21 czerwca

Zmarł Juliusz Mieroszewski.

1226 - Urodził się Bolesław Wstydliwy, książę sandomierski i krakowski. W 1257 roku nadał Krakowowi prawa miejskie, doprowadził do kanonizacji Świętego Stanisława ze Szczepanowa. Za jego panowania w 1251 roku odkryto w Bochni pokłady soli kamiennej. Zmarł 7 grudnia 1279 roku. 785 rocznica

1305 - Zmarł Wacław II, król Czech i Polski, syn króla Czech Otokara II (założyciela Królewca, dzisiejszego Kaliningradu). Umocnił władzę królewską, zhołdował kilka księstw śląskich, a w 1291 roku zdobył Małopolskę. Walczył z Władysławem Łokietkiem, w 1300 roku wygnał go z Wielkopolski, po czym koronował się w Gnieźnie. (ur. 27.10.1271)

1527 - Zmarł Niccolo Machiavelli, florencki pisarz i dyplomata. Najbardziej znane są jego prace historyczno-polityczne: "Dialogi o sztuce wojennej" i "Książę". W tej ostatniej zamieścił wskazówki umożliwiające zdobycie i utrzymanie władzy, gdzie polecał zasadę "cel uświęca środki". (ur. 03.05.1469)

1568 - W Warszawie rozpoczęto budowę pierwszego drewnianego mostu na Wiśle. Budowę zakończono w 1582 roku.

1706 - Urodził się John Dollond, angielski optyk, wynalazca teleskopów, konstruktor przyrządów optycznych. Zmarł 30 listopada 1761 roku. 305 rocznica

1810 - Urodził się Dominik Magnuszewski, pisarz i poeta, uczestnik powstania listopadowego, pisał do "Tygodnika Literackiego" i "Dziennika Mód Paryskich", autor dramatów: "Radziejowscy", "Mistrz", "Zemsta panny Urszuli". (zm. 27.02.1845)

1814 - Urodził się Paweł Bryliński, wielkopolski rzeźbiarz ludowy. W okolicy gdzie mieszkał pozostawił po sobie kilkadziesiąt charakterystycznych słupów i krzyży z rzeźbami i płaskorzeźbami o religijnej treści. Prace upiększał polichromią. (zm. 18.04.1890)

1881 - Urodził się Wojciech Alojzy Świętosławski, chemik i biofizyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej. Autor wielu patentów, ponad 500 publikacji naukowych i 11 monografii. Zmarł 29 kwietnia 1968 roku. 130 rocznica

1891 - Urodził się Pier Luigi Nervi, włoski inżynier i architekt, przedstawiciel modernizmu, projektant siedziby UNESCO w Paryżu, budynki fabryki Fiata w Turynie, budynków i stadionu olimpijskiego w Rzymie. Autor prac o nowoczesnej architekturze, twórca tzw. architektury strukturalnej. Zmarł 9 stycznia 1979 roku. 120 rocznica

1898 - Urodził się Stanisław Strumph-Wojtkiewicz, poeta, pisarz, tłumacz poezji rosyjskiej, autor powieści: "Emigranci", "Generał Komuny", "Opowieść o Bronisławie Szwarcu", "Bitwa o Paryż", "Czachowski i inni". (zm. 02.10.1986)

1902 - Zmarł Karol Kozłowski, architekt. Zaprojektował między innymi gmach Filharmonii Narodowej w Warszawie. (ur. 1847)

1905 - Urodził się Jean-Paul Sartre, pisarz i filozof francuski, główny przedstawiciel egzystencjalizmu. Jego poglądy ewoluowały od marksizmu przez maoizm, anarchizm do antykomunizmu. (zm 15.04.1980)

1908 - Zmarł Nikołaj Rimski-Korsakow, rosyjski kompozytor, autor oper "Sadko", "Złota Kaczka" oraz utworów instrumentalnych, na przykład "Szeherezada". Urodził się 18 marca 1844 roku.

