Historia

23 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 23.04.2011 00:00
Zmarł William Szekspir.
Audio

997 - Zginął święty Wojciech, czeski biskup Pragi, z dynastii Sławnikowiczów, zamordowany przez pogan w Prusach podczas wyprawy misyjnej. Bolesław Chrobry wykupił ciało biskupa i pochował w Gnieźnie. Do jego grobu w 1000 roku pielgrzymował cesarz Otto III. Święty Wojciech został kanonizowany w 999 roku. Jest patronem Kościoła katolickiego w Polsce. (ur. ok. 956)
1605 - Zmarł Borys Godunow, car Rosji (niektóre źródła podają datę śmierci 13.04). (ur. ok. 1551)

1616 - Zmarł William Szekspir (Shakespeare, choć znanych jest ok. 100 form zapisu jego nazwiska, np. Shaxper czy Shake-speare), angielski poeta, dramatopisarz i aktor czasów Elżbiety I i Jakuba I, napisał około 40 sztuk, 154 sonety, a także wiele utworów innych gatunków, autor komedii: "Stracone zachody miłości”, "Sen nocy letniej”, "Jak wam się podoba”, tragedii: "Hamlet”, "Makbet”, "Otello”, "Antoniusz i Kleopatra”, "Juliusz Cezar”, powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru, choć cały czas istnieja wątpliwości co do jego osoby i autorstwa utworów. (ur. 1564) 395 rocznica

