Historia

14 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 14.08.2011 00:00
Męczeńską śmiercią zmarł o. Maksymilian Kolbe.

1941 - Zmarł w celi głodowej obozu koncentracyjnego Auschwitz Birkenau ojciec Maksymilian Kolbe, franciszkanin, założyciel stowarzyszenia religijnego Rycerstwo Niepokalanej, kapłan i męczennik, który oddał życie za współwięźnia, kanonizowany w październiku 1982 roku. (ur. 08.01.1894) 70 rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1248 - Rozpoczęto budowę katedry w Kolonii. Zakończona po 632 latach w 1880 roku katedra kolońska ma wysokość 157 metrów, długość 144 metrów, szerokość 86 metrów i jest drugą, co do wysokości gotycką budowlą na świecie, po katedrze w Ulm. 

1385 - Podpisanie w Krewie polsko-litewskiej umowy, zobowiązującej wielkiego księcia Litwy Jagiełłę - w zamian za poślubienie królewny Jadwigi i uzyskanie polskiego tronu - do chrystianizacji Litwy, przyłączenia do Polski ziem ruskich i litewskich oraz odzyskania utraconego przez Polskę na rzecz Krzyżaków Pomorza.

1568 - Zmarł Stanisław Kostka, kleryk, jezuita, najmłodszy polski święty, patron polskich dzieci i młodzieży. Wbrew woli rodziców wstąpił do nowicjatu jezuitów w Rzymie, gdzie wkrótce zmarł. W 1726 roku został kanonizowany. (ur. najprawdopodobniej w grudniu 1550)

1688 - Urodził się Fryderyk Wilhelm I Pruski, od 1713 roku król Prus, twórca militarnej potęgi tego państwa. Podporządkował państwo potrzebom armii, zorganizował system powszechnej służby wojskowej, nazywany "królem-kapralem" i "ojcem pruskiej biurokracji". W 1732 roku podpisał traktat Loewenwolda mający na celu utrzymanie politycznego i gospodarczego rozkładu Polski. (zm. 31.05.1740) 

1768 - Urodził się Michał Stachowicz, malarz okresu romantyzmu, autor obrazów historycznych - "Przysięga Kościuszki na Rynku Krakowskim", "Wjazd księcia Józefa Poniatowskiego do Krakowa w roku 1809", scen rodzajowych, portretów, obrazów religijnych, malowideł ściennych. (zm. 26.03.1825). 

1850 - Urodził się Józef Rostafiński, botanik i historyk nauk przyrodniczych, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor prac "Przewodnik do oznaczania roślin w Polsce dziko rosnących" oraz "Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach", pionier polskiej florystyki. (zm. 05.05.1928)

1867 - Urodził się Artur Oppman, znany pod pseudonimem literackim Or-Ot, pułkownik wojska polskiego, poeta, autor niezwykle popularnych wierszy o starej Warszawie i poematów historycznych. (zm. 04.11.1931)  

1867 - Urodził się John Galsworthy, angielski pisarz, autor powieści "Saga rodu Forsytów" i "Koniec rozdziału". (zm. 31.01.1933)

1873 - Urodził się Mieczysław Srokowski, pisarz i poeta. Jego utwory poświęcone były zagadnieniom społecznym, a także tematyce erotycznej. Jest autorem skandalizującej powieści "Kult ciała" wydanej w 1910 roku. Inne znane jego powieści to: "Epigoni", "Jak łza", "Chore sny". (zm. 11.09.1910)  

1877 - Urodził się Aleksander Zelwerowicz, aktor, reżyser i pedagog. Był wykładowcą i rektorem warszawskiej PWST. Związany z teatrami: Rozmaitości, Powszechnym, Redutą, Narodowym i Polskim. (zm. 18.06.1955)  

1880 - Zakończono budowę katedry w Kolonii, rozpoczętą w 1248 roku.

1902 - Urodził się Stefan Pawłowski "Romecki", oficer Batalionów Chłopskich, współpracownik Delegatury Rządu RP na Kraj, działacz ruchu ludowego. (zm. 03.11.1986)

1906 - Urodził się Aleksander Bregman, dziennikarz, publicysta, polityk, redaktor wychodzącego w Londynie "Dziennika Polskiego", autor prac: "Najlepszy sojusznik Hitlera. Studium o współpracy niemiecko-sowieckiej 1939 -1941", "Polska i nowa Europa", "Zakamarki historii", "Rubieże wolności", po wojnie osiedlił się w Londynie. (zm. 08.08.1967) 105 rocznica

1910 - Urodził się Pierre Schaeffer, kompozytor francuski, inżynier i pisarz, twórca tak zwanej "muzyki konkretnej", w 1942 roku założył w Paryżu próbne studio akustyczne. (zm. 19.08.1995)

1913 - W Los Angeles otwarto najdłuższy na świecie wodociąg liczący 410 kilometrów.

1914 - I wojna światowa: Wielki Książę Mikołaj, głównodowodzący armii rosyjskiej, wydał manifest skierowany do Polaków, obiecujący zjednoczenie ziem polskich trzech zaborów pod berłem cara i nadanie im autonomii.

