Historia

6 maja

Ostatnia aktualizacja: 06.05.2011 00:00
Urodził się Zygmunt Freud - twórca psychoanalizy

1638 - Zmarł Cornelius Jansen, flamandzki teolog, twórca jansenizmu, biskup Ypres. Swoje poglądy wyłożył w dziele "Augustinus”, nawiązującym do nauk świętego Augustyna. Jego praca została potępiona w 1643 roku przez Święte Oficjum. (ur. 28.10.1585)  

1758 - Urodził się Maksymilien Robespierre, działacz Klubu Jakobinów, jeden z przywódców Rewolucji Francuskiej, odpowiedzialny za masowy terror. 28 lipca 1794 roku został stracony na gilotynie w Paryżu.  

1785 - Urodził się Antoni Jan Blank, malarz, profesor rysunku na Uniwersytecie Warszawskim, zasłużył się dokonaniem inwentaryzacji zbiorów: pałacu Radziwiłłów, Królikarni i Nieborowa. Zajmował się malarstwem dekoracyjnym, jego prace znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie. (zm. 20.02.1844)

1840 - W Wielkiej Brytanii w obiegu oficjalnym pojawiły się pierwsze znaczki pocztowe. Znaczki były czarne i mały wartość jednego pensa - stąd nazwa Penny Black. Przedstawiony był na nich wizerunek królowej Wiktorii.   

1856 - Urodził się Robert Peary, amerykański badacz polarny, zdobywca Bieguna Północnego. (zm. 20.02.1920) 155 rocznica

1856 - Urodził się Zygmunt Freud, austriacki neurolog, twórca psychoanalizy, był pierwszym, który wskazał, że nieświadome i irracjonalne procesy mogą odgrywać istotną rolę w motywowaniu zachowania człowieka, a doświadczenia wczesnego dzieciństwa mogą mieć decydujący wpływ na właściwości psychiczne dorosłego człowieka, autor prac: "Wstęp do psychoanalizy”, "Człowiek, religia, kultura”, "Kultura jako źródło cierpień”.  Jego teorie i poglądy budziły zarówno entuzjazm jak i krytykę. Zarzucano mu skrajny biologizm i niedocenianie czynników społecznych w kształtowaniu osobowości człowieka. Mimo słuszności wielu  zarzutów, niezaprzeczalną zasługą Freuda było nowe spojrzenie na ludzka psychikę, które przyczyniło się do rozwoju współczesnej psychologii. (zm. 23.09.1939) 155 rocznica

1859 - Zmarł Aleksander Humboldt, niemiecki przyrodnik, humanista, podróżnik i geograf, autor wielu dzieł, między innymi syntezy wiedzy przyrodniczo-geograficznej o ziemi i wszechświecie "Kosmos, czyli rys fizyczny opisu świata". Był współtwórcą geografii roślin, twórcą pojęcia "pomnik przyrody". Wprowadził izotermy do klimatologii i stworzył podstawy nowożytnej geografii. (ur. 1769)  

1859 - Urodził się Luis María Drago, argentyński mąż stanu, prawnik, minister spraw zagranicznych w latach 1902 -1903, autor tak zwanej doktryny Calvo-Drago, która głosiła, że wierzyciel zagraniczny nie ma prawa do uprzywilejowanego traktowania, a państwo, którego jest obywatelem, nie ma prawa do podejmowania interwencji w celu ściągania prywatnych wierzytelności. (zm. 09.06.1921)  

1868 - Urodził się Gaston Leroux, francuski pisarz i dziennikarz, twórca postaci detektywa Rouletabille’a, autor powieści: "Tajemnica żółtego pokoju”, "Perfumy czarnej damy”, "Duch opery”. (zm. 15.04.1927)

1871 - Urodził się François Auguste Grignard, francuski chemik, profesor uniwersytetów w Nancy i Lyonie, prowadził badania nad otrzymywaniem pochodnych magnezowych halogenowanych węglowodorów, które nazwane są na jego cześć związkami Grignarda, w latach 1915 -1918 prowadził badania nad wykrywaniem i otrzymywaniem gazów bojowych, w 1912 roku uhonorowany  Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii. (zm. 13.12.1935) 140 rocznica

1877 - Zmarł Johan Ludvig Runeberg, fiński poeta, autor pieśni i ballad o tematyce patriotycznej. (ur. 1804)

1889 - W Paryżu otwarto Wystawę Światową, podczas której udostępniono publiczności wieżę Eiffla i zaprezentowano pierwszy samochód marki Benz. 

1895 - Urodził się Rudolf Valentino, gwiazda amerykańskiego filmu niemego. Grał role amantów, między innymi w "Czterech jeźdźcach Apokalipsy" i "Szejku". (zm. 10.10.1926) 

1908 - Urodził się Jan Kreczmar, aktor teatralny i filmowy, reżyser. Był rektorem i profesorem warszawskiej PWST, grał między innymi w filmach: "Pasażerka”, "Życie rodzinne”, "Lalka”, "Piłat i inni”, "Za ścianą”. (zm. 29.08.1972)

1908 - Urodził się Mieczysław Kotlarczyk, reżyser, aktor, krytyk, twórca krakowskiego Teatru Rapsodycznego, w którego zespole występował między innymi Karol Wojtyła. (zm. 21.02.1978)  

1915 - Urodził się Orson Welles, amerykański reżyser i aktor filmowy, autor między innymi nowatorskiego dramatu "Obywatel Kane" i filmów "Wspaniałość Ambersonów" i "Proces". (zm. 10.10.1985)     

