Historia

12 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 12.04.2011 00:00
Konfederaci ostrzelali Fort Sumter w Karolinie Południowej, co dało początek wojnie secesyjnej w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Trwała 4 lata i pochłonęła ponad 600 tys. ofiar.

1204 - Rycerze uczestniczący w czwartej wyprawie krzyżowej zdobyli Konstantynopol.
1797 - Zmarł Piotr Blank, założyciel Banku Depozytowo-Pożyczkowego. Zajmował się również reformą polskiej waluty. Był właścicielem pałacu w Warszawie, przy ulicy Senatorskiej. Urodził się w 1742 roku.
1809 - Zmarł Scipione Piattoli, włoski polityk i pedagog, prywatny sekretarz Stanisława Augusta Poniatowskiego, współredaktor Konstytucji 3 Maja.
1839 - Urodził się Mikołaj Przewalski, rosyjski podróżnik i geograf pochodzenia polskiego, a także generał. Badacz środkowej i wschodniej Azji, opisał m.in. po raz pierwszy dzikiego konia nazwanego później koniem Przewalskiego, odkrył ponad 200 nowych gatunków flory. Zmarł 1 listopada 1888 roku.

1861 - Początek wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych, która trwała do 9 kwietnia 1865 roku. Wywołana wystąpieniem 11 stanów południowych z Unii i ukonstytuowaniem się ich w odrębne państwo - Skonfederowane Stany Ameryki. Wojna zakończyła się utrzymaniem jedności państwa, w którym 4 miliony niewolników uzyskało wolność.

