Historia

9 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 09.06.2011 00:00
Zmarł Jan Nagórski - pierwszy polarny lotnik.

68 - Zmarł śmiercią samobójczą, Neron, cesarz rzymski od 54 roku. Pasierb cesarza Klaudiusza, początkowo korzystając z porad światłych doradców (Seneka Młodszy), prowadził politykę przyjazną senatowi, z czasem jego rządy stały się coraz bardziej despotyczne. Represje wobec senatu, prześladowania chrześcijan i terror doprowadziły do buntu gwardii cesarskiej, a senat ogłosił go wrogiem ojczyzny. (ur. 15.12.37)

1441 - Zmarł Jan van Eyck (datę pogrzebu przyjmuję się jako datę śmierci), niderlandzki malarz, przedstawiciel piętnastowiecznego realizmu niderlandzkiego. Autor portretów i obrazów religijnych "Ołtarz Baranka Mistycznego", "Portret małżonków Arnolfinich", "Zwiastowanie", "Portret żony". Jest uważany  za jednego z twórców nowożytnego malarstwa, szczególnie malarstwa portretowego, jako jeden z pierwszych malarzy europejskich 15. wieku zaczął stosować technikę olejną.  570 rocznica      

1595 - Urodził się Władysław IV Waza, król Polski od 1632 roku. Dążył do wzmocnienia władzy królewskiej, a dbając o wzmocnienie pozycji Polski na Bałtyku, zbudował na Helu twierdzę Władysławowo i fort Kazimierzowo, zakończył wojny z Rosją i w zamian za nowe zdobycze terytorialne zrzekł się żądania moskiewskiego tronu, zawarł rozejm ze Szwecją, w dziejach sztuki polskiej zapisał się wzniesieniem w 1644 roku pierwszego w Warszawie pomnika - kolumny Zygmunta III Wazy. Zmarł w 1648 roku.

1672 - Urodził się Piotr I Wielki, car Rosji od 1692 roku. Zainicjował reformy w celu unowocześnienie państwa: zreformował wojsko, administrację, gospodarkę, oświatę i kulturę. Za jego rządów Rosja uzyskała dostęp do Bałtyku, a w 1703 roku rozpoczął budowę miasta, które wkrótce zostało stolicą imperium - Sankt Petersburga. Zmarł 8 lutego 1725 roku.

1781 - Urodził się George Stephenson, brytyjski konstruktor, wynalazca parowozu, nazwany "ojcem kolei żelaznej". Pierwszy parowóz zaprojektował w 1814 roku, był wykorzystywany do transportu węgla z kopalni i mógł ciągnąć 30 ton ładunku. W połowie lat 20. XIX wieku założył pierwszą na świecie fabrykę parowozów. Zmarł 12 sierpnia 1848 roku. 230 rocznica

1794 - Zginął Bartosz Głowacki, chłop, kosynier, mianowany przez Tadeusza Kościuszkę oficerem, jeden z bohaterów bitwy pod  Racławicami. Urodził się około 1758 roku.

1810 - Urodził się Carl Otto Ehrenfried Nicolai, niemiecki kompozytor, autor między innymi opery "Wesołe kumoszki z Windsoru". Zmarł 11 maja 1849 roku.

1815 - Zakończył się Kongres Wiedeński, na mocy którego po klęsce Napoleona I Bonapartego podzielono Europę.

1843 - Urodziła się Bertha Felicita Sophie Freifrau von Suttner, austriacka pisarka, jedna z pierwszych kobiet pacyfistek, laureatka pokojowej nagrody Nobla w 1905 roku. Zmarła 21 czerwca 1914 roku.

1850 - Urodził się Wilhelm Roux, niemiecki anatom, profesor uniwersytetów w: Halle, Insbrucku, Wrocławiu. Rozwinął kierunek embriologii zwierząt, któremu nadał nazwę mechaniki rozwoju. Zmarł 15 września 1924 roku.

1851 - Urodził się Bronisław Znatowicz, chemik, popularyzator nauk przyrodniczych, jeden z twórców nowoczesnej polskiej terminologii chemicznej, autor podręcznika "Zasady chemii". Zmarł w 1917 roku. 260 rocznica

1855 - Zmarł Piotr Michałowski, malarz, przedstawiciel romantyzmu w malarstwie polskim, autor obrazów "Bitwa pod Samosierrą", "Napoleon na siwym koniu". Urodził się 2 lipca 1800 roku.

