Historia

11 maja

Ostatnia aktualizacja: 11.05.2011 00:00
Przyszedł na świat Justynian I Wielki

 483 - Urodził się Justynian I Wielki, cesarz bizantyjski od 527 roku. Inicjator licznych reform, które miały na celu umocnienie państwa i które spowodowały znaczny rozwój kultury bizantyjskiej. Za jego panowania cesarstwo obejmowało terytorium największe w całej swojej historii. Był twórcą zbioru praw tzw. Kodeksu Justyniana, budowniczym kościołów, w tym bazyliki św. Zofii, zwanej Hagia Sophia. Zmarł 13 listopada 565 roku.

1686 - Zmarł Otto von Guericke, niemiecki fizyk, wynalazca, budowniczy fortyfikacji. Przez ponad 30 lat burmistrz Magdeburga, sporządził m.in. plan odbudowy miasta po wojnie trzydziestoletniej i dopilnował jego wykonania. Jest autorem wielu wynalazków m.in. skonstruował pierwszą pompę próżniową, barometr wodny, maszynę elektrostatyczną, wykonał słynne doświadczenie z półkulami magdeburskimi, w którym wykazał oddziaływanie ciśnienia powietrza atmosferycznego. 325 rocznica

1720 - Urodził się Baron Münchhausen, niemiecki oficer służący w armii rosyjskiej, podróżnik, blagier i fantasta, uczestnik dwóch wojen przeciwko Turcji. Na kanwie jego opowieści Rudolf Raspe napisał powieść "Niezwykłe przygody Barona Münchhausena" wydaną w 1785 roku. Współcześnie powieść tę zalicza się do gatunku science-fiction. (zm. 22.02.1797)

1752 - Urodził się Johann Friedrich Blumenbach, niemiecki przyrodnik i lekarz. Podał klasyfikację ras ludzkich, sprecyzował definicję antropologii jako nauki, był  prekursorem współczesnej antroposkopii. Autor pracy "O naturalnych różnicach w charakterystyce ludzi", która uważana jest za jedną z najważniejszych prac w historii rozwoju zrozumienia ras ludzkich. Zmarł 22 stycznia 1840 roku.

1765 - Urodził się Johann Georg Lehmann, niemiecki kartograf, autor wielu map i planów głównie dotyczących terenów Saksonii, między innymi autor planu Warszawy. Opracował metodę kreskową przedstawiania na mapach rzeźby terenu pofałdowanego, ściśle odzwierciedlającą kąty nachylenia zboczy. (zm. 06.09.1811)

1788 - Urodził się Michał Oczapowski, agronom, dyrektor Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa na Marymoncie, autor 12-tomowego podręcznika "Gospodarstwo wiejskie", pionier nauk rolniczych w Polsce. Zmarł 9 stycznia 1854 roku.

1838 - Zmarł Jędrzej Śniadecki, lekarz, chemik, biolog i filozof, profesor i kierownik kliniki medycznej Uniwersytetu Wileńskiego. Jest twórcą polskiego słownictwa chemicznego i autorem pierwszego podręcznika chemii. Wprowadził pojęcie przemiany materii. Był pionierem wychowania fizycznego w Polsce. Urodził się 30 listopada 1768 roku.

1871 - Zmarł John Frederick Herschel, angielski astronom i fizyk, kontynuował  badania ojca nad gwiazdami podwójnymi i mgławicami. Autor 11. katalogów gwiazd podwójnych, jeden z pionierów fotografii, wprowadził pojęcia negatywu i pozytywu. 140 rocznica

1886 - Urodził się Antoni Leopold Dygat, architekt, zaprojektował między innymi, gmach Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych w Warszawie, budynek Wojskowego Instytutu Geograficznego, stację Polskiego Radia w Raszynie oraz dzielnicy staromiejskiej i Frascati. Zmarł 10 lipca 1949 roku. 125 rocznica

1888 - Urodził się Irving Berlin, właściwe nazwisko Israel Baline, amerykański kompozytor, jeden z czołowych przedstawicieli amerykańskiej muzyki rozrywkowej. Komponował muzykę do filmów oraz musicali, a także wielu piosenek, jak "Cheek to cheek" lub "White Christmas". Zmarł 22 września 1989 roku. 125 rocznica

1895 - Urodził się Jan Parandowski, pisarz, tłumacz literatury antycznej i jej popularyzator, autor powieści: "Niebo w płomieniach", "Dysk olimpijski", "Alchemia słowa", "Przygody Odyseusza", a także opowiadań: "Eros na Olimpie", "Dafnis i Chloe", "Złota nić" oraz "Mitologii greckiej". (zm. 26.09.1978) 

1898 - Urodziła się Tamara Łempicka (podawana jest też data 1895), malarka epoki art déco. Od początku lat 20. - w Paryżu, a potem w Stanach Zjednoczonych. Modna paryska portrecistka, autorka: "Autoportretu w zielonym Bugatti", "Czterech aktów", "Portretu Madame M". Zmarła 18 marca 1980 roku.

