21 stycznia 2000 roku Kampinoski Park Narodowy został wpisany na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO.
Niezwykły, bo położony tuż przy największym mieście Polski – Warszawie – Kampinoski Park Narodowy założony został 16 stycznia 1959 roku. Jest jedynym takim parkiem podstołecznym w Europie.
- Na całym świecie jest tak, że społeczności lokalne zyskują na tym, że jest park narodowy, bo park narodowy przyciąga turystów, oczywiście pod warunkiem, że tego parku się nie niszczy. Zresztą te społeczności dbają o to, żeby go nie niszczyć – mówi członek Rady Naukowej Kampinoskiego Parku Narodowego, prof. Roman Andrzejewski.
Park obejmuje tereny Puszczy Kampinoskiej, pozostałości Puszczy Mazowieckiej w pradolinie Wisły. Osadnictwo w tym rejonie zaczęło się na dobrą sprawę dopiero w XVII wieku, stopniowo zmniejszając zasięg bezcennego lasu. Jest to jeden z najlepiej zachowanych kompleksów wydm śródlądowych, które poprzecinane są bagnami. Obecność tak różnych od siebie środowisk sprzyja różnorodności świata roślin i zwierząt. Bagna porośnięte są roślinnością łąkową. Najczęściej spotykanym w Puszczy Kampinoskiej zespołem leśnym, jest kontynentalny bór sosnowy, rośnie tam również duża ilość dębów.
Ostoja ginących gatunków
W borze schronisko znajduje wiele gatunków zwierząt - wśród nich łosie, bobry oraz rysie. Obszar parku został także uznany przez Parlament Europejski za ostoję ptaków o randze europejskiej.
- Jest taki ptak derkacz o bardzo specyficznym głosie, który można usłyszeć wieczorem, podobnym do pociągania piłą po desce. Otóż jest to ptak, który jest zagrożony wyginięciem w całej Europie. Okazuje się, że Kampinoski Park Narodowy to jedno z największych skupień derkacza w Europie.
Leśnicy zajmują się także mniejszymi osobnikami – owadami, pszczołami. W czasach kiedy pszczelarstwo wprowadziło różne hodowlane rasy pszczół o wyższej wydajności miodu, ale niestety gorzej zapylające, na obszarze Puszczy Kampinoskiej przetrwała pierwotna odmiana pszczół nazwana "Pszczołą Kampinoską”. Zapyla ona dzikie kwiaty znacznie intensywniej niż pszczoły hodowane. Odkrycie to jest bardzo ważne z punktu widzenia ogólnoprzyrodniczego.
Niestety nie znajdziemy już w Kampinosie cietrzewia czy też wielkiego ptaka na długich nogach – kulona. Gatunki te występowały jeszcze po II wojnie światowej. Do ich zaniku częściowo przyczyniła się wielka akcja zalesiania, przeprowadzona jeszcze przed utworzeniem parku, która spowodowała zniszczenie znacznych obszarów wrzosowisk czy rozwiewnych wydm.
- Dzisiaj tego żałujemy, no ale oczywiście poglądy wtedy były inne, cele gospodarcze były inne. W każdym razie te dwa gatunki nam z parku zniknęły – mówił prof. Roman Andrzejewski.
Rezerwat biosfery
21 stycznia 2000 roku Kampinoski Park Narodowy wraz z otuliną wpisano na listę rezerwatów biosfery jako Rezerwat Biosfery "Puszcza Kampinoska”. W ten sposób stał się on częścią sieci rezerwatów powstałej w ramach Międzynarodowego Programu "Człowiek i Biosfera” (MaB). Stworzony przez UNESCO projekt ma na celu ochronę bioróżnorodności na obszarach cennych przyrodniczo, w ścisłym związku z działalnością człowieka.
Rezerwat biosfery jest miejscem gdzie przyroda i człowiek współdziałają. Ochrona tych obszarów łączy w sobie elementy ekologii i edukacji. Pokazuje, że działalność człowieka może przyrodzie sprzyjać, a nawet ją kreować.
Na świecie wyznaczono 580 Rezerwatów biosfery w 114 krajach, w Polsce jest ich dziesięć. Rezerwat Biosfery "Puszcza Kampinoska” składa się z kilku obszarów, przewidzianych przez UNESCO: strefy rdzennej (czyli obszarów ochrony ścisłej Kampinoskiego Parku Narodowego), strefy buforowej (obszar ochrony czynnej i krajobrazowej Kampinoskiego Parku Narodowego) oraz strefy przejściowej, czyli otuliny parku. Ostatnia strefa obejmuje również brzeg i fragmenty Wisły oraz Bzury.
Skarbnica dziejów Polski
Kampinoski Park Narodowy to nie tylko wspaniała przyroda ale także miejsce, które stanowi o naszym dziedzictwie narodowym.
To tutaj miały miejsce wydarzenia związane z powstaniem styczniowym 1863 roku. W tym czasie w niewielkim dworku w Kampinosie mieściła się siedziba sztabu i dowódcy powstania styczniowego.
- Zapiski historyczne dowodzą, że na każde najmniejsze hasło, na każde najmniejsze wezwanie młodzież z Warszawy brnęła tutaj do Kampinosu, przez puszczę, po to żeby wziąć udział w powstaniu – mówił leśnik Piotr Pukos.
Posłuchaj co wspólnego z Puszczą Kampinoską, prawdziwą skarbnicą dziejów Polski, miał król Władysław Jagiełło, jak związane z tym terenem było powstanie kościuszkowskie i co działo się tutaj w czasie II wojny światowej.
mk
