Pochodził z robotniczej rodziny. Jego rodzice wyemigrowali z Wielkopolski. Ojciec pracował jako górnik w kopalni w Westfalii. Tuż przed wybuchem I wojny światowej Mikołajczykowie kupili gospodarstwo koło Krotoszyna.
W latach 1918–1920 uczestniczył w powstaniu wielkopolskim i wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie był słuchaczem Uniwersytetu Ludowego.
Kariera polityczna
W wieku 21 lat Stanisław wstąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego "Piast", później był jednym z założycieli Wielkopolskiego Związku Młodzieży Wiejskiej. Szybko zrobił karierę polityczną - został sekretarzem klubu parlamentarnego stronnictwa "Piast", a po zjednoczeniu ruchu ludowo-chłopskiego sekretarzem Stronnictwa Ludowego. W styczniu 1937 roku po ogłoszeniu strajku generalnego, przejął z rąk Macieja Rataja kierownictwo Stronnictwa Ludowego. W 1930 roku został wybrany na posła do Sejmu w okręgu gnieźnieńskim. W tym samym roku Mikołajczyk kupił własne gospodarstwo w Międzylesiu koło Wągrowca. Posłem był do 1935 roku.
Emigracja
We wrześniu 1939 roku został wcielony do wojska, a po 17 września trafił do obozu internowanych na Węgrzech. W listopadzie 1939 roku Mikołajczyk przedostał się do Paryża, gdzie zgłosił się do generała Władysława Sikorskiego. Wkrótce wszedł, jako jeden z trzech współprzewodniczących, do nowo powstałej Rady Narodowej Rzeczypospolitej. W styczniu 1940 roku zastąpił Ignacego Paderewskiego na stanowisku przewodniczącego Rady. W grudniu 1941 roku Stanisław Mikołajczyk został wicepremierem, a po śmierci Władysława Sikorskiego, 4 lipca 1943 roku, premierem.
Walka o kształt powojennej Polski
Usiłował uzyskać porozumienie z ZSRR dotyczące polskiej granicy wschodniej. Wielokrotnie udawał się w tej sprawie do Moskwy. Prowadząc rozmowy nie zdawał sobie sprawy, że decyzje w sprawie granicy wschodniej i tzw. rekompensaty terytorialnej zapadły na spotkaniu tzw. wielkiej trójki podczas konferencji teherańskiej w 1943. O porozumieniu teherańskim dowiedział się podczas konferencji w Moskwie w październiku 1944 z ust Mołotowa w obecności nie tylko Stalina, ale także, również wtedy przebywającego w Moskwie, brytyjskiego premiera Winstona Churchilla. Załamany złożył dymisję 24 listopada. Po nim premierem rządu został Tomasz Arciszewski. Kolejny raz udał się do Moskwy w czerwcu 1945 roku, gdzie uczestniczył w rozmowach na temat utworzenia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.
Od wicepremiera do uciekiniera
Po konferencji powrócił do Polski i przyjął tekę wicepremiera i ministra rolnictwa w TRJN. Kierowane przez niego Polskie Stronnictwo Ludowe stało się silną partią, skutecznie konkurującą z Polską Partią Robotniczą i Polską Partią Socjalistyczną. Gdy w 1947 roku PSL przegrało wybory i referendum, Mikołajczyk wysuwał wobec PPR zarzut sfałszowania wyników głosowania. Po zwycięskich wyborach komuniści rozpoczęli szykanowanie działaczy PSL. Zagrożony aresztowaniem, Mikołajczyk opuścił potajemnie Polskę 19 listopada 1947 roku. Uciekł przy pomocy ambasadora brytyjskiego w ciężarówce przewożącej do portu w Gdyni bagaże konsula brytyjskiego. Istnieje teoria, która mówi, że Urząd Bezpieczeństwa specjalnie stworzył wokół Mikołajczyka atmosferę zagrożenia, zmuszając go w ten sposób do ucieczki z kraju. Fakt ten był potem wielokrotnie wykorzystywany propagandowo. Komuniści zarzucali byłemu wicepremierowi tchórzostwo i pracę na rzecz obcych mocarstw.
Ponownie na emigracji
Stanisław Mikołajczyk zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Do śmierci pozostał aktywnym politykiem na wygnaniu. Sejm PRL pozbawił go polskiego obywatelstwa. Zmarł w Waszyngtonie, 13 grudnia 1966 roku. Został pochowany w wolnej Polsce, na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu. W 2000 roku pośmiertnie został uhonorowany Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski - Polonia Restituta.
WIĘCEJ NA TEMAT STANISŁAWA MIKOŁAJCZYKA W SERWISIE RADIA WOLNOŚCI