1901 - Urodził się Anatol Krakowiecki, pisarz, dziennikarz, w latach 1939-42 więzień radzieckich łagrów nad Kołymą, autor "Książki o Kołymie". Zmarł 07.04.1950 roku. 110 rocznica

1904 - Urodził się Salvadore Dali, hiszpański malarz surrealistyczny światowej sławy, autor obrazów "Miękkie zegary", "Płonąca żyrafa", "Przeczucie wojny domowej". Był twórcą indywidualnej metody paranoiczno-krytycznej w malarstwie. Współpracował z Luisem Buńuelem przy tworzeniu pierwszych filmów surrealistycznych. Krytykowany za poparcie udzielane generałowi Francisco Franco, w 1938 roku wyjechał z Hiszpanii. Zmarł 23 stycznia 1989 roku.

1907 - Urodziła się Lucyna Krzemieniecka, pisarka, autorka bajek dla dzieci, jak "Z przygód krasnala Hałabały", "Historia cała o niebieskich migdałach", "O czym cyka świerszcz z kącika". Zmarła 2 września 1955 roku.

1908 - Urodziła się Maria Kann, pisarka, autorka utworów dla dzieci i młodzieży - "Pilot gotów", "Góra Czterech Wiatrów", "Największy siłacz", "Baśń o srebrnorogim jeleniu", "Baśń o Zaklętym Kaczorze". Zmarła 30 grudnia 1995 roku.

1909 - Rosja i Chiny podpisały konwencję regulującą sposób zarządzania koleją żelazną w Mandżurii.

1910 - Urodził się Józef Mroszczak, grafik, twórca plakatów, grafiki użytkowej, opracowań graficznych książek i czasopism, przedstawiciel tzw. "polskiej szkoły plakatu". Był współorganizatorem pierwszego na świecie Muzeum Plakatu w Wilanowie oraz pomysłodawcą i twórcą Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie oraz współzałożycielem pisma "Projekt". (zm. 19.09.1975) 

1910 - W Wielkiej Brytanii na Wembley odbył się pierwszy międzynarodowy kongres nudystów, zwolenników "powrotu do natury".

1916 - Urodził się Camilo José Cela, hiszpański prozaik, autor powieści "Podróż po Alkarii", "Święty Kamil", Mazurek dla dwóch nieboszczyków”, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1989 roku. Zmarł 17 stycznia 2002 roku. 95 rocznica

1918 - Urodził się Richard Feynman, amerykański fizyk-teoretyk, jeden z głównych twórców elektrodynamiki kwantowej, laureat nagrody Nobla w 1965 roku w dziedzinie fizyki za niezależne stworzenie relatywistycznej elektrodynamiki kwantowej. Autor licznych prac naukowych i autobiografii "Pan raczy żartować, panie Feynman!". Zmarł 15 lutego 1988 roku.

1918 - Urodził się Jerzy Zitzman, malarz, scenograf, reżyser teatralny i filmowy, twórca i wieloletni dyrektor Teatru Lalek "Banialuka" w Bielsku-Białej. Zmarł 18 stycznia 1999 roku.

1928 - Urodził się Marco Ferreri, włoski reżyser, aktor i scenarzysta,  twórca filmów: "Wielkie żarcie", "Ciało", "Nie dotykaj białej kobiety”", "Miłość po włosku". Zmarł 9 maja 1997 roku.

1938 - Urodził się Mirosław Brudko, kompozytor, aranżer, autor tekstów piosenek Andrzeja Rosiewicza i Krystyny Giżowskiej, współtwórca zespołu Asocjacja Hagaw. Zmarł w 1967 roku.

1941 - Urodził się Andrzej Rottermund, historyk sztuki, muzeolog, od 1991 r. - dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie, członek Polskiej Akademii Nauk, autor ponad stu książek, artykułów i esejów, pomysłodawca i organizator głośnych wystaw, również za granicą, m.in. "Skarby królów polskich" w Picture Gallery w Londynie oraz "Kraj skrzydlatych jeźdźców" w USA. 70 rocznica

1950 - W Republice Federalnej Niemiec powstała Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (CDU) pod przewodnictwem Konrada Adenauera.

