Historia

6 listopada

Ostatnia aktualizacja: 06.11.2011 00:00
Pierwsza Warszawa M-20 zjechała z taśmy produkcyjnej.

1951 - Z taśmy montażowej Fabryki Samochodów Osobowych w Warszawie zjechał pierwszy samochód Warszawa M-20. Był to pierwszy w powojennej historii Polski samochód osobowy produkowany seryjnie. W ciągu pierwszego roku wyprodukowano 1650 samochodów. Początkowo samochody były montowane z elementów sprowadzonych z ZSRR. Model M-20, zwany "garbuską", produkowano do początku lat 60. 60. rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1755 - Urodził się Stanisław Staszic, uczony, ksiądz i filozof, jedna z najwybitniejszych umysłowości przełomu 18. i 19. wieku. Rzecznik reform społecznych w okresie Sejmu Czteroletniego, po rozbiorach zaangażował się w działalność społeczną. Członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk, członek Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, współorganizator Szkoły Uniwersyteckiej w Warszawie oraz Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach. Autor prac patriotycznych - "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego" i "Przestrogi dla Polski". Zmarł 20 stycznia 1826 roku.

1771 - Urodził się Alois Senefelder, niemiecki litograf, pochodzenia czeskiego. Wynalazł między innymi technikę litografii, autografii, druk anastatyczny oraz prasę wrzecionową. (zm. 26.02.1834) 240. rocznica           

1822 - Zmarł Claude Louis Berthollet, chemik francuski, jeden z założycieli Ecole Normale. Wyznaczył skład ilościowy wielu związków chemicznych. (ur. 1748) 

1825 - Urodził się Julian Klaczko, działacz polityczny i publicysta, poeta, krytyk literacki, autor esejów. Był radcą dworu wiedeńskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, posłem w galicyjskim sejmie krajowym i członkiem Rady Państwa w Wiedniu. Zmarł 26 listopada 1906 roku.

1838 - Urodził się Bronisław Radziszewski, chemik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego - twórca lwowskiej szkoły chemicznej, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Przyrodników, autor ponad 200 prac z dziedziny chemii organicznej, zwłaszcza związków aromatycznych. (zm. 11.03.1914)

1851 - Urodził się Charles Dow, amerykański dziennikarz specjalizujący się w tematyce ekonomicznej, od jego nazwiska określa się wskaźnik koniunktury nowojorskiej giełdy - tak zwany Dow-Jones. (zm. 04.12.1902) 160. rocznica

1860 - Urodził się Ignacy Jan Paderewski, pianista i kompozytor, polityk. W latach 1919 -1921 był premierem i ministrem spraw zagranicznych Rzeczpospolitej. Podpisał ze strony Polski wersalski traktat pokojowy. Był inicjatorem i w części fundatorem Hotelu Bristol w Warszawie. Skomponował operę "Manru" i "Fantazję c-dur na fortepian". Zmarł 29 czerwca 1941 roku.

1861 - Urodził się James Naismith, kanadyjski lekarz, twórca koszykówki, która rozpowszechniła się najpierw w Stanach Zjednoczonych, a potem dotarła do Europy. Do programu olimpiady dodano ją w 1936 roku w Berlinie. (zm. 28.11.1939) 150. rocznica

1863 - W bitwie pod Krempą zginął Dionizy Czachowski - jeden z  najwybitniejszych przywódców Powstania Styczniowego. (ur. 06.04.1810)

1879 - Urodził się Stanisław Szober, językoznawca, autor podręczników i wielokrotnie wznawianych słowników języka polskiego. (zm. 29.08.1938)  

1879 - Urodził się Henryk Kuna, rzeźbiarz, współtwórca artystycznej grupy "Rytm", w latach 30. prowadził Katedrę Rzeźby na Uniwersytecie Wileńskim. Zmarł w 1945 roku.

