Historia

16 lipca

Ostatnia aktualizacja: 16.07.2011 00:00
W katastrofie lotniczej zginął gen. Gustaw Orlicz-Dreszer.

1342 - Zmarł Karol I Robert, król Węgier. Był mężem Elżbiety, córki Władysława Łokietka. (ur. 1288)

1518 - W Poznaniu została założona Akademia Lubrańskiego, jedna z pierwszych w Polsce średnia szkoła humanistyczna, nazwana imieniem fundatora biskupa Jana Lubrańskiego. 

1723 - Urodził się sir Joshua Reynolds, angielski malarz portrecista, twórca obrazów historycznych, mitologicznych i pejzaży. Był jednym z założycieli i pierwszym prezesem Królewskiej Akademii Sztuki. (zm. 23.02.1792) 

1746 - Urodził się Giuseppe Piazzi, włoski astronom, w 1801 roku odkrył i nazwał pierwszą planetoidę - "Ceres". (zm. 22.07.1826) 365 rocznica

1782 - W Wiedniu odbyła się prapremiera opery "Uprowadzenie z Seraju" Wolfganga Amadeusza Mozarta.   

1839 - Zmarł Józef Niemojewski, generał brygady Armii Księstwa Warszawskiego, generał major województwa poznańskiego w czasie powstania kościuszkowskiego, wybrany na to stanowisko przez szlachtę 21 sierpnia 1794 roku. Był starostą śremskim, kolekcjonerem i bibliofilem. Syn Antoniego Niemojewskiego. (ur. 1769) 

1855 - Urodził się Georges Rodenbach, belgijski pisarz, tworzący w języku francuskim, autor liryki symbolistycznej, pełnej nostalgii i melancholii, pod wpływem paryskiej estetyki dekadentyzmu pisał powieści przedstawiające atmosferę pogrążonego w stagnacji miasta flamandzkiego. (zm. 25.12.1898)

1872 - Urodził się Roald Amundsen, norweski badacz polarny, zdobywca Bieguna Południowego. Zaginął w Arktyce w wyprawie ratunkowej w czerwu 1928 roku.  

1873 - Urodził się Jan Heurich, architekt. W Warszawie zaprojektował między innymi dom czynszowy u zbiegu ulicy Traugutta i placu Małachowskiego, tak zwany dom "Pod Orłami" przy zbiegu ulicy Jasnej i Zgoda oraz bibliotekę imienia Kierbedziów przy ulicy Koszykowej. Według jego projektów zbudowano także wiele dworów i pałaców poza Warszawą: w Kozłówce, Kośminku, Opinogórze. (zm. 1925)

1877 - Urodził się Bela Schick, austriacki lekarz pediatra, którego nazwiskiem określa się podatność na błonicę. (zm. 1967) 

1888 - Urodził się Frits Zernike, holenderski fizyk, laureat nagrody Nobla w 1953 roku za przedstawienie metody kontrastu fazowego, szczególnie za odkrycie mikroskopu kontrastowo-fazowego, który pozwala na oglądanie wnętrza żywej komórki. (zm. 10.03.1966)   

1896 - Urodził się Trygve Halvdan Lie, norweski polityk, w latach 1946 -1952 sekretarz generalny ONZ, w powojennym rządzie norweskim był ministrem przemysłu, a następnie handlu i żeglugi. (zm. 30.12.1968) 115 rocznica

1896 - Zmarł Edmond de Goncourt, francuski pisarz, założyciel Akademii imienia Goncourtów, przyznającej corocznie nagrody literackie za "najwybitniejsze francuskojęzyczne dzieło literackie", nagrodę przyznaje się co roku w grudniu od 1903 roku. (ur. 26.05.1822) 115 rocznica

1911 - Urodziła się Ginger Rogers, amerykańska aktorka i tancerka, filmowa partnerka Freda Astaira, występowała głównie w filmach muzyczno-tanecznych: "Historia jednego fraka", "Wesoła rozwódka", "Panowie w cylindrach", "Zatańczymy?", autorka autobiografii "Ginger, moja historia". (zm. 25.05.1995) 100 rocznica

1923 - Zmarł Louis Couperus, holenderski powieściopisarz naturalistyczny, autor 4-tomowego dzieła o życiu miejskim w Hadze. (ur. 10.06.1863)

1926 - Urodził się Irwin Rose, amerykański biolog, profesor uniwersytetu w Chicago, laureat Nagrody Nobla w 2004 roku w dziedzinie chemii za odkrycie procesu degradacji białek w komórkach, w którym bierze udział białko ubikwityna. 85 rocznica

1928 - Urodził się Andrzej Zawada, inżynier sejsmolog, jeden z pionierów polskiego himalaizmu i wspinaczki zimowej. Był szefem najbardziej znanej polskiej wyprawy - pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest w 1980 roku. Autor filmów i fotografii z wypraw wysokogórskich, współautor książek alpinistycznych. (zm. 21.08.2000) 

1936 - W katastrofie lotniczej zginął inspektor obrony powietrznej Polski generał Gustaw Orlicz-Dreszer. Walczył w I Brygadzie Legionów Piłsudskiego, przez 5 lat był inspektorem armii. Zginął w trakcie lotu samolotem RWD-9 w kierunku statku MS "Piłsudski", którym wracała z USA jego żona. Pomimo natychmiastowej akcji ratunkowej podjętej przez kilka statków, zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie samolotu oficerowie: gen. dywizji Gustaw Orlicz-Dreszer, ppłk dypl. Stefan Loth i kpt. pil. Aleksander Łągiewski. Wrak samolotu doholowano do molo w Orłowie i tu wydobyto ciała ofiar oraz szczątki samolotu. (ur. 2.10.1889) 75 rocznica

