Marek Czertwan (Karol Dziuba)
28-letni syn Pawła Czertwana wywodzący się ze starej ziemiańskiej rodziny ze Żmudzi (krainy lezącej na kresach Rzeczpospolitej, dziś w granicach Litwy). Jego ojciec był właścicielem Skomontów i – na prośbę przyjaciela Kazimierza Orwida – zarządcą majątku Poświcie.
Matka Marka, Maria Wojdat, pochodziła z niższej sfery i nigdy nie czuła się dobrze bogatszym domu przy mężu, który pracował całymi dniami. Syn był jej jedyną radością. Zmarła, gdy Marek miał 8 lat.
Marek Czertwan był "olbrzymiego wzrostu", "jasnowłosy" i przystojny. Wyróżniała go ogromna, niemalże nadludzka, pracowitość, a przy tym uczciwość, wierność danemu słowu oraz wytrwałość. W pewnym momencie narrator powieści przyrównuje go do legendarnego rycerza: "miał takie same surowe i zacięte rysy, jakby jeździec żelazny bratem mu był, czy ojcem, i na boje iść mieli razem".
Ten najstarszy syn Pawła Czertwana związany był blisko z rodzinną przyrodą, w szczególności z rzeką Dubissą i wielkim starym dębem o nazwie Dewajtis, któremu powierzał swoje sekrety.
Dla wypełnienia swoich obowiązków – patriotycznych, nałożonych przez ojca – jest gotów zrzec się osobistego szczęścia, a nawet miłości.
Karol Dziuba na pokazie prasowym serialu "Dewajtis" w Kinie Kultura w Warszawie, 13.09.2023 r. Fot. PAP/Rafał Guz
Paweł Czertwan (Mirosław Baka; jako młody Paweł: Stefan Pawłowski)
Ojciec Marka, Witolda, Kazimierza i Hanki, właściciel Skomontów.
Wielki patriota, uczestnik powstań (listopadowego i styczniowego), człowiek szlachetny i – ponad swoje siły – pracowity, oddający wszystko dla dobra sprawy, której służył.
***
Czytaj także:
***
Olga Czertwan (Małgorzata Pieczyńska)
Druga żona Pawła Czertwana, matka Witolda, Kazimierza i Hanki, macocha Marka. W powieści przedstawiona jest jako osoba dwulicowa, intrygantka, pozująca na kogoś, kim nie jest, a przy tym – ślepo wspierająca swojego nieodpowiedzialnego syna Witolda.
Małgorzata Pieczyńska na pokazie prasowym serialu "Dewajtis" w Kinie Kultura w Warszawie, 13.09.2023 r. Fot. PAP/Rafał Guz
Kazimierz Orwid (Wacław Warchoł)
Właściciel majątku Poświcie, przyjaciel Pawła Czertwana. W 1863 roku jako młody człowiek wziął udział w powstaniu styczniowym, za co rosyjskie władze skazały go na zsyłkę na Syberię. Narzeczona Kazimierza (Katarzyna Cichosz) zdecydowała się dzielić zesłanie wraz z nim.
Młodym udało się uciec z niewoli i przez Alaskę dotarli do USA, gdzie Kazimierz pracował jak zwykły robotnik na plantacji bawełny i odkładał pieniądze na powrót do domu.
Córką Orwidów była Irena.
Wacław Warchoł na pokazie prasowym serialu "Dewajtis" w Kinie Kultura w Warszawie, 13.09.2023 r. Fot. PAP/Rafał Guz
Irena Orwid (Michalina Olszańska)
Urodzona i wychowana w Stanach Zjednoczonych córka Kazimierza Orwida. W odróżnieniu od większości ówczesnych młodych Polek jest – o czym zdecydowało przede wszystkim miejsce jej pochodzenia - otwarta, odważna i pragmatyczna. I nie zastanawia się, co wypada, a co nie.