1863 - Zginął w pojedynku Stefan Bobrowski, działacz niepodległościowy, członek stronnictwa czerwonych, powstaniec styczniowy, członek Komitetu Centralnego Narodowego i Tymczasowego Rządu Narodowego.
1867 - Zmarł William Bullock, amerykański wydawca i wynalazca. Skonstruował maszynę rotacyjną, umożliwiającą równocześnie dwustronny druk na roli papieru.
1884 - Urodził się Otto Fritz Meyerhof, niemiecki fizjolog i biochemik, odkrywca zależności między pochłanianiem tlenu a wytwarzaniem kwasu mlekowego przez mięśnie. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1922 roku. Od 1940 roku profesor Uniwersytetu Pensylwania w Filadelfii. Zmarł 6 października 1951 roku.
1885 - Urodził się Robert Delaunay, francuski malarz, przedstawiciel kubizmu orficznego, członek monachijskiej grupy „Błękitny Jeździec”; typowymi jego kompozycjami są barwne, koliste rytmy; projektant m.in. kostiumów dla Baletu Siergieja Diagilewa (zm. 25.10.1941).    
1886 - Urodził się Jan Jerzy Karpiński, etnolog, leśnik. Przyczynił się do zachowania żubra w Puszczy Białowieskiej, autor książek popularno-naukowych, m.in. "Dzieci Słońca i dzieci mroku", opracowania "Puszcza Białowieska". Zmarł 16 listopada 1965 roku.
1903 - W angielskim mieście Eastbourne powstało pierwsze w świecie miejskie przedsiębiorstwo autobusowe.
1904 - Japończycy zatopili największy rosyjski pancernik "Pietropawłowsk".
1905 - Urodził się Bohdan Korzeniowski, reżyser teatralny i historyk teatru. Zmarł  5 września 1992 roku.
1920 - Urodziła się Anna Kamieńska, poetka i tłumaczka. Tworzyła lirykę refleksyjną, opracowała m.in. antologię poezji rosyjskiej, pisała wiersze dla dzieci. Zmarła 10 maja 1986 roku.
1921 - Rozpoczęcie regularnych lotów na linii Paryż-Praga-Warszawa, obsługiwanej przez Towarzystwo Francusko-Rumuńskie CFRNA.
1922 - Urodził się Oskar Hansen, architekt, rzeźbiarz, malarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Projektant m.in. osiedla im. J. Słowackiego w Lublinie i "Przyczółka grochowskiego" w Warszawie. Zmarł 11 maja 2005 roku.
1929 - Urodził się Konstanty Puzyna, poeta, eseista, teatrolog. Jeden z założycieli miesięcznika „Dialog”, przez wiele lat kierownik literacki Teatru Ateneum. Autor szkiców „To, co teatralne”, „Synteza za trzy grosze”, „Półmrok”. Zmarł 28 sierpnia 1989 roku.
1929 - W Hawrze wodowano okręt podwodny ORP "Wilk".
1930 - Urodził się Jan Suzin, dziennikarz, znany spiker i prezenter telewizyjny, lektor. Był jednym z dwóch pierwszych, obok Eugeniusza Pacha, lektorów TVP, wystąpił już w pierwszym wyemitowanym programie. Zagrał w kilku filmach, m.in. "Nie lubię poniedziałku" oraz "Brunet wieczorową porą".
1933 - Urodziła się Monserrat Caballe, hiszpańska śpiewaczka operowa, sopran koloraturowy. Sławę przyniosły jej role w operach Belliniego, Donizettiego, Verdiego i Pucciniego. Ma w repertuarze ponad sto partii operowych, liczne partie oratoryjne oraz utwory kameralne, w tym około 800 pieśni. W latach 90-tych nagrała płytę wraz z Freddim Mercurym i zespołem Quenn.
1938 - Zmarł Fiodor Szalapin, rosyjski śpiewak operowy, bas, obok Enrico Caruso najwybitniejszy śpiewak przełomu XIX i XX wieku łączący walory głosowe ze zdolnościami aktorskimi. Od 1920 roku w Paryżu.
1939 - Urodził się Alan Ayckbourn, angielski dramatopisarz i reżyser; autor komedii „Jak się kochają”, „Wesołych Świąt”, „Pozory mylą”, „Kobieta w ogrodzie”.
1941 - Zaginął Zdzisław Karol Henneberg, lotnik, as myśliwski lotnictwa polskiego okresu II wojny światowej, pilot Dywizjonu 303.
1941 - Zmarł Ferdynand Hoesick, historyk literatury, pisarz, wydawca, autor biografii "Życie Juliusza i Zakopane", "Miłość w życiu Zygmunta Krasińskiego", "Ghopin", monografii "Tatry i Zakopane", wspomnień "Dom rodzicielski".
1944 - Zmarł Zygmunt Bielski-Saryusz, kierownik Katedry Wiertnictwa i Eksploatacji Nafty Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, więzień Sachsenhausen.
1945 - Zmarł Franklin Delano Roosevelt, amerykański polityk czterokrotnie wybierany na prezydenta Stanów Zjednoczonych (w 1932, 36, 40 i 44 roku), twórca programu reform ekonomicznych i społecznych (New Deal), rzecznik ścisłej współpracy aliantów w II wojnie światowej, współtwórca ONZ. Urodził się 30 stycznia 1882 roku.
1945 - Żołnierze 1 polskiej Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka wyzwolili obóz kobiecy w Oberlangen w Niemczech, gdzie więziono uczestniczki Powstania Warszawskiego.
1950 - Urodził się Mieczysław Grąbka, aktor Starego Teatru w Krakowie; w latach 90. prodziekan Wydziału Aktorskiego PWST w Krakowie; grał m.in. w filmach: „Próba ognia”, „Biały mazur”, „Śmierć jak kromka chleba”, „Vinci”.
1953 - Odbyła się pierwsza Krajowa Narada Architektów.
1961 - Wystrzelenie przez Związek Radziecki pierwszego w świecie załogowego statku kosmicznego "Wostok 1" z kosmonautą Jurijem Gagarinem na pokładzie. Lot, to było jedne okrążenie Ziemi, i trwał 1 godzinę i 48 minut.
1963 - Zmarł Kazimierz Ajdukiewicz, filozof, profesor Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie i Uniwersytetu Warszawskiego, twórca tzw. radykalnego konwencjonalizmu oraz semantycznej teorii języka. Autor licznych prac z zakresu logiki i metodologii nauk. Do najbardziej znanych należy "Język i poznanie" oraz "Logika pragmatyczna". Urodził się w 1890 roku.
1967 - W Punta del Este w Urugwaju podczas konferencji szefów państw USA i Ameryki Łacińskiej podpisano porozumienie o utworzeniu wspólnego rynku.
1972 - Zmarł Curt Wilhelm Ceram, właściwie: Kurt Wilhelm Marek, niemiecki pisarz, autor cenionych prac z dziedziny archeologii, jak powieść "Bogowie, groby i uczeni".
1974 - Zmarł Bogusław Klimczuk, pianista, kompozytor i dyrygent. Jako pierwszy w Polsce tworzył muzykę be-bopową. Od 1959 roku współpracował z Polskim Radiem, był twórcą Radiowego "Studia M2". Tworzył muzykę instrumentalną, orkiestrową, pieśni, kantaty oraz operetki i musicale. Jego radiowa orkiestra występowała na festiwalach w Opolu i Sopocie. Był autorem popularnych audycji rozrywkowych, jak: Piosenka od ręki, Radiowa piosenka miesiąca. Autor 250 piosenek, w tym: "Cóż wiemy o miłości", "Czarny Alibaba" i "Rudy rydz". Urodził się 19 października 1921 roku.
1975 - Zmarła Josephine Baker, właśc. Freda Josephine McDonald, francuska tancerka i piosenkarka pochodzenia afroamerykańskiego występująca na scenach paryskich kabaretów, rewii i music-halli; odwiedziła prawie wszystkie kraje Europy, również Polskę; szokowała pełnym erotyki tańcem, kostiumem /słynna spódniczka z bananów/ i stylem bycia.   
1981 - Stany Zjednoczone wystrzeliły pierwszy prom kosmiczny   "Columbia" z Johnem Youngiem i Robertem Crippenem na pokładzie. Lot wahadłowca zakończył się 14 kwietnia po 36 okrążeniach.
1982 - W Warszawie została nadana pierwsza pięciominutowa audycja konspiracyjnego "Radia Solidarność".
1983 - Harold Washington został pierwszym czarnoskórym burmistrzem Chicago, drugiego co do wielkości miasta Stanów Zjednoczonych.
2001 - Zmarł wskutek postrzału Jacek Dębski, biznesmen, polityk, prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu w latach 1977-2000. Winną pomocy w zabójstwie została uznana i skazana na 8 lat więzienia, Halina G.,  pseudonim "Inka", jedyny świadek zbrodni. Jako zleceniodawcę morderstwa wskazała Jeremiasza Barańskiego, ps. "Baranina", który w 2003 roku popełnił samobójstwo w areszcie.
2003 - Zmarł Bohdan Kosiński, reżyser filmowy i dokumentalista: „Lubelska Starówka”, „100 lat”, „Z księgi Polaków”, „Salwa”, „Budowałem miasto”.



Czytaj także

11 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 11.04.2011 00:00
Koniec cenzury w Polsce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

13 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 13.04.2011 00:00
Berlin ujawnił prawdę o Katyniu.
rozwiń zwiń