Oczywiście najbardziej znany jest z wynalezienia pierwszej skutecznej szczepionki przeciw wściekliźnie. Nie można jednak zapomnieć o jego innych epokowych odkryciach, z których najważniejsze wydaje się wynalezienie dwóch cząsteczek enancjomerów kwasu winowego. Odkrycie to pozwoliło stworzyć ideę stereochemii, a także wpłynęło na znaczącą jakościowo zmianę podejścia do organicznych środków spożywczych w medycynie, głównie w zakresie prebiotyków, szczególnie o działaniu antyseptycznym, a także i w dermatologii.
Pasteryzacja
Jak pisze Joseph Gal w swojej książce poświęconej Pasteurowi i jego odkryciom chiralnym: "Pasteur stał się sławny dzięki odkryciu dwóch enancjomorficznych form krystalicznych kwasu winowego (1848) i pierwszy zaproponował hipotezę istnienia enancjomerów – izomerów, które różnią się między sobą tak jak odbicia zwierciadlane tego samego przedmiotu. Odkrycie to zainicjowało nowy dział chemii – stereochemię". Ogólnie można ideę enancjomerów streścić w określeniu: lustrzane odbicie dwu cząsteczek tego samego związku. Trzeba przyznać, że te wydawałoby się z gruntu "francuskie" poszukiwania biochemiczne w związkach fermentacji wina są jedynie próbą wytłumaczenia tak powszechnie spożywanego we Francji trunku. Jednak doprowadziły one do ważnych odkryć.
Przez obalenie powszechnie panującej teorii samorództwa drobnoustrojów Pasteur doszedł do ciekawych rozwiązań w przemyśle spożywczym. To od jego nazwiska wzięła się nazwa tak popularnej metody konserwacji żywności zwaną "pasteryzacją", którą opracował właśnie w badaniach procesów fermentacji. Głównym jej założeniem jest obróbka termiczna. Odkryte przez niego cząsteczki kwasu winowego wydatnie wpływają na poprawę trawienia, gaszą pragnienie, wykazują właściwości przeciwbiegunkowe, zapobiegają niestrawności. Dodatkowo kwas winny stosowany w przemyśle farmaceutycznym do przygotowywania postaci leku jako granulaty czy formy musujące. W przemyśle spożywczym oficjalnie w ramach Unii Europejskiej jest regulatorem kwasowości i substancją stabilizującą o kolejnych numerach E334, E335, E336 i E337. Szeroko stosuje się go przy produkcji serów topionych, a także jako środek powodujący wymioty. W analizie chemicznej służy także do oznaczania jonów potasu.
Szczepionka przeciwko wściekliźnie
Powyższe okrycia nie są tak powszechnie znane jak dzieło życia Pasteura, którym było wynalezienie skutecznej szczepionki przeciw wściekliźnie. Badania nad różnego rodzaju szczepionkami prowadził równolegle z badaniami odporności poszczepiennej, co pozwoliło mu na naukowe i medyczne określenie skuteczności opracowywanych szczepionek. Nie tylko wścieklizna została przez niego "pokonana", ale też wąglik i cholera.
Drugim dziełem jego życia było natomiast założenie Instytutu Pasteura, o czym pisaliśmy 14 listopada. Od chwili powstania Instytut Pasteura (fr. Institut Pasteur) był instytucją prywatną i non-profit. Od początku też przyświecały jej szczytne cele badań naukowych z zakresu mikrobiologii, immunologii i zwalczania chorób zakaźnych... wtedy głównie zajęto się wścieklizną. W Instytucie wytwarzano szczepionki i surowice. Sukcesem wielkiego naukowca było wyprodukowanie w 1885 roku pierwszej skutecznej surowicy przeciw wściekliźnie. Na stronach historii Instytutu, zamieszczonych w ich oficjalnym portalu, czytamy między innymi: "Ustanowiony dekretem z 4 czerwca 1887 r. Instytut Pasteura został otwarty 14 listopada 1888 r. po udanej międzynarodowej apelacji Ludwika Pasteura o fundusze. Miał teraz zaplecze, aby rozszerzyć szczepienia przeciwko wściekliźnie, kontynuować badania nad chorobami zakaźnymi i dzielić się zdobytą wiedzą".
Jak widać, ten wielki francuski uczony znacząco wpłynął na ochronę zdrowia na kuli ziemskiej, ale też na ochronę i produkcję żywności. Warto pamiętać jego wspaniałe odkrycia, choćby kiedy sięgniemy po kieliszek wina czy po inny produkt spożywczy wyprodukowany na bazie kwasu winowego.
PP