1911 - Urodziła się Hanna Malewska, pisarka, uczestniczka powstania warszawskiego, redaktorka "Tygodnika Powszechnego" i miesięcznika "Znak". Autorka powieści "Kamienie wołać będą", "Żelazna korona", "Przemija postać świata", "Wiosna grecka", "Żniwo na sierpie", antologii "Listy staropolskie z epoki Wazów". Zmarła 27 marca 1983 roku. 100 rocznica

1914 - Zmarła Berta von Suttner, austriacka pisarka, dziennikarka i pacyfistka, redaktorka międzynarodowego dziennika pacyfistycznego "Die Waffen nieder", autorka powieści "Odłóżcie swoją broń". W 1905 roku jako pierwsza kobieta otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. (ur. 1843) 

1935 - Urodziła się Françoise Sagan, francuska pisarka, jej dorobek literacki liczy ponad 40 powieści i sztuk teatralnych. W twórczości poruszała głównie tematykę konfliktów uczuciowych oraz współczesnej obyczajowości. Wiele z jej książek ukazało się w języku polskim: "Witaj smutku", Znużony wojną", "Pewien uśmiech". (zm. 24.09.2004)

1937 - Urodził się Jerzy Skowronek, historyk, badacz dziejów Europy Środkowowschodniej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Był dyrektorem Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Jest autorem wielu prac, między innymi: "Józef Poniatowski", "Szkolny słownik historii Polski". (zm. 22.07.1996)

 

1940 - W nocy z 20 na 21 czerwca niemieccy okupanci, w ramach akcji AB, w Palmirach pod Warszawą rozstrzelali przedstawicieli życia politycznego, społecznego, kulturalnego i sportowego. Zginęli wówczas: Mieczysław Niedziałkowski, Maciej Rataj, Stanisław Piasecki, Janusz Kusociński. Hitlerowcy roztrzelali 359. więźniów Pawiaka i innych warszawskich więzień. 

1945 - W Moskwie podpisano polsko-radzieckie porozumienia, z udziałem przedstawicieli Krajowej Rady Narodowej, Rządu Tymczasowego RP oraz przedstawicieli krajowych i emigracyjnych środowisk demokratycznych. Uzgodniono utworzenie Rządu Jedności Narodowej oraz przeprowadzenie wyborów do Sejmu Ustawodawczego.

1945 - W Moskwie zapadł wyrok w tak zwanym "Procesie szesnastu". Generał Leopold Okulicki został skazany na 10 lat więzienia, Delegat Rządu na Kraj, Jan Stanisław Jankowski, na 8 lat, a członkowie Krajowej Rady Ministrów - Adam Bień, Stanisław Jasiukowicz i Antoni Pajdak - na 5 lat. Okulicki, Jasiukowicz i Jankowski zmarli w więzieniu.

1945 - Skapitulowały oddziały armii japońskiej, stacjonujące na wyspie Okinawa.

1945 - Urodził się Adam Zagajewski, poeta, pisarz, tłumacz, współzałożyciel redakcji "Zeszytów Literackich", autor zbiorów wierszy: "Płótna", "Ziemia Ognista", "Jechać do Lwowa", powieści - "Ciepło, zimno", "Cienka kreska", esejów - "Solidarność i samotność", "Poeta rozmawia z filozofem".

1948 - Amerykańska wytwórnia Columbia wyprodukowała pierwszą płytę długogrającą (LongPlay - LP).

1948 - Skonstruowano pierwszy program komputerowy "The Baby".  

1948 - Urodził się Andrzej Sapkowski, autor opowiadań i powieści fantasy, między innymi "Wiedźmina".  

1955 - Urodził się Michel Platini, francuski piłkarz, mistrz Europy z 1984 roku, 3-krotny zwycięzca ankiety "France Football" na najlepszego piłkarza Europy, zdobył medal mistrzostw świata, Puchar Europy i Puchar Zdobywców Pucharów.

1953 - Urodziła się Benazir Bhutto, pakistańska polityk, premier Pakistanu w latach 1988 -1990 i 1993 -1996. Zginęła w wyniku zamachu 27 grudnia 2007 roku.  

