Historia

30 lipca

Ostatnia aktualizacja: 30.07.2011 15:30
Wznowienie stosunków dyplomatycznych z ZSRR.

1343 - Wacław I książę namysłowski, legnicki, chojnowski i lubiński złożył hołd lenny królowi Czech.

1511 - Urodził się Giorgio Vasari, malarz i architekt włoskiego manieryzmu, nadworny artysta książąt Medici, znany historiograf sztuki, autor pierwszego zbioru życiorysów sławnych artystów - "Żywotów najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów". (zm. 27.06.1574) 500 rocznica

1641 - Urodził się Regnier de Graaf, holenderski lekarz i anatom. Badał między innymi wydzielanie soku trzustkowego i budowę narządów rozrodczych ssaków. Odkrył, gdzie w organizmie kobiety powstają komórki jajowe, współcześnie - jajotwórcze struktury w jajnikach znane są jako pęcherzyki Graafa. (zm. 17.07.1673) 370 rocznica

1818 - Urodziła się Emily Bronte, angielska poetka i pisarka, autorka "Wichrowych wzgórz". (zm. 19.12.1848)

1853 - Urodził się Julian Fałat, malarz, dyrektor krakowskiej SSP,  którą przekształcił w akademię, autor scen rodzajowych, głównie myśliwskich jak "Powrót z niedźwiedziem" czy "Po polowaniu", pejzaży i licznych akwarel. (zm. 09.07.1929)

1857 - Urodził się Thorstein Veblen, amerykański ekonomista i socjolog pochodzenia norweskiego. Sławę i uznanie przyniosły mu prace "Teoria klasy próżniaczej" oraz "Teoria działalności przedsiębiorczej". (zm. 03.08.1929)

1863 - Urodził się Henry Ford, przemysłowiec amerykański, założyciel Koncernu Samochodowego w Detroit - Ford Motor Company, twórca metody organizacji pracy zwanej fordyzmem, współtwórca amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego. (zm. 07.04.1947)

1868 - Urodził się Alfred Weber, niemiecki socjolog oraz teoretyk kultury, przedstawiciel tak zwanej "socjologii historycznej", przez prawie całe życie profesor uniwersytetu w Heidelbergu, jedynie w latach 1933-1945 zwolniony ze względu na krytykę poglądów nazistowskich. (zm. 02.05.1958)

1893 - Powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego (SDKP). Organizacja dążyła do wybuchu internacjonalistycznej rewolucji robotniczej, obalenia ustroju kapitalistycznego, likwidacji państw narodowych oraz wprowadzenia rządów proletariatu. Niechętnie lub wrogo odnosiła się do dążeń niepodległościowych oraz do współpracy z organizacjami chłopskimi.

1898 - Zmarł Otto von Bismarck, premier pruski, pierwszy kanclerz Rzeszy. Doprowadził do zjednoczenia Niemiec pod hegemonią  Prus. (ur. 01.04.1815)

1898 - Urodził się Henry Moore, brytyjski rzeźbiarz, jeden z czołowych rzeźbiarzy XX wieku i najwybitniejszy przedstawiciel abstrakcji organicznej, która w jego twórczości harmonijnie współistniała z kompozycją figuralną. (zm. 31.08.1986)

1905 - John Rockefeller, amerykański przemysłowiec i finansista ustanowił w Waszyngtonie dziesięciomilionową fundację na rzecz rozwoju szkolnictwa wyższego.  

1906 - Francuski fizyk, Gabriel Lippmann przedstawił w Akademii Nauk metodę reprodukcji zdjęć kolorowych. Profesor był pionierem barwnej fotografii. 105 rocznica

1909 - Urodził się Cyril Northcote Parkinson, angielski historyk, pisarz i badacz ekonomii politycznej, który sformułował prawo Parkinsona - ilość pracy zwiększa się tak, by wypełnić maksymalny czas przeznaczony na jej wykonanie. Autor około 60-ciu książek, z których najsłynniejsza „Prawo Parkinsona” traktująca o rozroście biurokracji stała się bestsellerem i uczyniła autora uznanym ekspertem w sprawach administracji publicznej. Zmarł 9 marca 1993 roku.

