiński zaproponował Spielbergowi zdjęcia czarno-białe, aby uzyskać efekt surowości i aby przypominał nagrania pochodzące z epoki. Kamiński często stosował kamerę z ręki i nieruchomą ze statywu, nie do końca ostre obrazy. Wszystko to kosztem tak zwanych "ładnych" zdjęć, które operatorzy często stawiają ponad realizmem. Kamiński nie.

"Lista Schindlera" przyniosła Kamińskiemu Oscara i nagrodę Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) za najlepsze zdjęcia. 

Operator Spielberga

Tym sukcesem Kamiński rozpoczął wieloletnią współpracę ze Spielbergiem - zrobili razem 13 filmów. Kolejny ich wspólny film "Zaginiony świat: Park jurajski" (1997) był wielkim kinowym hitem, który zarobił niemal 550 mln dolarów. Przez następne lata Kamiński pracował wyłącznie ze Spielbergiem. Razem stworzyli kolejne hity: "Amistad" (1997) - o buncie czarnoskórych niewolników na statku, za który operatora nominowano do Oscara, i "Szeregowiec Ryan" (1998) z Tomem Hanksem i Mattem Damonem, za który Kamiński odebrał już drugą w swojej karierze statuetkę Amerykańskiej Akademii.

Następnie stworzył zdjęcia do kolejnych filmów Spielberga: "A.I. Sztuczna inteligencja" (2001), "Raport Mniejszości" (2002) na podstawie książki Philipa Dicka, "Złap mnie jeśli potrafisz" (2002) z Leonardem di Caprio, "Terminal" (2004) z Tomem Hanksem, "Wojna światów" (2005), czy wreszcie "Monachium" (2005).

W 2008 roku Janusz Kamiński stworzył zdjęcia do filmu Juliana Schnabela "Motyl i skafander" opartego na historii Jeana-Dominique'a Bauby'ego byłego redaktora pisma "Elle", sparaliżowanego po udarze. Praca Kamińskiego została uhonorowana "Złotą Żabą" na festiwalu Camerimage, Césarem, nagrodą za najlepsze zdjęcia na festiwalu w Cannes i nominacją do Oscara.

Po tym filmie powrócił znów do Spielberga, z którym stworzyli m.in. "Czas wojny" (2011) i "Lincolna" (2012), za które Kamiński był nominowany do Oscara, oraz "Most szpiegów" (2015), czy "Czwartą władzę" (2017).

- "Związek" ze Spielbergiem trwa już 20 lat i okazał się trwalszy niż oba moje małżeństwa – żartował Janusz Kamiński w wywiadzie udzielonym Polskiemu Radiu w 2014 roku.

Posłuchaj

04:12 lincoln2.mp3 Kamiński o Spielbergu: lepiej z nim niż z kobietami 

Życie prywatne

W latach 1995-2001 Janusz Kamiński był żonaty z hollywoodzką aktorką, zdobywczynią Oscara za role w filmie "Fortepian" (1993) w reżyserii Jane Campion – Holy Hunter. Następnie w latach 2004-2010 jego żoną była reporterka stacji ABC – Rebecca Rankin.

Reżyser

Janusz Kamiński próbował także swoich sił w reżyserii filmowej, ze zmiennym jednak szczęściem. Pierwszy jego film, horror "Stracone dusze" z 2000 roku, opowiada o zejściu na ziemię antychrysta. Obraz otrzymał jednak nagrodę krytyków Stinkers za najgorszą rolę kobiecą Winony Ryder. Kolejna wyreżyserowana przez niego produkcja to realizowany w Polsce film "Hania" z 2007 roku, za który Kamiński dostał nominację do nagrody "Orzeł", jednak kategorii najlepsze zdjęcia, a nie reżyseria.

Komercja

Janusz Kamiński pracował również przy teledyskach, które można określić krótkimi filmami z rozbudowaną stroną wizualną. Zrealizował zdjęcia dla Lady Gagi do utworu "Alejandro" w 2010 roku oraz do utworu "Chun-Li" Nicki Minaj w roku 2018.

az