Historia

25 maja

Ostatnia aktualizacja: 25.05.2011 00:00
Benedykt XVI w Polsce

 992 - Zmarł książę Mieszko I, książę Polan z dynastii Piastów, sprawujący władzę od około 960 roku, uważany za twórcę państwowości polskiej. Poprzez przyjęcie chrztu w 966 roku oraz ślub z księżniczką czeską Dobrawą włączył państwo w zachodni krąg kultury chrześcijańskiej. (ur. 922-245)

1681 - Zmarł Pedro Calderon de la Barca, wybitny dramaturg hiszpański, duchowny, przedstawiciel europejskiego teatru barokowego, autor około 200 komedii i dramatów, między innymi: "Alkady z Zalamei", "Życie snem", "Wielki Teatr Świata", "Książe niezłomny", zktórych największy rozgłos przyniósł mu "Książę niezłomny". (ur. 16.01.1600) 330 rocznica

1829 - W Warszawie odbyła się koronacja cara Mikołaja I na króla Polski.

1886 - Urodził się Stanisław Łempicki, historyk literatury, redaktor naczelny "Pamiętnika Literackiego", badacz kultury polskiego renesansu. (zm. 1947) 125 rocznica

1887 - Urodził się Francesco Forgione, zakonne imię Pio, włoski kapucyn, stygmatyk. Zasłynął jako spowiednik o szczególnym darze rozeznania sumień. Wielka liczba osób zawdzięcza mu duchową przemianę, liczne są też przykłady nawróceń i uzdrowień. Ponad 30 lat po śmierci został beatyfikowany przez papieża Jana Pawła II w 1999 roku, a kanonizowany w 2002 roku. (zm. 23.09.1968)

1889 - Urodził się Igor Sikorsky, amerykański inżynier pochodzenia ukraińskiego, twórca pierwszego samolotu wielosilnikowego oraz pierwszego w pełni użytecznego śmigłowca  VS-300 - jednowirnikowego ze śmigłem ogonowym - z 1941 roku. Jest uważany za ojca współczesnych śmigłowców. (zm. 26.10.1972) 

1901 - Urodził się Benedykt Dorys, właściwe nazwisko Rotenberg, fotografik, założyciel Związku Polskich Artystów Fotografików, w latach międzywojennych prowadził w Warszawie modne atelier portretowe, pracę tę kontynuował również po wojnie, znany jest ze stosowania techniki wielobarwnych przetoków, serię jego zdjęć przedstawiających przedwojenne życie Kazimierza nad Wisłą uznaje się za pierwszy polski reportaż fotograficzny. (zm. 19.09.1990) 110 rocznica

1904 - Urodził się Stanisław Rogalski, konstruktor lotniczy i pilot sportowy. Razem ze Stanisławem Wigurą i Jerzym Drzewieckim skonstruował w 1927 roku samolot RWD. Od 1949 roku przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych. (zm. 6.02.1976) 

1904 - Urodził się Józef Kuropieska, generał broni, uczestnik kampanii wrześniowej, w latach wojny jeniec oflagów, po wojnie w LWP. W latach 50. oskarżony o szpiegostwo i skazany na karę śmierci, zrehabilitowany w 1956 roku (zm. 01.09.1998) 

1926 - Urodził się Jan Józef Lipski, krytyk i historyk literatury, publicysta, socjalistyczny działacz polityczny, żołnierz AK i uczestnik Powstania Warszawskiego, współzałożyciel KOR-u, od 1980 roku działacz NSZZ "Solidarność". (zm. 10.09.1991) 85 rocznica

1927 - Urodził się Robert Ludlum, amerykański pisarz, aktor, producent teatralny, autor powieści szpiegowskich, najbardziej znane to "Tożsamość Bourne'a", Weekend z Ostermanem" oraz "Przesyłka z Salonik". (zm. 13.03.2001)  

1931 - Urodziła się Krystyna Kerstenowa, historyk, publicystka, profesor Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, autorka prac dotyczących najnowszej historii Polski: "Narodziny systemu władzy. Polska 1943 -1948", "Polska - probierz porozumień jałtańskich", "Historia polityczna Polski 1944 -1956". (zm. 2008) 80 rocznica  