1616 - Zmarł Miguel de Cervantes Saavedra, hiszpański pisarz i dramaturg, autor romansów, dramatów, komedii, nowel, dziełem, które wprowadziło go do literatury światowej była powieść "Don Kichot z La Manczy”, zawierająca krytyczny opis szesnastowiecznego społeczeństwa hiszpańskiego, powieść uznawana jest za arcydzieło literatury światowej, na język polski została przetłumaczona po raz pierwszy w 1786 roku, uważany za twórcę nowożytnej powieści europejskiej. (ur. 29.09.1547) 395 rocznica
1775 - Urodził się Joseph William Turner, angielski malarz i grafik, jeden z najwybitniejszych pejzażystów XIX wieku. Jego twórczość stała się inspiracją dla impresjonistów. (zm. 19.12.1851)
1798 - W wiedeńskim pałacu księcia Schwarzenberga odbyło się pierwsze wykonanie oratorium "Stworzenie świata" Josepha Haydna.
1804 - Urodziła się Maria Taglioni, włoska tancerka epoki romantyzmu. W 1827 roku zadebiutowała na scenie Opery Paryskiej, a w 1832 została pierwszą i niedoścignioną odtwórczynią głównej roli w balecie "Sylfida”. Tańczyła do połowy lat 40. XIX wieku, odbywając liczne tournée po całej Europie. Jej biały strój i gładkie uczesanie do dziś są elementem wyglądu tancerki klasycznej. (zm. 27.04.1884)   
1849 - Urodził się Wojciech Górski, pedagog. Prowadził gimnazjum filologiczne, które było jedną z najnowocześniejszych szkół. Był zwolennikiem nowych metod pracy z uczniami i w wielu dziedzinach stał się prekursorem. Uczniowie mieli stałą opiekę lekarską oraz lekcje gimnastyki. Jego imieniem nazwano ulicę w śródmieściu  Warszawy. (zm. 11.02.1935)  
1850 - Zmarł William Wordsworth, angielski poeta, autor "Ballad lirycznych", "Preludium". (ur. 07.04.1770).
1858 - Urodził się Max Planck, niemiecki fizyk, twórca teorii kwantów, autor prac z dziedziny termodynamiki, teorii względności, promieniowania termicznego - prawo promieniowania Plancka, laureat nagrody Nobla w 1918 roku w dziedzinie fizyki. (zm. 04.10.1947)
1861 - Urodził się Stanisław Lentz, malarz i rysownik, uczeń Jana Matejki i Wojciecha Gersona. Tworzył karykatury dla "Tygodnika Ilustrowanego" oraz realistyczne portrety. Uwiecznił rewolucję z 1905 roku. Ulica jego imienia znajduje się w warszawskim Wilanowie. (zm. 19.09.1920) 150 rocznica
1891 - Urodził się Juliusz Saloni, historyk literatury, pedagog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego i PWST, współorganizator Towarzystwa Polonistów Rzeczypospolitej Polskiej. Zajmował się strukturą dramatów Stanisława Wyspiańskiego i Adama Mickiewicza. (zm. 26.04.1963) 120 rocznica
1891 - Urodził się Sergiej Prokofiew, rosyjski kompozytor i pianista, twórca muzyki do baletów: "Romeo i Julia”, "Kopciuszek”, oper: "Miłość do trzech pomarańczy”, "Ognisty anioł”, "Wojna i pokój”, baśni symfonicznej "Piotruś i wilk”. Pisła również utwory fortepianowe, kameralne, pieśni, kantaty oraz muzykę filmową, między innymi do filmów Siergieja Eisensteina "Aleksander Newski” i "Iwan Groźny". (zm. 05.03.1953) 120 rocznica  
1906 - Urodził się Bronisław Wojciech Linke, malarz, karykaturzysta, ilustrator, twórca ekslibrisów, współpracował ze ”Szpilkami”, „Trybuną Ludu” i „Polityką”, autor wstrząsających wizji współczesnego świata, cykle prac: "Śląsk”, "Powrót”, "Wojna”, "Miasto”, "Kamienie krzyczą”, do najbardziej znanych dzieł artysty należy obraz„Czerwony autobus”, będący jedną z ostatnich jego prac. (zm. 06.10.1962) 105 rocznica
1901 - Zmarł Stanisław Korab-Brzozowski, poeta okresu Młodej Polski, tłumacz literatury francuskiej, niewielka ilościowo, rozproszona po różnych czasopismach spuścizna literacka Stanisława Koraba-Brzozowskiego zebrana została pośmiertnie w tomie "Nim serce ucichło", uważany za jednego z najwybitniejszych twórców dekadentyzmu, mistrza poetyckiej formy i stylu. (ur. 1876) 110 rocznica
1911 - Urodził się Józef Cyrankiewicz, działacz socjalistyczny i komunistyczny, członek władz PPS i PZPR, pięciokrotny premier w latach 1947 -1952 i 1954 -1970 (funkcję tę sprawował najdłużej w historii Polski), przewodniczący Rady Państwa, z zawodu prawnik i dziennikarz. (zm. 20.01.1989) 100 rocznica
1919 - W Krakowie rozpoczęły się czterodniowe obrady XVI zjazdu PPS, XV kongresu PPSD oraz nadzwyczajnego XVI zjazdu PPS zaboru pruskiego. Podjęto decyzję o połączeniu tych partii w Polską Partię Socjalistyczną.
1922 - Utworzono Państwowy Instytut Meteorologiczny w Warszawie.
1925 - Polska i Czechosłowacja podpisały trzy umowy regulujące wzajemne stosunki, w tym umowę handlową oraz tak zwaną "likwidacyjną", dotyczącą zasad prawnych i finansowych po podziale Śląska Cieszyńskiego, Spisza i Orawy.
1931 - Urodził się Radek Pilarz, czeski plastyk, rysownik, twórca rysunkowej postaci Rumcajsa. (zm. 07.02.1993) 80 rocznica
1935 - Sejm uchwalił nową konstytucję, która przekreślała demokratyczne zasady poprzedniej konstytucji z marca 1921 roku. Cała władza oddana została w ręce prezydenta i rządu. Konstytucja, podpisana przez prezydenta Ignacego Mościckiego 23 kwietnia, przyjęła nazwę "Konstytucji Kwietniowej”.     