Witold Czertwan (Jan Hrynkiewicz)
Syn Pawła Czertwana i jego drugiej żony Olgi, niepełnoletni przyrodni brat Marka Czertwana. Studiuje w odległej w Rydze, choć w praktyce trwoni pieniądze na zabawy. To nieodpowiedzialne szastanie majątkiem doprowadziło do tego, że zaciągnął ogromne długi na poczet majątku (30 tys. rubli).
Jest "ukochanym synkiem mamusi", utracjuszem, a jego cechy charakteru można zestawić na zasadzie ostrego kontrastu z cechami Marka Czertwana.
Hanna Czertwan (Anna Bielawska)
Córka Pawła Czertwana i jego drugiej żony, Olgi, najmłodsze ich dziecko. Otwarta na świat, łaknąca wiedzy i pracowita (zdała maturę eksternistycznie), spontaniczna i żywiołowa. Jej największym marzeniem jest studiowanie medycyny za granicą.
Pozostaje w bliskiej więzi z Markiem, który wspiera ją m.in. w konfliktach z matką.
Anna Bielawska na pokazie prasowym serialu "Dewajtis" w Kinie Kultura w Warszawie, 13.09.2023 r. Fot. PAP/Rafał Guz
Marta Wojnat (Ada Szczepaniak)
Narzeczona Marka Czertwana, wychowanica Piotra Wojnata. Liczy na ślub z ukochanym, jednak na drodze do ich szczęścia staje obietnica złożona przez Marka na łożu śmierci ojca.
Piotr Wojnat (Wojciech Skibiński)
Brat Marii Wojdat, zmarłej matki Marka, właściciel niewielkiego majątku w Saudwilach. Początkowo chce wydać za Marka Czertwana swoją podopieczną Markę, ale pod wpływem niekorzystnych, jego zdaniem, wydarzeń, zmienia plany.
Łukasz Gral (Dawid Dziarkowski)
Młodzieniec zakochany w Marcie Wojnat.
Dawid Dziarkowski na pokazie prasowym serialu "Dewajtis" w Kinie Kultura w Warszawie, 13.09.2023 r. Fot. PAP/Rafał Guz
Rymko Ragis (Tomasz Sapryk)
Uczestnik powstania styczniowego (podczas walk stracił nogę), rezydent w Skomontach u swojego przyjaciela Pawła Czertwana. "Stary wiarus", oryginał, kochający przyrodę, zwierzęta, znawca legend i podań.
Ojciec chrzestny Marka Czertwana, wspierający swojego chrześniaka (który również pomaga Rymkowi, gdy ten zostaje wyrzucony z Skomontów).
Aneta Czertwan (Maria Pakulnis)
Siostra Pawła Czertwana, niezamężna rezydentka początkowo w majątku w Skomontach, potem u Marka Czertwana. Zielarka, pszczelarka, trochę znachorka. Mądra, wrażliwa, darzy Marka niemal matczyną miłością, jest dla niego dużym wsparciem.
Gerasimow (Marek Bukowski)
Rosjanin, postać wielce negatywna, nastawiona na zdobycie zysków, bez skrupułów dążąca do swoich celów. Z nim to Witold Czertwan wchodzi w jakieś nieczyste interesy.
Janiszewska (Grażyna Barszczewska)
"Stara pani" (…), ociemniała i niedołężna. Wnuczka niedorosła [Jadwisia] doglądała jej, a stary Czertwan gospodarzył na folwarku. Gdy umarł, staruszka sprowadziła Marka, oddała mu klucze, księgi i wiarę, jaką pokładała w ojcu".
***
Reżyseria - Filip Zylber, scenariusz - Ariadna Lewańska, Monika Franczak, Paweł Jurek. Opieka artystyczna - Ilony Łepkowskiej. Zdjęcia - Piotr Śliskowski, scenografia - Jacek Mocny, kostiumy - Elżbieta Radke, muzyka - Antoni Wojnar. Producent - Telewizja Polska; producent wykonawczy – Endemol Shine Polska.
Emisja pierwszego odcinka: niedziela (17.09), godz.20.20, TVP1.
jp
Źródła: materiały promocyjne. Cytaty za: Maria Rodziewiczówna, "Dewajtis".