1931 - Urodził się Włodzimierz Denysenko, śpiewak operowy bas-baryton, karierę rozpoczął w Operze Śląskiej w Bytomiu, kontynuował na scenach Wrocławia i Warszawy, w repertuarze posiada około 40 ról operowych, wiele partii w muzyce oratoryjnej oraz pieśni,  zapisał się rolami toreadora w "Carmen" Georgesa Bizeta, Zbigniewa w "Strasznym Dworze" Stanisława Moniuszki czy Mefisto w "Fauście" Charlesa Gunoda. 80 urodziny

1934 - Zmarł Gustaw Holst, brytyjski kompozytor, dyrygent i pedagog, autor między innymi chóralnych "Hymnów z Rogwedy", opery "Savitri". (ur. 21.09.1874)

1939 - Urodził się sir Ian McKellen, właściwe nazwisko Ian Murray McKellen, brytyjski aktor teatralny i filmowy oraz scenarzysta. Obsadzany zarówno w rolach szekspirowskich, jak i w filmach akcji. Grał między innymi w obrazach "X-Men", "Apt Pupil", wcielił się w rolę Gandalfa we "Władcy pierścieni". Nominowany do Oskara, kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego. Jest także znany jako aktywista na rzecz praw gejów i lesbijek. 

1946 - Jordania uzyskała niepodległość i stała się królestwem rządzonym przez Abdullaha Husajna. Tego dnia jest tam obchodozne święto narodowe. 65 rocznica

1948 - Zmarł Witold Pilecki, rotmistrz, żołnierz podziemia, organizator ruchu oporu w obozie Auschwitz-Birkenau, współautor "raportu oświęcimskiego", uczestnik Powstania Warszawskiego. Aresztowany w 1947 roku przez Urząd Bezpieczeństwa i oskarżony o pełnienie funkcji "szefa wywiadu Andersa na Polskę". Został skazany na karę śmierci i stracony. (ur. 1901)

1955 - Anglicy George Band i Joe Brown jako pierwsi na świecie zdobyli jeden z najwyższych himalajskich szczytów - Kanczendzangę (8598 metrów nad poziomem morza).

1960 - Urodziła się Majka Jeżowska, piosenkarka i kompozytorka, głównie piosenek dla dzieci i młodzieży.

1963 - Na szczycie 30 państw afrykańskich obradujących w Adis Abebie podpisano Kartę Organizacji Jedności Afryki OJA. Tym samym powstała jedna z najważniejszych i najliczniejszych regionalnych organizacji międzynarodowych, zrzeszająca niemal wszystkie państwa Afryki z wyjątkiem Maroka. W 2002 organizacja przestała istnieć i na jej miejsce została powołana Unia Afrykańska.  

1969 - Urodziła się Anne Heche, amerykańska aktorka filmowa, znana także z aktywnej walki o prawa homoseksualistów, zagrała w filmach: "Pod presją", "Wulkan", "Koszmar minionego lata".

1972 - Sejm PRL ratyfikował układ o granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej zawraty w grudniu 1970 roku między Polską i Republiką Federalną Niemiec.

1989 - Michaił Gorbaczow został wybrany przez zgromadzenie Deputowanych Ludowych na przewodniczącego Rady Najwyższej ZSRR.

1996 - Zmarł Barney Wilen, francuski saksofonista jazzowy. (ur. 04.03.1937) 15 rocznica

1997 - W Polsce odbyło się ogólnonarodowe referendum konstytucyjne. W głosowaniu została przyjęta obowiązująca obecnie ustawa zasadnicza, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997. Za przyjęciem konstytucji głosowało 52,71 procent uczestników referendum, przeciwko - 45,89 procent.

2006 - Pierwsza podróż apostolska Benedykta XVI do Polski, pod hasłem "Bądźcie mocni wiarą". Papież odwiedził Warszawę, Częstochowę, Kraków, Kalwarię Zebrzydowicką, Wadowice i były obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, pielgrzymka trwała do 28 maja. 5 rocznica

2006 - Zmarł Anthony Li Duan, arcybiskup Xianu, jeden z wybitnych hierarchów Kościoła katolickiego w Chinach. Był wielokrotnie poddawany represjom przez komunistyczne władze chińskie, przesłuchiwany i więziony. (ur. 13.06.1927) 5 rocznica

Czytaj także

24 maja

Ostatnia aktualizacja: 24.05.2011 00:00
Zmarł Mikołaj Kopernik
rozwiń zwiń
Czytaj także

26 maja

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2011 00:00
Karol V potępił nauki Lutra.
rozwiń zwiń