1920 - W Białymstoku powstał Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski z przedstawicielami Rosji Radzieckiej: Julianem Marchlewskim i Feliksem Dzierżyńskim na czele. 

1928 - Urodził się Wojciech Siemion, aktor, reżyser teatralny, grał w filmach: "Eroica", "Salto", "Ziemia obiecana", "Szatan z 7 klasy", "Przedwiośnie", "Poszukiwany, poszukiwana" oraz w serialach telewizyjnych: "Czterej pancerni i pies", "Alternatywy 4".

1929 - Spółka akcyjna "Polskie Radio" otrzymała nowy akt koncesyjny.

1939 - Urodził się Peter Bogdanovich, amerykański aktor, scenarzysta i reżyser filmowy. Twórca filmów  "Ostatni seans filmowy", "Papierowy księżyc" i "Żywe tarcze", "Maska", Czego nie widać", "No i co, doktorku?".

1941 - Polski rząd emigracyjny generała Władysława Sikorskiego podpisał w Londynie układ ze Związkiem Radzieckim o wznowieniu stosunków dyplomatycznych i udzielaniu sobie pomocy w walce z hitlerowskimi Niemcami, tzw. "układ Sikorski - Majski". Na tej podstawie utworzono w Związku Radzieckim Armię Polską, a setki tysięcy Polaków zostało zwolnionych z łagrów i miejsc zesłania. 70 rocznica

1941 - Urodził się Paul Anka, kanadyjski wokalista popowo-jazzowy i  autor piosenek, największe tryumfy święcił w latach 50. i 60. Jego przeboje to m.in. "Diana", "Lonely Boy", "Put Your Head on My Shoulder", " You're Having My Baby" - śpiewany z Odie Coates. W 1975 roku napisał motyw przewodni do serialu "Kojak" - pt. "The Times of Your Life", który stał się hitem. Ostatni jego album ukazał się w 2005 roku - "Rock Swings". 70 rocznica

1946 - Delegacja ukraińska przekazała władzom Wrocławia zbiory Zakładu Narodowego Ossolineum we Lwowie. Do Wrocławia trafiły 34 tysiące starodruków, 8 tysięcy rękopisów, 108 tysięcy książek autorów polskich, kolekcje malarstwa, w tym "Panorama Racławicka". We Lwowie pozostały zbiory czasopism oraz książki autorów obcych. 65 rocznica

1947 - Urodził się Arnold Schwarzenegger, amerykański kulturysta, aktor i polityk pochodzenia austriackiego, gubernator stanu Kalifornia. Znnany z filmów: "Herkules", "Conan Barbarzyńca", "Terminator", "Bliźniacy", "Bohater ostatniej akcji", "Gliniarz w przedszkolu", "Kocham kłopoty".

1949 - Urodził się Jan Truszczyński, polityk, dyplomata, w latach 2001-2003 pełnomocnik rządu do spraw negocjacji o członkostwo RP w Unii Europejskiej.

1968 - Urodził się Robert Korzeniowski, jeden z najwybitniejszych polskich lekkoatletów, reprezentant w chodzie sportowym, wielokrotny mistrz olimpijski i świata. Jest pierwszym zawodnikiem w historii chodu światowego, który zdobył medale na trzech igrzyskach z rzędu, a także pierwszym, który wygrał rywalizację na 20 i 50 km podczas jednych igrzysk. Propaguje lekkoatletykę angażując się w przedsięwzięcia sportowe, jak mityng chodziarski w Krakowie "Na Rynek marsz".

1973 - Zmarł Gwido Chmurzyński, historyk sztuki, profesor uniwersytetów w Poznaniu i Toruniu, jeden z pierwszych badaczy sztuki Pomorza. (ur. 20.07.1906)

1975 - Odbyła się trzecia konferencja szefów państw i rządów z 33 krajów europejskich, Kanady i USA w Helsinkach. Na konferencji podpisano Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE), od 1995 roku - OBWE.  

