Historia

29 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 29.04.2011 00:00
Urodził się Hirohito - pierwszy cesarz Japonii, który zrezygnował ze swojej boskości.

1380 - Zmarła Katarzyna ze Sieny, włoska tercjanka dominikańska, mistyczka, katolicka święta, doktor Kościoła, przypisuje się jej autorstwo pracy "Dialogi Katarzyny z Sienny”, niekiedy nazywane "Dialogami świętej dziewicy". (ur. 25.03.1347)
1429 - W wojnie stuletniej armia francuska pod wodzą Joanny d'Arc wyzwoliła Orlean oblegany przez angielskie wojska.
1493 - Król Polski Jan Olbracht odebrał przysięgę wierności od wielkiego mistrza Zakonu Niemieckiego Jana von Tiefena.
1727 - Urodził się Jean-Georges Noverre, francuski choreograf i reformator baletu, autor prac dotyczących techniki i dramaturgii tańca, między innymi: "Teoria i praktyka tańca". Zmarł 19 października 1810 roku.
1814 - Urodził się Sadok Barącz, właściwie Wincenty Fereriusz, historyk, folklorysta, dominikanin, badacz historii Ormian polskich, zakonu dominikanów i Kresów Wschodnich. Ogłosił "Żywoty sławnych Ormian w Polsce" i "Rys dziejów Ormiańskich". Zmarł 2 kwietnia 1892 roku.
1854 - Urodził się Henri Poincare, francuski matematyk, fizyk i filozof, profesor Sorbony, twórca topologii. Autor prac z fizyki matematycznej, termodynamiki, elektromagnetyzmu, teorii potencjału, analizy matematycznej, między innymi - "Rachunek prawdopodobieństwa” i "Nowe metody mechaniki nieba”. Zmarł 17 lipca 1912 roku.
1879 - Urodził się sir Thomas Beecham, angielski dyrygent oraz impresario. Założył Londyńską Orkiestrę Filharmoniczną i Królewską Orkiestrę Filharmoniczną. Zmarł 8 marca 1961 roku.
1880 - Urodził się Adolf Chybiński, muzykolog, historyk muzyki, etnograf muzyczny, pedagog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Poznańskiego, zajmował się historią polskiej muzyki renesansowej i barokowej oraz etnografią muzyczną, badał twórczość między innymi Mikołaja Gomółki, Jana z Lublina i Jacka Różyckiego, odkrył wiele nieznanych zabytków muzyki polskiej z tego okresu, redaktor czasopisma "Kwartalnik Muzyczny", autor ponad 600 publikacji. (zm. 31.10.1952)
1893 - Urodził się Harold Clayton Urey, chemik amerykański, odkrywca ciężkiego wodoru - deuteru. W 1934 roku został uhonorowoany Nagrodą Nobla. Zmarł 6 stycznia 1981 roku.
1899 - Urodził się Edward Kennedy Ellington, znany jako Duke Ellington, amerykański pianista i kompozytor, uznany za jednego z największych jazzmanów świata. Prezydent Nixon nadał mu "Medal of Honour", najwyższe odznacznie cywilne Stanów Zjednoczonych. Jego orkiestra przetrwała ponad 40 lat  Zmarł 24 maja 1974 roku.

1901 - Urodził się Hirohito, cesarz Japonii w latach 1926 - 98. Był najdłużej panującym cesarzem w historii kraju, a także pierwszym japońskim cesarzem, który odbył podróż do Europy. W czasie II wojny światowej traktowano cesarza jako jednego z głównych zbrodniarzy wojennych, ale nie postawiono przed sądem ze względu na uznawaną przez Japończyków boskość jego osoby. W 1946 roku Hirohito ogłosił, że cesarz nie jest bóstwem, czym zamknął listę boskich cesarzy Japonii z dynastii panującej od VII wieku przed naszą erą. Zmarł 7 stycznia 1989 roku. Jego następcą - 125. cesarzem Japonii - został Akihito. 110 rocznica