1880 - Urodził się Oskar Sosnowski, architekt i konserwator zabytków, od 1919 roku profesor Politechniki Warszawskiej, inicjator utworzenia Towarzystwa Urbanistów Polskich. Autor niedokończonej pracy "Dzieje budownictwa w Polsce". Zginął podczas ratowania zbiorów zbombardowanej Politechniki Warszawskiej, 24 września 1939 roku.

1880 - Urodził się Robert Musil, austriacki pisarz, autor nowel, powieści i dramatów, autor między innymi utworów - "Niepokoje wychowanka Toerlesa" oraz "Człowiek bez właściwości". Zmarł 15 kwietnia 1942 roku.

1881 - Urodził się Henryk Mierzejewski, inżynier mechanik i konstruktor, organizator Politechniki Warszawskiej i Polskiego Towarzystwa Normalizacyjnego, był inicjatorem powstania w 1926 roku Stowarzyszenia Mechaników Polskich. (zm. 28.06.1929) 130. rocznica

1884 - Urodził się Ludomir Różycki, kompozytor, autor utworów czerpiących z tradycji ludowych, twórca baletu "Pan  Twardowski", profesor Konserwatorium Muzycznego w Warszawie i Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach. (zm. 01.01.1953)

1887 - Zmarł Eugene Pottier, poeta francuski, twórca "Międzynarodówki". (ur. 04.10.1816) 

1890 - Zmarł Piotr Ściegienny, ksiądz, działacz niepodległościowy i społeczny,  przywódca niedoszłego powstania z 1844 roku. Autor tak zwanej "Złotej Książeczki", wzywającej do likwidacji wielkiej własności ziemskiej i walki z zaborcą. Aresztowany i skazany na katorgę, 25 lat spędził na zesłaniu w Nerczyńsku na Syberii. (ur. 31.01.1801)

1892 - Urodził się Stanisław Hempel, inżynier konstruktor, profesor Politechniki Warszawskiej, projektant masztu radiostacji w Raszynie, kierował odbudową Mostu Poniatowskiego i budową Mostu Śląsko-Dąbrowskiego w Warszawie. (zm. 1954) 

1893 - Zmarł Piotr Czajkowski, rosyjski kompozytor, uprawiał przede wszystkim formy muzyki symfonicznej i operowej, jego twórczość symfoniczna jest przykładem połączenia romantycznych założeń programowych z klasycystyczną jasnością formy, twórca baletów: "Jezioro łabędzie", "Dziadek do orzechów", "Śpiąca królewna", oraz oper: "Mazepa", "Dama pikowa", "Eugeniusz Oniegin", "Wojewoda". (ur. 1840)

1917 - W nocy z 6 na 7 listopada rozpoczęło się zbrojne powstanie bolszewików w Piotrogrodzie: na miejsce Rządu Tymczasowego Kiereńskiego powołano nowy rząd - Radę Komisarzy Ludowych, któremu przewodniczył Włodzimierz Iljicz Lenin. Początek rewolucji październikowej.

1918 - W nocy z 6-go na 7-my listopada w Lublinie powstał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele.

1921 - Urodził się James Jones, pisarz amerykański, autor powieści o tematyce wojennej, głównie dotyczącej II wojny światowej: "Stąd do wieczności", "Pistolet", "Cienka czerwona linia", jego książki zostały kilkakrotnie sfilmowane, największy rozgłos zyskały adaptacje "Stąd do wieczności" i "Cienka czerwona linia". (zm. 09.05.1977) 90. rocznica

1922 - Urodził się Artur Międzyrzecki, poeta, eseista, krytyk i tłumacz. (zm. 02.11.1996)

1922 - Angielski archeolog Howard Carter odkrył w Dolinie Królów grobowiec faraona Tutenchamona, władcy starożytnego Egiptu.

1931 - Urodził się Mike Nichols, właściwie Michael Igor Peschowsky, amerykański reżyser i producent filmowy, reżyser takich filmów jak: "Kto się boi Virginii Woolf?", "Paragraf 22", "Pracująca dziewczyna", "Klatka dla ptaków", za film "Absolwent" uhonorowany został w 1968 roku Oscarem. 80. rocznica

1934 - W Gdańsku podpisano siedem umów pomiędzy Wolnym Miastem Gdańskiem a Polską, dotyczących między innymi regulacji spraw celnych, obrotu produktami rolnymi i zwierzęcymi.