1978 - Zmarł Umberto Nobile, włoski generał, lotnik i badacz. Wraz z Amundsenem zdobył Biegun Północny na sterowcu własnej konstrukcji. (ur. 21.01.1885)

1980 - Władysław Kozakiewicz, podczas igrzysk olimpijskich w Moskwie, wygrał konkurs skoku o tyczce, ustanawiając rekord świata wynikiem 5,78 metra. Wobec kibiców rosyjskich wykonał słynny gest Kozakiewicza, polegający na charakterystycznym zgięciu ręki w łokciu.   

1993 - W Wielkiej Brytanii zmarł Edward Raczyński, dyplomata, minister spraw  zagranicznych Rzeczypospolitej, prezydent RP na Wychodźstwie w latach 1979-1986. (ur. 19.07.1891)

1994 - Zmarł Ryszard Riedel, wokalista i autor tekstów zespołu rockowego Dżem, uważany za jednego z największych artystów polskiej sceny muzycznej. Od 1999 roku na tyskich Paprocanach odbywa się festiwal poświęcony jego pamięci. Urodził się 7 września 1956 roku.

1994 - Zgromadzenie Narodowe Quebecu uznało francuski jedynym językiem oficjalnym tej prowincji.

1995 - Zmarł Aleksander Bardini, reżyser teatralny i filmolwy, aktor i pedagog i aktor. W latach 70. prowadził popularne programy telewizyjne dla estradowców-amatorów w bloku programowym Studio 2. Uczył m.in. na wydziale dramatycznym Uniwersytetu w Georgii w USA i w Szkole Muzyczno-Dramatycznej w Sztokholmie. Był członkiem Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego ITI i jurorem na wrocławskim Przeglądzie Piosenki Aktorskiej. Urodził się 17 listopada 1913 roku.   

1996 - Zmarła Claudette Colbert, słynna gwiazda filmowa lat 30. i 40., laureatka Oscara w 1934 roku za rolę w filmie Franca Capry "Ich noce" z Clarkiem Gablem. (ur. 13.09.1903). 15 rocznica

1997 - Amerykańska Agencja Kosmiczna opublikowała  informację o odkryciu przez międzynarodowy zespół astronomów przy użyciu teleskopu Hubble'a galaktyki  oddalonej od Ziemi o 13 miliardów lat świetlnych.

1997 - Zmarł Bogusław Wyrobek, piosenkarz rockowy i gitarzysta, w latach 60. nazwany „królem polskiego rock and rolla”. Znany głównie jako wykonawca piosenek z repertuaru Paula Anki, Elvisa Presleya i Neila Sedaki. Od połowy lat 60. regularnie występował w Skandynawii, po tym jak w PRL-u, otrzymał zakaz występów. Urodził się 19 lipca 1937 roku.  

2000 - Film Krzysztofa Zanussiego "Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową" otrzymał Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Moskwie.   

2003 - W wypadku samochodowym zginęła Ewa Krzyżewska, aktorka filmowa, grała między innymi w filmach: "Popiół i diament", "Zbrodniarz i panna" oraz "Zazdrość i medycyna". (ur. 07.02.1939)

2007 - Zmarł Michelangelo Antonioni, włoski reżyser i scenarzysta filmowy, jeden z najwybitniejszych i najciekawszych twórców filmowych lat 60. XX wieku, twórca filmów: "Kronika pewnej miłości", "Przygoda", "Przyjaciółki", "Powiększenie", "Chiny". W 1995 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości. Urodził się 29 września 1912 roku.

2007 - Zmarł Ingmar Bergman, szwedzki reżyser filmowy i teatralny, uważany za jednego z największych artystów w historii kina obok Luisa Buñuela i Federico Felliniego, twórca między innymi filmów: "Tam gdzie rosną poziomki", "Fanny i Aleksander", "Sceny z życia małżeńskiego", "Siódma pieczęć", "Persona", "Szepty i krzyki", "Jajo węża". Urodził się 14 lipca 1918 roku.

Czytaj także

29 lipca

Ostatnia aktualizacja: 29.07.2011 00:00
Zmarł Edward Gierek
rozwiń zwiń