1870 - Zmarł Karol Dickens, pisarz, wybitny twórca angielskiej powieści realistycznej 19. wieku, autor powieści: "Klub Pickwicka","David Copperfield", "Ciężkie czasy", "Oliver Twist". Urodził się 7 lutego 1812 roku.

1885 - Urodził się Felicjan Sławoj-Składkowski, polityk, generał, legionista, w latach 30. minister spraw wewnętrznych i premier. Zapamiętany został jako minister dbający o poprawę stanu higieny na polskiej wsi (słynne sławojki) oraz o poprawę bezpieczeństwa pożarowego. Autor wspomnień "Kwiatuszki administracyjne i inne". Zmarł na emigracji w Londynie, 31 sierpnia 1962 roku.

1898 - Urodził się Curzio Malaparte, włoski pisarz, dziennikarz, antyfaszysta, autor głośnej książki "Kaputt". Zmarł 19 lipca 1957 roku.

1926 - Zmarł Władysław Mickiewicz, syn Adama, biograf ojca, publicysta, tłumacz, bibliotekarz, działacz patriotyczny. W latach 1864 -1885 kierownik Księgarni Luksemburskiej, gdzie publikował książki pisarzy polskich i o Polsce, między innymi serię Ludowa Biblioteka Polska, przez wiele lat kierował założonym przez siebie w 1903 roku Muzeum Mickiewicza i Biblioteką Polską w Paryżu. Urodził się 23 czerwca 1838 roku. 85 rocznica

1928 - Urodził się Wirgiliusz Gryń, aktor teatralny i filmowy, związany ze scenami Koszalina, Gniezna, Poznania i Łodzi. Grał w filmach: "Czas nadziei", "Przemytnicy", "Ultimatum", "Południk zero", "Aria dla atlety". Zmarł 3 września 1986 roku.

1934 - Walt Disney zakończył pracę nad pierwszym filmem o Kaczorze Donaldzie.

1937 - Na Grenlandii wylądowała pierwsza polska ekspedycja naukowa pod kierunkiem profesora Aleksandra Kosiby.

1944 - Rozpoczęła się bitwa oddziałów Armii Krajowej, Armii Ludowej i Batalionów Chłopskich z wojskami niemieckimi w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej. Bitwa jest znana pod niemieckim kryptonimem "Sturmwind I i II".

1945 - Na terenie Niemiec, dla radzieckiej strefy okupacyjnej, powołano Radziecką Administrację Wojskową.

1946 - Opozycja w Polskim Stronnictwie Ludowym utworzyła nową partię PSL - "Nowe Wyzwolenie".

1947 - Zmarł Władysław Raczkiewicz, polityk, w latach międzywojennych minister spraw wewnętrznych i senator, od 1939 roku do śmierci - Prezydent RP na Uchodźstwie. (ur. 28.01.1885)

1947 - Urodził się Bohdan Smoleń, aktor komediowy, artysta kabaretowy, członek słynnego w PRL kabaretu "Tey" w Poznaniu. Grał również w filmach: "Pan Kleks w kosmosie", "Cesarskie cięcie", "Filip z konopi", "Kochankowie mojej mamy".

1953 - Zmarł Ugo Betti, włoski poeta, prozaik, scenarzysta filmowy, autor dramatów o problematyce moralnej "Trąd w pałacu sprawiedliwości". (ur. 04.02.1892)

1954 - Stanisław Mackiewicz, pseudonim Cat, został w Londynie premierem rządu na emigracji.

1955 - Urodził się Krzysztof Tusiewicz, operator filmowy, reżyser, fotografik, scenarzysta, autor zdjęć między innymi do filmów: "Magnat", "Samowolka", "Nowy Jork czwarta rano", "Majtam nogami".

1959 - W Stanach Zjednoczonych zwodowano pierwszy atomowy okręt podwodny z rakietami balistycznymi - "George Washington".

1960 - W Warszawie konsekrowano odbudowaną ze zniszczeń wojennych archikatedrę świętego Jana Chrzciciela.