1936 - Urodził się Roy Orbison, amerykański wokalista, gitarzysta, autor tekstów i producent nagrań, światowy sukces odniósł w pierwszej połowie lat 60. jako wykonawca nastrojowych ballad "Only the Lonely”, "Crying” czy "Oh Pretty Woman”, wystąpił też w kilku filmach. (zm. 06.12.1988) 75 rocznica
1938 - Zmarł Stefan Drzewiecki, inżynier, wynalazca i konstruktor, mający w swym dorobku zbudowanie przyrządu do automatycznego "prowadzenia" statku na mapie, pneumatycznej wyrzutni torped i elektrycznej łodzi podwodnej. (ur. 1844)
1940 - Urodził się Wojciech Duryasz, aktor teatralny i filmowy, od 1963 roku związany z Teatrem Dramatycznym w Warszawie, wystąpił w filmach: "Sekret enigmy”, "Młode wilki”, "Prawo ojca”, "Wiedźmin”, "Vinci”, "Chopin - pragnienie miłości”.
1945 - Początek akcji przesiedleńczej na ziemie zachodnie i północne, prowadzonej przez Państwowy Urząd Repatriacyjny.
1945 - Amerykańskie wojska wyzwoliły hitlerowski obóz koncentracyjny we Flossenburgu, w którym zmarło lub zostało zamordowanych 30 tysięcy osób.
1953 - Zmarł Jan Czochralski, profesor chemii, metaloznawca. W 1916 roku opracował metodę otrzymywania monokryształów. (ur. 23.10.1885)
1960 - Uruchomiono podmorski kabel telegraficzno-telefoniczny między Polską i Danią.
1960 - Urodziła się Valerie Anne Bertinelli, amerykańska aktorka, grała między innymi w filmach: "Wszyscy święci“, "Dotyk anioła“, "Dwie matki Zacharego“.
1964 - Sejm wydał ustawę o nieprzedawnieniu zbrodni hitlerowskich w Polsce.  
1967 - Katastrofa statku kosmicznego Sojuz 1. W czasie powrotu na  Ziemię kosmonauta Władimir Komarow poniósł śmierć z powodu defektu spadochronu.
1969 - Zmarł Krzysztof Komeda-Trzciński, pianista, kompozytor jazzowy, twórca muzyki filmowej między innymi do filmów "Dziecko Rosemary”, "Matnia”. Jako muzyk jazzowy wywarł istotny wpływ na ukształtowanie się oryginalnego stylu, określanego czasami jako polska szkoła jazzu, który już po tragicznej śmierci artysty miał wpływ na rozwój międzynarodowej sceny jazzowej, zwłaszcza awangardy lat 70. XX wieku. (ur. 27.04.1931)  
1970 - Zmarł Marian Wyrzykowski, aktor teatralny, przed wojną związany ze scenami Wilna i Warszawy, wystąpił wówczas również w filmach "Znachor” i "Geniusz sceny”, w latach 30. największy sukces przyniosła mu rola Kordiana w Teatrze Ateneum, kierowanym wówczas przez Leona Schillera, po wojnie aktor Teatru Polskiego w Warszawie, wiele lat współpracował z Polskim Radiem jako recytator. (ur. 15.07.1904)
1980 - Urodziła się Małgorzata Socha, aktorka, grała między innymi w filmach: "Zostać miss”, "Bez litości”, "Sfora”, znana głównie z seriali telewizyjnych: "Złotopolscy”, "Na Wspólnej”, "Tylko miłość”, "Brzydula”, "Prosto w serce".
1984 - W Waszyngtonie Margaret Heckler ogłosiła odkrycie wirusa AIDS.
1986 - Zmarł Otto Ludwig Preminger, amerykański reżyser i producent filmowy, twórca obrazów: "Czarna Carmen", "Witaj smutku", "Anatomia morderstwa", "Porgy and Bess", "Czynnik ludzki". (ur. 05.12.1906) 25 rocznica
1986 - Zmarł Harold Arlen, amerykański kompozytor muzyki rozrywkowej, jego utwory wykonują największe gwiazdy jazzu, pop music i rocka, w 1939 roku otrzymał Oscara za piosenkę "Over the Rainbow” z filmu "Czarownik z Oz”. (ur. 15.02.1905) 25 rocznica
1989 - Zmarł Stefan Korboński, polityk ruchu ludowego, prawnik, publicysta, działacz Polskiego Państwa Podziemnego, Delegat Rządu na Kraj od marca do końca czerwca 1945 roku, poseł na Sejm Ustawodawczy z listy PSL. W 1947 roku uciekł do Stanów Zjednoczonych. (ur. 02.03.1901)
1996 - Wszedł w życie Statut Konferencji Episkopatu Polski. Został on uchwalony 22 lutego 1995 roku, a następnie zatwierdzony przez Watykan 20 listopada 1995 roku. 15 rocznica
1996 - Zmarła Helen Lyndon Goff, pisząca pod pseudonimem Pamela Lyndon Travers, brytyjska pisarka pochodzenia irlandzkiego, autorka popularnych książek dla dzieci o przygodach Mary Poppins - "Mary Poppins otwiera drzwi”, "Mary Poppins w parku”. (ur. 09.08.1899) 15 rocznica
1997 - Zmarł Jan Zylber, muzyk jazzowy, perkusista w sekstecie Krzysztofa Komedy, organizator ruchu jazzowego w Polsce. Przez wiele lat był menadżerem czołowych polskich artystów, między innymi Ewy Demarczyk i duetu fortepianowego "Marek i Wacek". (ur. 14.04.1936)
1998 - Zmarł Konstantinos Karamanlis, który sześć razy pełnił funkcję premiera Grecji, a dwa razy był jej prezydentem. Do jego głównych zasług należy załagodzenie konfliktu z Turcją. (ur. 08.03.1907)
2005 - Zmarł John Mills, brytyjski aktor teatralny i filmowy, laureat Oscara w 1971 roku za rolę w filmie "Córka Ryana". (ur. 22.02.1908)
2007 - Zmarł Borys Mikołajewicz Jelcyn, polityk sowiecki i rosyjski, pierwszy w historii prezydent Rosji w latach 1991 -1999. (ur. 01.02.1931)
















Czytaj także

22 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 22.04.2011 00:00
Urodziła się Janina Antonina Lewandowska - jedyna kobieta zamordowana w Katyniu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

24 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 24.04.2011 00:00
Koronacja Kazimierza III Wielkiego.
rozwiń zwiń