1907 - Urodził się Fred Zinnemann, amerykański reżyser filmowy. Wyreżyserował między innymi filmy: "Siódmy krzyż", "W samo południe", "Stąd do wieczności", "Julia", "Dzień szakala". Zmarł 14 marca 1997 roku.
1912 - Zmarł Antoni Blikle, warszawski przemysłowiec i cukiernik, który w 1869 roku otworzył - istniejącą do dziś - cukiernię i kawiarnię przy Nowym Świecie w Warszawie. Urodził się 4 marca 1844 roku.
1913 - Gideon Sindback opatentował zamek błyskawiczny, popularny "suwak".
1918 - W szpitalu więziennym w Teresinie w Czechach zmarł Gawriło Princip, zabójca austriackiego arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Zamach dokonany przez Principa wywołał I wojnę światową.
1919 - Sejm ustanowił 3 maja świętem narodowym dla upamiętnienia Konstytucji 3 Maja 1791 roku.
1923 - Prezydent Stanisław Wojciechowski otworzył "tymczasowy port wojenny i schronisko dla rybaków w Gdyni".
1927 - Urodził się Gerard Cieślik, piłkarz, napastnik, zawodnik Ruchu Chorzów. Jest uważany ze jednego z najlepszych piłkarzy w historii polskiej piłki nożnej, szczególnie zasłynął strzeleniem dwóch bramek drużynie Związku Radzieckiego 20 października 1957 roku na Stadionie Śląskim w Chorzowie. W reprezentacji Polski w 45 spotkaniach strzelił 27 bramek.
1936 - Urodził się Zubin Mehta, amerykański dyrygent pochodzenia indyjskiego, propagator muzyki XX wiekun dyrektor muzyczny Izraelskiej Orkiestry Symfonicznej w Tel Awiwie, wielokrotny dyrygent noworocznych koncertów w Wiedniu, w 2007 roku wraz z orkiestrą Teatru Muzycznego we Florencji wystąpił w Polsce. 75 rocznica
1937 - Zmarł Wallace Hume Carothers, amerykański chemik, kierownik działu chemii organicznej w koncernie DuPont, uważany za wynalazcę nylonu. (ur. 27.04.1896)
1944 - Armia Polska utworzona na terenie ZSRR została podporządkowana dowództwu I Frontu Białoruskiego.
1945 - Amerykańskie wojska wyzwoliły hitlerowski obóz koncentracyjny w Dachau, założony 22 marca 1933 roku. Przez 12 lat hitlerowcy więzili tam ponad 200 tysięcy osób. Do dnia wyzwolenia w obozie zmarło ponad 31 tysięcy ludzi.
1945 - Generał Heinrich von Vietinghoff-Scheel i generał SS Karl Wolff podpisali kapitulację wojsk niemieckich we Włoszech. Zachowywana w tajemnicy, weszła w życie 2 maja.                                                                                                                     1947 - Urodziła się Stanisława Celińska, aktorka, piosenkarka. Do jej najważniejszych ról teatralnych należą: tytułowa w "Pannie Juli" Strindberga, Abigail w "Czarownicach z Salem" Millera, Panna Młoda w "Weselu" Wyspiańśkiego. Grała w filmach: "Krajobraz po bitwie", "Panny z Wilka", "Nie ma róży bez ognia", "Pierwszy milion", "Ryś", a także w serialach telewizyjnych" "Noce i dni", "Ekstradycja" oraz "Złotopolscy"                                                                                                              1950 - Urodziła się Małgorzata Rożniatowska, aktorka teatralna i filmowa, grała między innymi w filmach: "300 mil do nieba”, "Faustyna”, "Pokuszenie”, "Szczęśliwego Nowego Jorku”, "Cześć Tereska”, "Pierwszy milion”, występuje w serialu telewizyjnym "Złotopolscy” jako Kleczkowska.
1952 - Weszła w życie Konwencja Bezpieczeństwa Pacyfiku - ANZUS.
1955 - Powstała Filmoteka Polska.
1960 - Urodziła się Monika Świtaj, aktorka, grała między innymi w filmach: "Dzieci i ryby”, "Trzy szalone zera”, "Pogoda na jutro”, "Rajska jabłoń”, "Cesarskie cięcie”.