1936 - Urodził się Leonard Pietraszak, aktor, grał role teatralne, filmowe, znany z filmów - "Vabank", "Ewa chce spać", "Kronika wypadków miłosnych", "Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza", seriali telewizyjnych: "Czterdziestolatek", "Kariera Nikodema Dyzmy", "Czarne chmury", w którym rola Krzysztofa Dowgirda przyniosła mu dużą popularność. 75. rocznica 

1937 - Włochy przystąpiły do paktu antykominternowskiego zawartego między Niemcami i Japonią. Powstała "oś" Berlin-Rzym-Tokio.

1938 - Urodził się Krzysztof Świętochowski, aktor, wieloletni spiker i lektor Polskiego Radia, związany z artystycznym ruchem studenckim, między innymi z kabaretem "Stodoła" oraz z STS-em, lektor Polskiej Kroniki Filmowej. Zmarł 25 grudnia 1992 roku. 

1939 - W akcji "Sonderaktion Krakau" hitlerowcy aresztowali, a następnie wywieźli do obozu koncentracyjnego w Sachsen-Hausen 144 profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i 21 pracowników krakowskiej Akademii Górniczej. Po międzynarodowych protestach, w tym Benito Mussoliniego, 101 uwięzionych w wieku powyżej 40 lat zwolniono. Wielu z nich, wycieńczonych warunkami obozowymi, wkrótce zmarło. Niektórzy zostali powtórnie aresztowani i rozstrzelani w Oświęcimiu.

1945 - W Wierzchosławicach odbył się pogrzeb, działacza ludowego, polityka i publicysty Wincentego Witosa. W uroczystości wzięło udział 100 tysięcy chłopów.

1945 - Urodziła się Rita Pavone, włoska piosenkarka popularna w latach 60. i 70. Jej  najsłynniejsze przeboje to - "La parità di pallone" i "Questo nostro amore".

1947 - Urodził się Jerzy Busza, poeta, fotografik, publicysta. W latach 80. współtwórca poświęconego fotografii biuletynu "Obscura". Autor poradników "Tak zwany poradnik - gawędy o sztuce" i "O radości i fotografii - antyporadnik". (zm. 10.06.1997)

1950 - Państwowy Zespół Pieśni i Tańca "Mazowsze" pod kierownictwem Tadeusza Sygietyńskiego i Miry Zimińskiej wystąpił z premierowym spektaklem na scenie warszawskiego Teatru Polskiego. Repertuar składał się z piosenek przeplatanych tańcami z regionów centralnej Polski - opoczyńskiego, kurpiowskiego i mazowieckiego. Zespół został utworzony pod koniec 1948 roku.

1952 - Urodził się Michael Cunningham, amerykański pisarz, uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych autorów w Stanach Zjednoczonych. Jest autorem powieści: "Dom na krańcu świata", "Godziny", "Wyjątkowe czasy", "Z ciała i z duszy".

1958 - Zmarł Sławomir Dunin-Borkowski, pisarz, reportażysta, w okresie międzywojennym drukował w dzienniku "Ekspress Poranny", w czasie powstania warszawskiego redagował biuletyn "Warszawa walczy", autor reportaży - "Polska karząca" i "W ogniu". Po wojnie pozostał za granicą. (ur. 1909)

1965 - Zmarł Edgar Varèse, amerykański kompozytor francuskiego pochodzenia. Twórca pojęcia "zorganizowany dźwięk", które oznacza, że poszczególne barwy dźwięków i rytmy mogą się ze sobą łączyć, tworząc nową definicję dźwięku. Dzięki zastosowaniu innowacyjnych instrumentów i elektronicznych rozwiązań, znany jako "ojciec muzyki elektronicznej". (ur. 22.12.1883)

