Pierwszym mikroprocesorem wprowadzonym komercyjnie na rynek nowych technologii był produkt Intela i był to pamiętny poniedziałek w historii świata. 15 listopada 1971 roku, na łamach branżowego pisma "Electronic News" Intel zaprezentował komercyjną reklamę pierwszego jednoukładowego procesora 4004. Reklama wsparta była promocyjnym artykułem, poglądowym rysunkiem i zdjęciem tego niewielkiego "robaczka", bo u wielu odbiorców takie właśnie powodował wyobrażenia jego wygląd - niewielka płytka z 16-odnóżami, po 8 z każdej strony.
Artykuł zatytułowano "Announcing a new era of integrated electronics", co w języku polskim oznacza "Zapowiedź nowej ery zintegrowanej elektroniki". Na dużym rysunku znajdowało się biuro z mężczyzną stojącym przy klawiaturze drukującej, a tuż obok, perzy biurku siedziała kobieta. W centralnym miejscu biurka znajdowała się piękna, wtedy jeszcze duża, jednostka komputerowa wraz ze zgrabnym monitorem, a naprzeciw nim stała jakby "ściana" czterech dużych procesorów 4004 - każdy wielkości człowieka - która miała przypominać dotychczasowe konstrukcje komputerowe będące jednostkami wielkimi na cała ścianę.
Wszyscy jednak mieli sobie zdawać sprawę, że te bardzo niewielkie procesory mieściły się właśnie w jednostce stojącej na biurku. Tuż obok rysunku znajdował się tekst promocyjny zaczynający się słowami: "A micro-programmable computer on a chip" - "mikroprogramowalny komputer na chipie". Niedługi artykuł wyjaśniał tę znaczącą zmianę z ogromnych jednostek liczących na niewielkiej wielkości komputer i wszystko dzięki takim właśnie chipom. Na końcu widniał znak dystrybucji Intela.
Bartłomiej Bramczyk na stronach "purepc.pl" tak opisuje ten wynalazek: "Pierwszy procesor Intela został wyprodukowany na 2-calowych waflach krzemowych. 4004 składał się z 2300 tranzystorów wykonanych w 10-mikrometrowym procesie technologicznym. Cały układ mieści się na powierzchni 12 mm kwadratowych. Szefem zespołu projektowego Intela był Federico Faggini, odpowiedzialny wcześniej za opracowanie technologii SGT (MOS Silicon Gate Technology), umożliwiającej konstrukcje zintegrowanych układów. Ten sam inżynier pracował również nad projektem późniejszego, 8-bitowego układu Intel 8008".
Wielu czytelnikom wielkość tego "robaczka" wraz z jego możliwościami wydawała się wręcz niemożliwa do ogarnięcia. Jednak wszystkie historie dotyczące wynalezienia mikroprocesora odwołują się do poszukiwań coraz bardziej sprawnych kalkulatorów. To kalkulatory stały się napędem dla nowych poszukiwań i niechcący przyczyniły się do powstania komputera, który z biegiem lat i w coraz bardziej kompaktowych wersjach zaczął wypierać z rynku mniej sprawny sprzęt kalkulatorowy.
Bramczyk tak to opisuje: "Z dzisiejszej perspektywy układ 4004, taktowany zegarem 740 kHz nie potrafił zbyt wiele. Był w stanie realizować 92 000 operacji w ciągu sekundy. Procesor Intel 4004 mógł również zaadresować do 1280 bajtów pamięci RAM. Wyposażono go łącznie w 45 instrukcji, 4-poziomowy stos i 16 rejestrów. Oprócz kalkulatorów, Intel 4004 stał się także bazą dla prototypu pierwszego flipera sterowanego procesorem, który został opracowany w 1974 roku przez Dave Nutting Associaties dla Bally".
W podobnym tonie pisze portal "Wynalazki i Odkrycia". Czytamy tam: "W 1971 roku Intel wyprodukował pierwszy w świecie mikroprocesor, historyczny już dziś układ o nazwie 4004, zaprojektowany na zamówienie Japończyków jako »serce« kieszonkowego kalkulatora. Projektanci układu znacznie przekroczyli wymagania zleceniodawcy; okazało się, że ten mniejszy od paznokcia kawałek krzemu, zawierający w sobie oszałamiającą na owe czasy liczbę 2300 tranzystorów, miał moc obliczeniową porównywalną z mocą słynnego pierwszego znanego komputera, ENIAC-a. Z tym, że ENIAC liczył... 30 razy wolniej niż 4004!".
Natomiast do samej nazwy urządzenia i możliwości jego powstania odnosi się słowami - mikroprocesor to "Układ cyfrowy wykonany jako pojedynczy układ scalony o wielkim stopniu integracji. Wszystko zaczęło się w 1968 roku w USA, kiedy to Gordon Moore i Robert Noyce założyli w Santa Clara, w kalifornijskiej Dolinie Krzemowej, firmę elektroniczną. Jej początek dało opracowanie przez Noyce'a procesu fotochemicznego, który pozwolił na scalenie ogromnej liczby tranzystorów w jedną płytkę krzemową. Tak zaczęła się rewolucja w świecie mikroelektroniki. Jako nazwę firmy wybrano Intel - od słów INTegrated ELectronics, czyli elektronika zintegrowana".
Gdzie jednak ta walka między firmami próbującymi jako pierwsze dokonać wiekopomnego odkrycia. Teraz już wszyscy wiedzą, że Intel nie był pierwszy. Lecz dopiero w 1997 roku Marynarka Wojenna USA pozwoliła firmie Garrett AiResearch na publikację jej wcześniejszych dokonań. Już w 1968 roku została ona zaproszony do współpracy przy tworzeniu komputera dla bojowego myśliwca Grumman F-14 Tomcat. Ukończony rok wcześniej przed Intelem projekt (1970) był tak nowatorski w swojej budowie i możliwościach sterowania lotem, że wojsko zabroniło wszelkich publikacji czy informacji na ten temat. Historia pokazuje, że to Garrett powinien dzierżyć palmę pierwszeństwa.
Co ciekawe, nie tylko Garrett wyprzedził Intela. Już 17 września 1971 roku Texas Instruments zbudowało swój mikroprocesor TMS 1000 i powstały wtedy układ TMS1802NC został użyty do budowy rdzenia kalkulatora TI-35. Texas Instruments było także szybsze w uzyskaniu patentu składając odpowiedni wniosek 4 września 1973 roku. Patent ten otrzymali, a między firmami rozpoczął się długi proces sporów i prawnych batalii. W 1976 TI i Intel doszły do porozumienia, na mocy którego Intel płaci TI za prawa patentowe do mikroprocesora. W świetle prawa to właśnie Texas Instruments i Gary Boone są twórcami pierwszego mikroprocesora, a właściwa data powinna brzmieć 17 września 1971 roku.
Michał Wilmowski, na stronach "gadzetomania.pl" dorzuca jeszcze jedną ciekawostkę: "Co więcej, jest bardzo możliwe, że w tym sporze ani TI, ani Intel nie miały racji – pierwszy był procesor AL1, zbudowany przez firmę o nazwie Four-Phase Systems w 1970 roku. Wojny patentowe z tym związane trwały długo, a Intel wygrywał tymczasem w tak zwanym prawdziwym życiu. Bo niezależnie od tego, kto był naprawdę pierwszy, to właśnie Intel zarobił na procesorach miliardy i stał się ich największym producentem na świecie. A historię, jak pewnie wiecie, piszą zwycięzcy".
PP
