Na płytach nagrano przemówienia prezydenta walczącej stolicy Stefana Starzyńskiego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka, podpułkownika Wacława Lipińskiego, szefa propagandy w Sztabie Naczelnego Wodza Romana Umiastowskiego, reportaże z oblężenia Warszawy autorstwa amerykańskich i brytyjskich korespondentów oraz komunikaty porządkowe dla mieszkańców stolicy.
Nie wiadomo, ile płyt udało się uratować zespołowi Polskiego Radia, pracującemu we wrześniu 1939 roku. Pewne jest jednak to, że zbiór ten został podzielony na trzy części:
- dwa metalowe pudła z płytami, które wyniósł z radia podpułkownik Wacław Lipiński;
- pudło z płytami przekazanymi amerykańskiemu dziennikarzowi Eugene’owi Domachowskiemu;
- czarny neseser z nagraniami ukrytymi przez Mirosława Panufnika.
Dwie pierwsze części udało się odzyskać ponad 30 lat po wojnie. Składają się na nie 93 płyty, zawierające między innymi przemówienia: prezydenta walczącej stolicy Stefana Starzyńskiego, ministra spraw zagranicznych Józefa Becka, podpułkownika Wacława Lipińskiego, szefa propagandy w Sztabie Naczelnego Wodza Romana Umiastowskiego oraz reportaże z oblężenia Warszawy autorstwa amerykańskich i brytyjskich korespondentów. W tej grupie odnalezionych nagrań znalazły się również komunikaty porządkowe dla mieszkańców stolicy.
Pod względem technicznym płyty te są "metalofonami" wykonanymi z blachy cynkowej, którą pokrywa cienka warstwa czarnego lakieru nitrocelulozowego.
W roku 2021, ze względu na szczególne znaczenie jako dziedzictwa kultury, przechowywane w Archiwum Polskiego Radia płyty z nagraniami z września 1939 roku zostały wpisane na Listę Krajową programu "Pamięć Świata" UNESCO.
Trzecia część zbioru, jeśli przetrwała, nadal czeka na odnalezienie.
***
Polskie Radio zainicjowało w piątek, 6 maja, narodowe poszukiwania zaginionego zbioru płyt z września 1939 roku. Akcję „Gdzie jest czarny neseser?” wspierają: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Część odnalezionej kolekcji – w postaci 93. metalowych płyt gramofonowych – została wpisana w ubiegłym roku na Listę Krajową programu UNESCO "Pamięć świata". Nagrania te zostały wydane właśnie przez Agencję Muzyczną Polskiego Radia w postaci pięciopłytowego, ekskluzywnego boxu.
Premiera albumu "Kolekcja płyt gramofonowych Polskiego Radia z września 1939 roku" jest dla Polskiego Radia jednocześnie impulsem do rozpoczęcia poszukiwań brakującej części kolekcji płyt – akcja opatrzona została hasłem: "Gdzie jest czarny neseser? Polskie Radio inicjuje narodowe poszukiwania zaginionego zbioru płyt z września 1939 roku".
Więcej informacji po adresem czarnyneseser.pl
mat. prasowe/bm