1954 - Urodził się Robert Pastorelli, amerykański aktor. Zagrał między innymi w filmach: "Egzekutor", "Tańczący z wilkami", "Gliniarz z Beverly Hills II". Popularność przyniosła mu rola dekoratora domu głównej bohaterki amerykańskiego serialu telewizyjnego "Murphy Brown". (zm. 08.03.2004)

1956 - Zmarł Władysław Jabłonowski, krytyk literacki i działacz polityczny, współpracownik Romana Dmowskiego i współtwórca Ligi Narodowej, poseł na Sejm w okresie międzywojennym. Autor rozpraw krytycznych na temat modernizmu: "Dusza poety", "Rozprawy i wrażenia literackie". Był też literatem, cieszył się uznaniem jako nowelista, ogłosił zbiór nowel "W zatoce śmierci". 55 rocznica    

1957 - Zmarł Johannes Stark, niemiecki fizyk atomowy. Odkrył zjawisko rozszczepienia linii widmowych w polu elektrycznym, nazwane "zjawiskiem Starka". W 1919 roku otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. (ur. 15.04.1874) 

1959 - Urodził sie Marek Raduli, gitarzysta, aranżer, kompozytor, uznany muzyk sesyjny. W swojej karierze solowej związany z takimi gatunkami muzycznymi, jak: jazz, jazz-rock, blues. Najbardziej znany jako gitarzysta zespołu Budka Suflera.

1963 - Arcybiskup Mediolanu Giovanni Battista Montini został wybrany na papieża. Przyjął imię Paweł VI.

1964 - Zmarł Henryk Sztompka, pianista, pedagog, profesor Wyższej Szkoły Muzycznej w Krakowie. W trakcie licznych tournées po świecie propagował muzykę Chopina, Schumanna, Debusy’ego, Ravela i Rachmaninowa. (ur. 1901)

1964 - Pod dnem Morza Północnego odkryto złoża gazu ziemnego.   

1969 - Zmarła Maureen Catherine Connolly-Brinker, amerykańska tenisistka, 3-krotna mistrzyni Wimbledonu, pierwsza zawodniczka, która wygrała Wielkiego Szlema. (ur. 17.09.1934)

1965 - Utworzono Międzynarodową Radę Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych - ICOMOS, z siedzibą w Paryżu.

1976 - W Londynie zmarł Juliusz Mieroszewski, publicysta, tłumacz, wieloletni współpracownik paryskiej "Kultury" i "Wiadomości Literackich". Autor prac  "Modele i praktyka", "Materiały do refleksji i zadumy", "Finał klasycznej Europy", "Głosy stamtąd. ZSRR i PRL". Po wojnie zamieszkał w Londynie. Urodził się  3 lutego 1906 roku. 35 rocznica

1982 - W Londynie zmarł Zygmunt Szyszko-Bohusz. W 1939 roku generał i dowódca Dywizji Armii "Pomorze". Był też organizatorem i dowódcą Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, uczestnikiem walk Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, bliskim współpracownikiem generała Władysława Sikorskiego. (ur. 1893)

1990 - Parlamenty RFN i NRD ratyfikowały układ o unii gospodarczej obu państw niemieckich i uchwaliły rezolucję o ostatecznym uznaniu zachodniej granicy Polski.

1990 - Trzęsienie ziemi w północno-zachodnim Iranie, o sile 7,7 stopnia w skali Richtera, spowodowało śmierć 50 tysięcy osób, 100 tysięcy osób zostało rannych, około 500 tysięcy straciło dach nad głową.

1991 - Zakończyło się wycofywanie wojsk radzieckich z Czechosłowacji. 20 rocznica

1996 - Polska ratyfikowała europejską konwencję o ochronie praw dziecka. 5 rocznica

2001 - Zmarł John Lee Hooker, amerykański piosenkarz i gitarzysta bluesowy. Sławę przyniosły mu przeboje: "Boogie Chillen", "Boom Boom" i "I’m In The Mood", jego twórczość stanowiła inspirację dla kilku pokoleń muzyków rockowych, bluesowych i jazzowych - Van Morrisona, Erica Claptona, Bruce’a Springsteena, zespołu The Rolling Stones. 10 rocznica

2002 - Zmarł Julian Pałka, grafik. Zajmował się grafiką wydawniczą,  typografią i projektowaniem przestrzennym. Był współtwórcą polskiej szkoły plakatu. Dwukrotnie pełnił funkcję rektora warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Urodził się 20 stycznia 1923 roku.