1939 - Urodziła się Mariele Ventre, włoska pianistka i pedagog, założycielka i dyrygent włoskiego dziecięcego chóru "Piccolo Coro dell’Antoniano". (zm. 16.12.1995) 

1941 - Urodził się Damian Damięcki, aktor, związany z teatrami stołecznymi Narodowym, Polskim i najdłużej - Współczesnym, role teatralne: Tadzio w "Kurce wodnej", tytułowa rola w "Żywocie Józefa", Artur w "Tangu", występuje również w filmie: "Pręgi", "Sekret Enigmy", "Rzeczpospolita babska". 70 rocznica

1943 - Wojska niemieckie poniosły klęskę na łuku kurskim. Załamanie ofensywy przekreśliło szansę III Rzeszy na zdobycze w Związku Radzieckim. 

1945 - Stany Zjednoczone przeprowadziły na poligonie Alamogordo w stanie Nowy Meksyk pierwszy próbny wybuch bomby atomowej - tak zwany projekt Manhattan.

1948 - Studium Filmowe w Łodzi zostało przekształcone w Wyższą Szkołę Filmową.   

1958 - W Sztokholmie odbył się Kongres Narodów na Rzecz Rozbrojenia. Opowiedziano się za utworzeniem w Europie stref bezatomowych.   

1960 - Urodził się Maciej Orłoś, aktor, konferansjer, dziennikarz, zagrał między innymi w filmach: "Kazimierz Wielki", "Ucieczka z kina Wolność", "Obywatel świata", "Haker", najbardziej znany jako prezenter telewizyjny, przede wszystkim "Teleexpressu", który prowadzi od 1991 roku.

1965 - Izba Gmin uchwaliła ustawę o zniesieniu dyskryminacji rasowej w Wielkiej Brytanii.

1965 - Otwarto tunel pod Mont Blanc, łączący Francję i Włochy.

1966 - Przekazano do eksploatacji kombinat chemiczny Puławy, obecnie największy producent nawozów sztucznych w Polsce. 45 rocznica

1969 - Z przylądka Canaveral na Florydzie wystartował pierwszy załogowy statek Apollo 11 z misją lotu na Księżyc. Amerykanie wylądowali na Srebrnym Globie 4 dni później. 

1972 - Zmarł Artur Młodnicki, aktor, reżyser teatralny. Ważniejsze role - dyrektor w "Dwóch teatrach" Szaniawskiego, gospodarz w "Weselu" Wyspiańskiego. Grał w wielu spektaklach telewizyjnych. (ur. 28.08.1911)

1985 - Zmarł Heinrich Boell, niemiecki pisarz, laureat nagrody Nobla w 1972 roku, autor powieści "Gdzie byłeś Adamie","Utracona cześć Katarzyny Blum". (ur. 1917)

1989 - Zmarł Herbert von Karajan, austriacki dyrygent, dyrektor opery w: Ulm, Berlinie, Wiedniu. Przez ponad 30 lat dyrektor orkiestry symfonicznej - Berliner Philharmoniker. Był twórcą fundacji, dzięki której co 2 lata organizowane są konkursy dla młodych dyrygentów. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych dyrygentów operowych i symfonicznych XX wieku. (ur. 05.04.1908)

1989 - Polska podpisała Konwencję Haską o ochronie środowiska naturalnego.

1994 - Zmarł Julian Seymour Schwinger, amerykański fizyk, profesor Uniwersytetu Harvarda. Za opracowanie, wspólnie z Richardem Feynmanem i Shinichiro Tomonagą, relatywistycznej elektrodynamiki kwantowej otrzymał razem z nimi nagrodę Nobla w 1965 roku w dziedzinie fizyki. (ur. 12.02.1918)

1995 - Zmarł sir Stephen Spender, brytyjski poeta, krytyk literacki, autor autobiografii, w twórczości koncentrował się na tematach niesprawiedliwości społecznej i walki klasowej. (ur. 28.02.1909)

1997 - Prezydent RP podpisał Konstytucję III Rzeczpospolitej, która weszła w życie 17.10.1997.  

1997 - Zmarła Dora Maar, właściwe nazwisko Henrietta Theodora Markovitch, hiszpańska malarka pochodzenia rosyjskiego, modelka Pabla Picassa. (ur. 22.11.1907)

1998 - Zmarł Zbigniew Porczyński, chemik, konstruktor aparatury pomiarowej, kolekcjoner. Wraz z żoną Janiną ofiarował Polsce kolekcję kilkuset obrazów malarzy europejskich, pochodzących z okresu od XV do XX wieku. (ur. 07.04.1919)

1998 - Parlament Belgii ratyfikował większością głosów przyjęcie Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego.   

1999 - Zmarł Sean Crampton, brytyjski rzeźbiarz, pedagog. Do jego najbardziej znanych prac należy "14 Stacji Krzyżowych" dla rzymsko-katolickiego kościoła świętego Edmunda w Calne. (ur. 1918)

2001 - Zmarła Beate Uhse, niemiecka businesswoman, założycielka pierwszego w świecie sex shopu, jej firma, założona w 1949 roku, rozrosła się w międzynarodowy koncern branży pornograficznej i akcesoriów erotycznych Beate Uhse AG. (ur. 25.10.1919) 10 rocznica

Czytaj także

15 lipca

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2011 00:00
Zmarł książę Adam Jerzy Czartoryski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

17 lipca

Ostatnia aktualizacja: 17.07.2011 00:00
Początek wojny domowej w Hiszpanii.
rozwiń zwiń