1963 - Urodził się Johnny Depp, amerykański aktor, muzyk, reżyser filmowy. Grał w filmach: "Pluton", "Edward Nożycoręki", "Koszmar z ulicy Wiązów", "Beksa", "Jeździec bez głowy". Największą sławę przyniósła mu postać Jacka Sparrowa w serii filmów "Piraci z karaibów".

1974 - Zmarł Miguel Angel Asturias, gwatemalski pisarz, autor powieści łączących elementy folkloru indiańskiego z realistycznym opisem zjawisk polityczno-społecznych. W 1967 roku otrzymał Nagrodę Nobla. Urodził się 2 lutego 1899  roku.

1975 - Urodził się Bartosz Żukowski, aktor filmowy, zagrał między innymi w filmach: "Pierścionek z orłem w koronie", "Samowolka", "Cwał", "Tato", "Jasne błękitne niebo", popularność przyniosła mu rola Waldka w serialu telewizyjnym "Świat według Kiepskich".

1976 - Zmarł Jan Nagórski, inżynier, lotnik, pierwszy pilot arktyczny. W 1914 odbył serię lotów nad Arktyką w poszukiwaniu zaginionej rosyjskiej wyprawy. Podczas I wojny światowej Nagórski był dowódcą dywizjonu wodnopłatowców w rejonie Morza Bałtyckiego. Został zestrzelony i uratowany przez rosyjski okręt podwodny. Był pierwszym pilotem, który wykonał figurę akrobacji lotniczej zwaną "pętlą". Urodził się 8 lutego 1888 roku we Włocławku. Zmarł w Warszawie. 35 rocznica

1981 - Zmarł Franciszek Misztal, konstruktor i wynalazca lotniczy, między innymi konstruktor samolotów sportowych, współtwórca samolotów PZL.23 Karaś, PZL.26 oraz PZL.38 Wilk. Urodził się 15 marca 1901 roku. 30 rocznica

1981 - Urodziła się Natalie Hershlag, amerykańska aktorka, laureatka Oscara w 2010 roku za pierwszoplanową rolę w filmie "Czarny łabędź". Wystąpiła również w filmach: "Leon zawodowiec", "Bracia", "Zakochany Nowy Jork", "Jagodowa miłość", "Kochanica króla", "Wzgórza nadziei". 30 rocznica

1983 - W wyborach do Izby Gmin po raz kolejny zwyciężyli konserwatyści pod przewodnictwem Margaret Thatcher.

1998 - Zmarł kardynał Agostino Casaroli, watykański sekretarz stanu, dyplomata, współtwórca polityki wschodniej Watykanu. Urodził się  24 listopada 1914 roku.

2000 - Zmarł Jean-Pierre Giraudoux, francuski pisarz, syn pisarza Jeana, autor dramatów: "L'Impromptu de Bellac", "Au nom du pere", "Electre", esejów "Exile", "Le fils", powieści "Fuites", "Angelique disparue". Urodził się w 1919 roku.

2000 - Zmarł George Segal, amerykański malarz, rzeźbiarz, jeden z pionierów pop-artu, laureat japońskiej "Praemium Imperiale" w 1997 roku. Urodził się 26 listopada 1924 roku.

2000 - Zmarł Ernst Jandl, austriacki pisarz, rozgłos zyskał dzięki pełnej humorystycznego podejścia do języka poezji eksperymentalnej i kilku neologizmom, które weszły do języka potocznego. Urodził się 1 sierpnia 1925 roku.

2009 - Zmarł Andrzej Sadowski, scenograf, żołnierz Armii Krajowej i uczestnik powstania warszawskiego, twórca scenografii i kostiumów do przedstawień operowych, od 1971 roku stale współpracował z Warszawską Operą Kameralną, spektakle operowe realizował także między innymi w: Teatrze Wielkim w Warszawie, Operze imienia Moniuszki w Poznaniu oraz w Operze we Wrocławiu, współtwórca i kierownik Katedry Scenografii warszawskiej ASP. Urodził się 25 czerwca 1926 roku.

2010 - Zmarła Marina Siemionowa, rosyjska primabalerina i nauczycielka tańca, legenda rosyjskiego baletu. Od początku kariery związana z Teatrem Bolszoj w Moskwie. W 2008 w tym teatrze świętowano jej setne urodziny. Urodziła się 12 czerwca 1908 roku.

Czytaj także

8 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 08.06.2011 00:00
Zmarła Georg Sand.
rozwiń zwiń