Historia

8 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 08.06.2011 00:00
Zmarła Georg Sand.

632 - Zmarł Mahomet, właściwe nazwisko Muhammad ibn Abd Allah, prorok i twórca islamu, organizator teokratycznego państwa arabskiego. Na podstawie objawień, jakie Mahomet miał przez całe życie, powstała święta księga islamu Koran. (ur. 20.04.571)

1533 - Konsekracja Kaplicy Zygmuntowskiej w katedrze wawelskiej. Projektantem kaplicy i wykonawcą niektórych rzeźb był Bartłomiej Berrecci, Kaplica Zygmuntowska budowana była przez 14 lat.

1625 - Urodził się Giovanni Domenico Cassini, francuski astronom, pierwszy dyrektor Królewskiego Obserwatorium w Paryżu, odkrywca czterech księżyców Saturna (Tethys, Dione, Rhea i Lapetus), wyznaczył odległość między Ziemią a Marsem, co pozwoliło po raz pierwszy określić prawdziwe rozmiary Układu . Zmarł w 1712 roku.

1695 - Zmarł Christian Huygens, holenderski fizyk, astronom i matematyk, prekursor falowej teorii światła, autor pierwszego podręcznika rachunku prawdopodobieństwa. Był  także twórcą zegara wahadłowego i odkrywcą jednego z księżyców Saturna. Urodził się w 1629 roku.

1809 - Zmarł Tomasz Paine, angielski pisarz społeczno-polityczny i działacz demokratyczny, jeden z głównych przedstawicieli oświecenia amerykańskiego, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Urodził się w 1737 roku.

1810 - Urodził się Robert Schumann, niemiecki kompozytor i pianista okresu romantyzmu, autor miniatur fortepianowych, pieśni, utworów kameralnych, koncertów, symfonii, oratoriów i oper. Był także krytykiem muzycznym i pedagogiem. Zmarł 29 lipca 1856 roku.

1821 - Urodził się Samuel Baker, angielski podróżnik i odkrywca, badacz Afryki - Sudanu, południowej Etiopii, dopływów Nilu. W 1864 roku odkrył Jezioro Alberta. Zmarł 30 grudnia 1893 roku. 190 rocznica

1847 - Urodziła się Dagny Przybyszewska, norweska pisarka, autorka dramatów, muza artystów końca XIX wieku. Była żoną Stanisława Przybyszewskiego. Zmarła 5 czerwca 1901 roku.

1867 - Urodził się Frank Wright, amerykański architekt, jeden z najwybitniejszych twórców architektury XX wieku. Autor między innymi: hotelu Imperial w Tokio, zespołu budynków firmy S.C. Johnson w Racine, muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. Do historii architektury przeszedł jego tak zwany "dom nad wodospadem" dla rodziny Kaufmanna w Bear Run. Zmarł 9 kwietnia 1959 roku.

1876 - Zmarła George Sand, właściwie - Aurora Dudevant, francuska pisarka, przedstawicielka romantyzmu, autorka powieści o problematyce obyczajowej emancypacji kobiet: "Indiana", "Diabla kałuża", "Dzieje mojego życia". Była przyjaciółką Fryderyka Chopina, odegrała znaczącą rolę w życiu literacko-artystycznym i społecznym epoki romantyzmu. Urodziła się w 1804 roku. 135 rocznica

1887 - Herman Hollerith, amerykański inżynier i wynalazca, opatentował maszynę liczącą używającą kart dziurkowanych jako nośnika zapisu danych.      

1902 - Urodziła się Małgorzata Fornalska, działaczka komunistyczna, żona Bolesława Bieruta. Od 1939 roku była w Związku Radzieckim, w 1942 wróciła do Polski, wstąpiła do KC Polskiej Partii Robotnicze. Aresztowana  przez gestapo wraz z Pawłem Finderem, rozstrzelana 26 lipca 1944 roku.

1906 - Urodziła się Teresa Tyszkiewicz, malarka, rysownik, ilustratorka książek, czasopism, podręczników dla dzieci, projektantka tkanin. Zmarła 31 marca 1992 roku. 105 rocznica

1910 - Urodził się John Campbell, amerykański wydawca i pisarz science fiction, uważany za ojca tego gatunku literackiego, w latach 1939-1943 wydawał także pierwsze pismo poświęcone fantasty "Unknown". Zmarł 11 lipca 1971 roku.

1916 - Urodził się Francis Harry Crick, biochemik brytyjski, genetyk. W 1962 roku za współodkrycie struktury przestrzennej kwasu DNA otrzymał Nagrodę Nobla. Był jednym z uczonych negujących możliwość samoistnego powstania życia z materii nieożywionej. Zmarł 29 lipca 2004 roku. 95 rocznica

1918 - Urodził się Robert Preston, amerykański aktor filmowy, grał w filmach: "Jak zdobywano Dziki Zachód", "Victor", "Junior Bonner". Zmarł 21 marca 1987 roku.