1955 - Na konferencji w Warszawie powołano Układ Warszawski - europejski sojusz wojskowo-polityczny ZSRR i państw od niego uzależnionych. Była to odpowiedź na przyjęcie Republiki Federalnej Niemiec do paktu NATO. W wyniku rozpadu bloku socjalistycznego w Europie w 1989 roku nastąpiło rozwiązanie układu na posiedzeniu w Pradze w lipcu 1991 roku. Pakt podpisano 14 maja 1955 w Warszawie. 

1955 - Zmarł Jerzy Kossak, syn Wojciecha Kossaka, malarz. Kontynuował rodzinną tradycję malarstwa batalistycznego. Podejmował tematy historyczne, głównie sceny z wojen napoleońskich i walk legionowych w okresie I wojny światowej, w których eksponował rodzajowy motyw konia, ułana i dziewczyny. Do najbardziej znanych obrazów Jerzego Kossaka należą: "Odwrót Napoleona spod Moskwy", "Pościg ułanów krechowieckich za bolszewikami". Nie obca mu była również tematyka folklorystyczna, malował wesela krakowskie i góralskie, sceny polowań, oraz portrety. ( ur. 1886)

1958 - W warszawskich Łazienkach odsłonięto odbudowany pomnik Fryderyka Chopina. Po raz pierwszy odsłonięty w 1926 roku, zniszczony w 1940 roku przez niemieckich okupantów.

1960 - Izraelskie służby specjalne zatrzymały potajemnie w Argentynie ukrywającego się tam Adolfa Eichmanna, wyższego oficera SS odpowiedzialnego za eksterminację Żydów. Przewieziono go do Izraela i skazano na karę śmierci.

1963 - Zmarl Herbert Spencer Gasser, amerykański fizjolog, laureat nagrody Nobla w 1944 roku za prace nad fizjologią włókien nerwowych i odkrycie wysokiego zróżnicowania funkcji poszczególnych włókien.

1970 - Zmarł Johnny Hodges, wybitny saksofonista altowy w zespole Duke'a Ellingtona. 

1971 - Zmarł śmiercią samobójczą Rafał Wojaczek, poeta, autor zbiorów wierszy: "Którego nie było", "Nie skończona krucjata", "Poezje zebrane". Urodził się 6 lub 7 grudnia 1945 roku w Mikołowie. 40 rocznica

1976 - Zmarł Alvar Hugo Aalto, fiński architekt - modernista, twórca funkcjonalnych układów przestrzennych zespolonych z krajobrazem oraz form przemysłowych. Zaprojektował gmach kongresowy Finlandia Talo i zespół szkół uniwersytetu technologii w Helsinkach. 35 rocznica

1981 - Zmarł Bob Marley, jamajski wokalista, gitarzysta, kompozytor, w 1974 roku  wraz z grupą The Wailers odniósł światowy sukces, przyczyniając się od popularności muzyki reggae. (ur. 1945) 30 rocznica

1983 - Zmarł Benedykt Zientara, profesor, historyk, znawca dziejów średniowiecza, autor syntezy "Historia powszechna średniowiecza", współautor "Dziejów gospodarczych Polski" oraz "Pocztu królów i książąt polskich". Urodził się 15 czerwca 1928 roku.

1997 - Garri Kasparow, mistrz świata w grze w szachy przegrał z komputerem Deep Blue skonstruowanym przez koncern IBM.

2001 - Zmarł Douglas Adams, brytyjski pisarz science fiction, dziennikarz i scenarzysta, autor powieści "Autostopem przez Galaktykę", "Holistyczna agencja detektywistyczna Dirka Gently’ego", "Długi mroczny podwieczorek dusz". 10 rocznica

2002 - Zmarł Rudy Calzado, kubański kompozytor, piosenkarz i muzyk  zespołu Buena Vista Social Club.

2006 - Zmarł Floyd Patterson, amerykański bokser wagi ciężkiej. W 1956 roku w wieku 21. lat zdobył mistrzostwo świata, będąc wtedy najmłodszym zawodowym mistrzem świata wagi ciężkiej. Stoczył 63 walki, a 55 wygrał. 5 rocznica

Czytaj także

10 maja

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2011 12:15
Zmarł Leonhart Fuchs - wybitny botanik niemiecki
rozwiń zwiń