1969 - Żeglarz Leonid Teliga w Casablance ukończył samotny rejs dookoła świata, podczas którego nie zawinął do portu przez 165 dni. Wyprawę opisał w książce "Samotny rejs „Opty”.
1970 - Urodził się Paweł Deląg, aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, grał między innymi w filmach: "Młode wilki”, "Szamanka”, "Kiler”, "Młode wilki ½”, "Sezon na leszcza”, "Quo vadis”, "Haker”, "Ciemna strona Wenus”, "Chłopaki nie płaczą”.
1975 - Urodził się Mateusz Kusznierewicz, żeglarz, 3-krotny olimpijczyk, mistrz z Atlanty w 1996 roku, brązowy medalista z Aten w 2004 roku, mistrz świata z Aten w 1998 roku, otrzymał, jako jedyny Polak, przyznawane przez ISAF wyróżnienie - Żeglarz Roku 1999.
1980 - Zmarł Alfred Hitchcock, brytyjski scenarzysta i reżyser filmowy. Debiutował w 1925 roku w Anglii. Wkrótce jednak przeniósł się do Hollywood. Uważany jest za mistrza filmów grozy. Zasłynął jako twórca "Rebeki", "Ptaków", "Okna na podwórze" i "Zawrotu głowy". Urodził się 13 sierpnia 1899 roku.
1984 - Zmarł Karol Estreicher, historyk sztuki, bibliograf, po drugiej wojnie zasłużony w rewindykacji na terenie Niemiec. Odnalazł między innymi Ołtarz Mariacki Wita Stwosza. Jest autorem "Historii sztuki w zarysie" i historii o Krakowie "Nie od razu Kraków zbudowano". (ur. 04.03.1906)
1990 - Zmarł Jacek Bednarek, kontrabasista jazzowy i kompozytor, tworzył między innymi ilustracje muzyczne do spektakli Adama Hanuszkiewicza, w trakcie swojej kariery muzycznej współpracował  z wieloma muzykami, wśród których znaleźli się między innymi: Adam Makowicz, Zbigniew Namysłowski, Jan Ptaszyn Wróblewski, Tomasz Stańko, Andrzej Kurylewicz. (ur. 10.05.1944)
1997 - Zmarł Wiktor Steffen, światowej sławy filolog klasyczny, znawca greckiej literatury antycznej. (ur. 27.09.1903)
1997 - Weszła w życie konwencja o zakazie produkowania, magazynowania i stosowania broni chemicznej na świecie.
2001 - Z kosmodromu "Bajkonur" w Kazachstanie wystartowała rakieta z pierwszym historycznym "turystą kosmicznym" - Dennisem Tito. 10 rocznica
2005 - W Pekinie spotkali się po raz pierwszy od ponad pół wieku przywódca tajwańskiej Partii Nacjonalistycznej - Kuomintangu, Lien Chan, oraz przywódcy  Chińskiej Republiki Ludowej.
2006 - Zmarł John Kenneth Galbraith, amerykański ekonomista, pisarz i dyplomata, zwolennik interwencji państwa w procesy gospodarcze. Był doradcą ekonomicznym prezydentów od Franklina D. Roosevelta po Billa Clintona. Napisał prawie 50 prac naukowych - "Społeczeństwo dobrobytu. Państwo przemysłowe", "Ekonomia w perspektywie: krytyka historyczna". Urodził się 15 października 1908 roku.
2008 - Zmarł Albert Hofmann, szwajcarski chemik, podczas badań nad pochodnymi kwasu lizerginowego w 1938 roku zsyntetyzował, a następnie scharakteryzował LSD. Autor ponad 100 prac naukowych, w tym książki "LSD - moje trudne dziecko”. (ur. 11.01.1906)
2010 - Zmarł Ryszard Matuszewski, historyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz, redaktor czasopism "Nowa Kultura” i "Literatura", kierownik działu literatury współczesnej Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik", autor podręczników o polskiej literaturze, między innymi "Literatura polska lat 1918 -1939”, "Polska literatura współczesna". 18.08.1914)

Czytaj także

28 kwietnia

Ostatnia aktualizacja: 28.04.2011 00:00
Rozpoczął działalność Bank Polski.
rozwiń zwiń