1972 - Zmarł Walery Goetel, wybitny geolog, działacz ochrony  przyrody, współtwórca Tatrzańskiego Parku Narodowego, profesor i rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, członek PAN. (ur. 14.04.1889)

1976 - Zmarł Vaclav Čtvrtek, czeski pisarz, autor utworów dla dzieci i młodzieży: "Bajki z mchu i paproci", "Makowa panienka", "Rumcajs", "Hanka". Dzieciństwo spędził w Jičínie, gdzie później umieścił swojego najbardziej znanego bohatera, rozbójnika Rumcajsa. (ur. 04.04.1911) 35. rocznica

1981 - Urodziła Sylwia Gruchała, florecistka, medalistka olimpijska - brązowy medal w Atenach w 2004 roku. 30. rocznica

1985 - W Cerney we Francji utworzono Międzynarodowe Stowarzyszenie Uczestników Lotów Kosmicznych - ASE.

1985 - Zmarła Wanda Stanisławska-Lothe, aktorka teatralna i filmowa, grała między innymi w filmach: "Nikodem Dyzma", "Polowanie na muchy", "Kobieta w kapeluszu", "Co mnie zrobisz, jak mnie złapiesz". Urodziła się 22 czerwca 1910 roku w Wilnie.

1987 - Zmarł Kajetan Sosnowski, malarz, artysta plastyk, działacz kulturalny i społeczny. Uprawiał sztukę abstrakcyjną, był  twórcą "Galerii 72". (ur. 1913)

1990 - Węgry, jako pierwszy kraj byłego obozu komunistycznego, zostały przyjęte do Rady Europy.

1997 - Rada Europy przyjęła protokół zakazujący klonowania ludzi. 

2000 - Zmarł Tymon Terlecki, pisarz, teatrolog i eseista, autor biografii Heleny Modrzejewskiej. Organizator życia naukowego i literackiego w Anglii i Stanach Zjednoczonych, autor prac - "Książki, ludzie i kulisy", "Teatr amatorski". Od 1939 roku poza krajem. Urodził się 10 sierpnia 1905 roku.

2005 - Zmarł ojciec Augustyn Jankowski, biblista, wieloletni opat klasztoru benedyktynów w Tyńcu pod Krakowem, redaktor naukowy Biblii Tysiąclecia, najbardziej popularnego i używanego do dzisiaj w liturgii przekładu Pisma Świętego, nad którym pracę zakończył w 1965 roku. Urodził się 14 września 1916 roku.

2007 - Zmarł Enzo Biagi, włoski dziennikarz, publicysta włoskiej prasy i telewizji, przez długo czas związany z dziennikiem "Corriere della Sera", autor ponad 70 książek. Urodził się 9 sierpnia 1920 roku.

2010 - Zmarł Marek Sart, właściwie Jan Szczerbinski, kompozytor muzyki rozrywkowej i aranżer, członek jazzowego zespołu muzycznego Melomani Jerzego Matuszkiewicza, twórca muzyki do piosenek: "Każda miłość jest pierwsza", "Komu piosenkę", "Malowana lala", "Wspomnienie". (ur. 04.06.1926)

Czytaj także

Listopad 1951

Ostatnia aktualizacja: 18.04.2011 09:45
Pierwsze bezpośrednie połączenie telefoniczne w Wielkiej Brytanii oraz rozpoczęcie produkcji samochodu warszawa w Warszawie zdominowały wydarzenia tego miesiąca.
rozwiń zwiń
Czytaj także

20 lat temu z taśmy zjechał ostatni Fiat 125p

Ostatnia aktualizacja: 29.06.2011 08:03
W czasach PRL-u, samochód potocznie nazywany dużym fiatem, był obiektem marzeń wielu Polaków. Popularny "kanciak" nadal ma wielu fanów.
rozwiń zwiń
Czytaj także

5 listopada

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2011 00:00
Maria Skłodowska-Curie wygłosiła pierwszy wykład z fizyki na Sorbonie.
rozwiń zwiń