1921 - W Berlinie odbyła się pierwsza udana transmisja radiowa z opery. 90 rocznica 

1927 - Urodził się Wiktor Woroszylski, pisarz, poeta i tłumacz, autor utworów dla dzieci i młodzieży - "I ty zostaniesz Indianinem", "Felek i naokoło", szkiców: "O Tadeuszu Borowskim, jego życiu  i twórczości", poezji - "Przygoda w Babilonie", "Jesteś i inne wiersze". Tłumacz utworów i listów Zoszczenki, Majakowskiego, Sołżenicyna, Brodskiego. W latach 70.  związany z opozycją demokratyczną, internowany po wprowadzeniu stanu wojennego, 13 grudnia 1981 roku . Zmarł 13 września 1996 roku.

1930 - Senat i parlament rumuński wprowadziły na tron syna króla Ferdynanda, Karola II, który wrócił z wygnania z Monachium. W 1938 roku wprowadził on faszystowską konstytucję, stając się dyktatorem.

1930 - Urodził się Israel Robert John Aumann, izraelski matematyk i członek Amerykańskiej Akademii Nauk, użył teorii gier by zanalizować Talmud, w 2005 roku zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii za prace dotyczące zastosowania teorii gier w naukach społecznych i mikroekonomicznych.

1930 - Urodził się Bo Widerberg, szwedzki pisarz, reżyser teatralny i filmowy, scenarzysta, czołowy przedstawiciel tak zwanej opozycji antybergmanowskiej, twórca filmów: "Wózek dziecięcy", "Życie jest piękne", "Dzika kaczka", "Miłość Elwiry Madigan". (zm. 01.05.1997)

1935 - Sejm przyjął nową ordynację wyborczą, zgodnie z którą niższa izba parlamentu miała się składać z 208 posłów. Podniesiono też granicę wieku dla głosujących do 24 lat. Wybierani z kolei musieli mieć ukończone 30 lat.

1940 - Urodził się Andrzej Mrozek, aktor teatralny i filmowy. Zagrał między innymi w filmach "Cała naprzód", "Fatalista", "Sami swoi", "Trąd" i "Zaraza".

1940 - Urodziła się Nancy Sinatra, córka Franka Sinatry, aktorka i piosenkarka. Zagrała między innymi w filmie "Speedway" u boku Elvisa Presleya.

1946 - Urodził się Piotr Fronczewski, aktor. Grał w dramatach Witolda Gombrowicza: Henryk w "Ślubie", Szarm w "Operetce", książę w "Iwonie, księżniczce Burgunda", tytułowa rola w "Hamlecie" Williama Szekspira, w Teatrze TVP, w filmach, między innymi Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Zanussiego, występował w kabarecie "Pod Egidą", telewizyjnym "Kabareciku" Olgi Lipińskiej, serialu "Rodzina zastępcza". 65 rocznica

1947 - Urodził się Eric Wieschaus, amerykański biolog i genetyk, prowadzi badania nad mutagenezą embrionów zwierząt. Laureat Nagrody Nobla w 1995 roku za odkrycie mechanizmów genetycznych we wczesnym rozwoju embrionalnym, prowadzących do powstawania wad wrodzonych.

1947 - Urodził się Edward Lutczyn, karykaturzysta, grafik, twórca plakatów dla dzieci i dorosłych, autor ilustracji do ponad 130. książek.

1949 - Ukazało się pierwsze wydanie powieści George’a Orwella "Rok 1984".

1951 - Urodziła się Olga Jackowska, pseud. Kora, wokalistka rockowa i autorka tekstów, w latach 1976 - 2008 wokalistka zespołu Maanam. Wylansowała przeboje: "Boskie Buenos", "O! Nie rób tyle hałasu", "Kocham Cię, kochanie moje", "To tylko tango", "Wyjątkowo zimny maj", "Po to jesteś na świecie" czy "Lucciola". 60 rocznica

1955 - Urodził się Tim Bernes-Lee, współtwórca i jeden z pionierów usługi WWW, obecnie jednej z najpopularniejszych usług internetowych, autor książki "Tkając Sieć" mówiącej o początkach i przyszłości WWW.

1956 - W Nowym Jorku zmarł śmiercią samobójczą Jan Lechoń, właśc. Leszek Serafinowicz, poeta, współtwórca grupy poetyckiej Skamander. W latach 20. redaktor tygodnika satyrycznego "Cyrulik Warszawski", autor zbiorów poezji: "Karmazynowy poemat", "Aria z kurantem", "Srebrne i czarne", "Marmur i róża", utworów satyrycznych "Rzeczpospolita Babińska", szkiców "Cudowny świat teatru". Jego "Dziennik" to przejmujące świadectwo psychozy lękowej wywołanej obawą przed obłędem. Urodził się 13 czerwca 1899 roku. 55 rocznica

1962 - Stany Zjednoczone i Związek Radziecki podpisały w Genewie umowę o badaniach przestrzeni kosmicznej w dziedzinie meteorologii.