1918 - Urodził się Stanisław Grzesiuk, pisarz i pieśniarz Warszawy, autor: "Pięć lat kacetu", "Boso ale w ostrogach", "Na marginesie życia". (zm. 21.01.1963)

1921 - Urodził się Jan Bytnar, "Rudy”, działacz konspiracyjny, harcmistrz, żołnierz Szarych Szeregów, od 1942 roku dowódca Hufca "Południe” Grup Szturmowych Szarych Szeregów Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, aresztowany przez gestapo, odbity pod Arsenałem, zmarł na skutek ran odniesionych podczas śledztwa, bohater książki Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na szaniec”. (zm. 30.03.1943) 90 rocznica

1929 - Urodził sie Paul Lauterbur, amerykański chemik, laureat nagrody Nobla w 2003 roku w dziedzinie medycyny za wykorzystanie rezonansu magnetycznego w medycynie. (zm. 27.03.2007) 

1943 - Florian Marciniak, założyciel i pierwszy naczelnik Szarych Szeregów, został aresztowany przez gestapo. Zginął zamordowany w obozie koncentracyjnym w Gross Rosen 21 lutego 1944 roku.

1945 - 1 Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka wkroczyła do Wilhelmshaven w Niemczech. Zdobyciem miasta zakończyła swój szlak bojowy.    

1949 - Zmarł Maurice Maeterlinck, pisarz i filozof belgijski, tworzący w języku francuskim. Był czołowym reprezentantem symbolizmu w teatrze europejskim. Autor dramatów: "Ślepcy", "Pelleas i Melisanda" oraz "Niebieskiego ptaka", który przyniósł mu światowe uznanie. W 1911 roku otrzymał literaką nagrodę Nobla. (ur. 1862)      

1949 - Zmarł Stanisław Grabski, ekonomista, publicysta i polityk orientacji prawicowej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor prac "Zarys rozwoju idei społeczno-gospodarczych w Polsce ", "Ekonomia społeczna". (05.04.1871)

1953 - W klinice Mayo w Rochester w Stanach Zjednoczonych amerykański chirurg John Gibbon przeprowadził pierwszą udaną operację na otwartym sercu.

1954 - W czasie zawodów uniwersyteckich w Oksfordzie, Roger Bannister, brytyjski student medycyny, jako pierwszy na świecie przebiegł milę poniżej czterech minut - 3 minuty 59 sekund.

1959 - Zmarła Maria Dulęba, aktorka teatralna i filmowa, najbliższa współpracowniczka Juliusza Osterwy. Występowała głównie w teatrach warszawskich. W latach 1919 -1923 należała do zespołu „Reduty”. Zagrała ponad 300 ról teatralnych. (ur. 17.10.1881)

1961 - Urodził się George Clooney, amerykański aktor, reżyser i scenarzysta, grał między innymi w filmach: "Od zmierzchu do świtu”, "Okrucieństwo nie do przyjęcia”, "Złoto pustyni”, "Amerykanin”, "Człowiek, który gapił się na kozy”, laureat Oscara w 2006 roku za rolę w filmie "Syriana”, popularność przyniosła mu też rola doktora Rossa w telewizyjnym serialu "Ostry dyżur”. 50 rocznica

1972 - Urodził się Artur Rojek, muzyk rockowy, lider zespołu Myslovitz - gitarzysta i wokalista, a także autor tekstów i kompozytor.

1973 - W Watykanie odbyło się spotkanie papieża Pawła VI z koptyjskim patriarchą Aleksandrii Shenoudą III, będące symbolem pojednania między rozdzielonymi od 1500 lat Kościołami.  

1991 - W Moskwie wymieniono radziecko-niemieckie dokumenty ratyfikacyjne o czasowym stacjonowaniu i wycofaniu wojsk ZSRR z terenu byłej NRD. 20 rocznica

1992 - Zmarł Tadeusz Michał Kielanowski, lekarz, kierownik Kliniki Chorób Płuc Akademii Medycznej w Gdańsku, założyciel pierwszego w Polsce Telefonu Zaufania. (ur. 12.09.1905)

1992 - Zmarła Marlena Dietrich, właściwe nazwisko Maria Magdalena von Losch, amerykańska aktorka i piosenkarka pochodzenia niemieckiego. Była jedną z największych gwiazd ekranu lat 30-tych. Zagrała w filmach: "Błękitny anioł", "Casablanca". "Świadek oskarżenia ", "Pokusa", "Wyrok w Norymberdze", "Kiedy Paryż wrze". (ur. 27.12.1901)

1994 - Pod kanałem La Manche został otwarty tunel łączący Wielką Brytanię z Francją. W uroczystości uczestniczyła królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II i prezydent Francji Francois Mitterand. 

1999 - Wyborcy w Szkocji i Walii głosowali po raz pierwszy w wyborach do swoich lokalnych parlamentów - Scottish Parliament i Welsh Assembly.

2002 - Zmarł Bronisław Pawlik, aktor, reżyser teatralny. Od 1952 roku związany ze scenami teatrów warszawskich: Narodowego, Polskiego, Ateneum, Powszechnego i Współczesnego. Grał  Rzeckiego w filmowej adaptacji "Lalki" Bolesława Prusa, w filmach Barei "Miś" oraz "Mąż swojej żony", w serialach telewizyjnych: "Doktor Murek", "Polskie drogi", "Kariera Nikodema Dyzmy", "Alternatywy 4". (ur. 08.01.1926)

Czytaj także

5 maja

Ostatnia aktualizacja: 05.05.2011 00:00
Zmarł Napoleon Bonaparte.
rozwiń zwiń