1968 - Zmarł Lucjan Rudnicki, pisarz, działacz ruchu robotniczego, autor opowiadań "Republika demokratyczna", powieści "Odrodzenie", pamiętników "Stare i nowe". (ur. 02.01.1882)

1972 - Zmarł Antoni Kępiński, lekarz psychiatra i filozof, twórca koncepcji metabolizmu energetyczno-informacyjnego i psychiatrii aksjologicznej, autor licznych publikacji naukowych i książek "Rytm życia", "Psychopatie", "Autoportret człowieka" i "Schizofrenia". (ur. 16.11.1918)

1973 - Zmarł Wacław Grubiński, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, felietonista, wieloletni prezes Głównej Komisji Skarbu Narodowego RP, autor dramatów: "Zacisze", "Noc", "Niewinna grzesznica", opowiadania "Uczta Baltazara", od 1943 roku w Londynie. (ur. 25.01.1883)

1973 - W Hiszpanii po raz pierwszy od czasu rządów generała Francisco Franco powstał urząd premiera. Został nim admirał Carrero Blanco.

1977 - Zmarł Kazimierz Kumaniecki, filolog klasyczny, historyk literatury starożytnej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, wybitny polski humanista. W czasie II wojny żołnierz AK, członek Biura Inforamcji i Propagandy AK. Autor prac o twórczości starożytnych pisarzy greckich i rzymskich - "Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu". Urodził się 18 maja 1905 roku.

1987 - Papież Jan Paweł II rozpoczął III pielgrzymkę do Polski. Trwała do 14 czerwca.

1990 - W Czechosłowacji odbyły się pierwsze od 40. lat wolne wielopartyjne wybory do dwuizbowego Zgromadzenia Narodowego. Zwyciężyli przedstawiciele opozycyjnego Forum Obywatelskiego.

1991 - Zmarł Wilhelm Szewczyk, poeta, pisarz, felietonista, tłumacz literatury niemieckiej, redaktor tygodnika "Życie Literackie", czasopisma "Przemiany", autor powieści: "Czarne słońce", "Pogodne noce", "Wyprzedaż samotności", "Kleszcze", "Ptaki ptakom", poezji: "Zima boi się drzew". Opracował "Antologię poezji łużyckiej". 20 rocznica

1994 - Zmarł Domenico Modugno, włoski kompozytor i piosenkarz, autor około stu przebojów. Osiągnął niebywały sukces na festiwalu w San Remo w 1958 roku, zdobywając pierwsze miejsce za własną kompozycję "Volare".  Dwukrotny zwycięzca Nagrody Grammy, jedna z nich to Grammy w kategorii Record of the Year w 1959 roku za utwór "Nel Blue Dipinto di Blu (Volare)". Urodził się 9 stycznia w 1928 roku. 

1996 - Zmarł Max Factor, Junior, właściwie Francis Factor, amerykański charakteryzator i właściciel firmy kosmetycznej. Urodził się 18 sierpnia 1904 roku. 15 rocznica

1999 - W RPA zmarła Zofia Kuratowska, lekarz internista, hematolog, polityk, członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, współzałożyciel ROAD, Unii Demokratycznej, a następnie Unii Wolności, wicemarszałek Sejmu w latach 1989 - 91, w latach 1993 - 95 ambasador Polski w RPA. Urodziła się 20 lipca 1931 roku.

2001 - Zmarła Anne Bancroft, amerykańska aktorka, grała w filmach: "Absolwent", "Nieme kino", "Punkt zwrotny", "Tajemnica klasztoru Marii Magdaleny", "Być albo nie być". Za rolę w filmie "Cudotwórczyni" została w 1962 roku uhonorowana Oscarem. 10 rocznica 

2005 - Ruszyła internetowa wersja Polskiego Słownika Biograficznego,  życiorysy są dodatkowo wzbogacone materiałami filmowymi i dźwiękowymi.

2007 - Zmarła Nellie Lutcher, amerykańska wokalistka i pianistka jazzowa, największą popularność zdobyła jako piosenkarka jazzowa w latach 40. i 50., a za jej najpopularniejsze piosenki uznawane są "Hurry On Down" i "He’s A Real Gone Guy". Urodziła się 15 października 1912 roku.

2010 - Zmarł Stanisław Pietraszko, kulturoznawca, teoretyk kultury, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego i założyciel pierwszego w Polsce akademickiego kierunku studiów kulturoznawczych na tej uczelni. Autor prac "Studia o kulturze" i "Doktryna literacka polskiego klasycyzmu".    

 

 

Czytaj także

7 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 07.06.2011 00:00
Zmarł Kazimierz Jagiellończyk.
rozwiń zwiń