1921 - Urodził się Jan Białostocki, historyk sztuki, muzeolog, pedagog. Twórca wielu wystaw w Muzeum Narodowym, między innymi "Rembrandt i jego krąg", "Sztuka czasów Michała Anioła". Doktor honoris causa uniwersytetów w Groningen, Moguncji i Brukseli, autor 500 publikacji naukowych w kilku językach, laureat wielu nagród, między innymi Fundacji Jurzykowskiego, imienia Wartburga, imienia Herdera oraz "Premio Canaletto" i Nagrody Wormlanda. (zm. 25.12.1988) 90 rocznica

1921 - Urodizła się Julia Hartwig, poetka, eseistka, tłumaczka literatury francuskiej, debiutowała na łamach lubelskiego czasopisma "Odrodzenie", wydała zbiory poezji: "Pożegnania", "Nim opatrzy się jesień", "Wolne ręce", "Czułość", biografie literackie "Apollinaire", "Gerard de Nerval", z Arturem Międzyrzeckim utwory dla dzieci: "Pierwsze przygody Poziomki", "Pan Nobo", "Wielki pościg". 90 rocznica

1930 - Urodził się Paweł Komorowski, reżyser filmowy, scenarzysta, twórca filmów: "Człowiek na torze", "Syzyfowe prace", "Elegia", "Przygody pana Michała", "Brylanty pani Zuzy", "Ściana czarownic", "Oko proroka". 

1933 - Urodził się Richard Ernst, szwajcarski chemik, profesor chemii fizycznej Politechniki w Zurychu, laureat nagrody Nobla w 1991 roku w dziedzinie chemii za rozwój metody badań "za pomocą wysokorozdzielczego magnetycznego rezonansu jądrowego".

1938 - Urodziła się Beata Tyszkiewicz, aktorka, zasłynęła rolami dam z wysokich sfer, zwłaszcza w filmach kostiumowych, takich jak: "Popioły" Andrzeja Wajdy czy "Lalka" Wojciecha Hasa. Ponadto zagrała między innymi w filmach: "Zaduszki", "Pierwszy dzień wolności", "Skąpani w ogniu", "Wielka miłość Balzaka", "Marysia i Napoleon", "Seksmisja". Jest autorką książki "Nie wszystko na sprzedaż". 

1940 - Z warszawskiego więzienia na Pawiaku wysłano pierwszy transport więźniów do obozu koncentracyjnego w Auschwitz Birkenau. 

1941 - Premier rządu emigracyjnego generał Władysław Sikorski i przywódca Związku Radzieckiego Józef Stalin podpisali w Moskwie umowę o zorganizowaniu na terenie ZSRR polskiej armii, której dowództwo powierzono generałowi Władysławowi Andersowi. 70 rocznica

1941 - Zmarł Paul Sabatier, francuski chemik, profesor uniwersytetu w Tuluzie, prowadził prace badawcze nad katalizą, głównie uwodorniania związków węgla w obecności rozdrobnionych metali oraz kondensacji i izomeryzacji przez tlenki i chlorki, opracował teorię procesów katalitycznych, autor monografii "Kataliza w chemii organicznej", laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1912 roku. (ur.  05.11.1854) 70 rocznica       

1941 - Prezydent USA Franklin Delano Roosevelt i premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill podpisali tak zwaną Kartę Atlantycką, dokument określający cele polityki obu państw w okresie II wojny światowej i po jej zakończeniu oraz zasady stosunków powojennych. 70 rocznica

1945 - Cesarz Hirohito ogłosił kapitulację Japonii.

1945 - Marszałek Francji Phillippe Petain został skazany na karę śmierci za kolaborację z Niemcami, zamienioną na dożywotnie więzienie.

1956 - Zmarł Bertold Brecht, niemiecki pisarz, teoretyk teatru, reżyser. Autor "Opery za 3 grosze", dramatu "Matka Courage i jej dzieci", "Kariera Artura Ui", powieści "Interesy pana Juliusza Cezara". (ur. 10.02.1898) 55 rocznica

1958 - Zmarł Frederic Jean Joliot-Curie, francuski fizyk, profesor Sorbony, członek Akademii Nauk w Paryżu, przewodniczący Światowej Rady Pokoju, laureat nagrody Nobla w 1935 roku w dziedzinie fizyki, którą otrzymał wraz z żoną Ireną za odkrycie sztucznych izotopów promieniotwórczych. (ur. 19.03.1900)

1962 - Został przebity tunel pod Mont Blanc, łączący Francję i Włochy. Ma on 11,6 kilometra długości. Budowę rozpoczęto w 1959 roku.

1966 - Amerykański sztuczny satelita "Lunar Orbiter", wystrzelony 10 sierpnia, wszedł na orbitę wokół Księżyca i przekazał obraz Ziemi. 45 rocznica

1966 - Inauguracja pierwszego Wrocławskiego Festiwalu Oratoryjno-Kantatowego "Wratislavia Cantans". 45 rocznica

1971 - Zmarł Georg von Opel, niemiecki konstruktor samochodowy. (ur. 18.05.1912) 40 rocznica

1980 - W Gdańsku rozpoczął się strajk okupacyjny w Stoczni imienia Lenina. Na jego czele stanął elektryk Lech Wałęsa. Rozpoczęły się strajki we wszystkich zakładach Trójmiasta. 

1981 - Zmarł Karl Böhm, austriacki dyrygent, znany przede wszystkim z interpretacji dzieł Wolfganga Amadeusza Mozarta, Richarda Straussa i Richarda Wagnera, dyrygował najbardziej uznanymi zespołami takimi, jak: Filharmonicy Wiedeńscy i Berlińscy, Orkiestrą MET, London Symphony Orchestran współpracował z największymi śpiewakami swoich czasów, jak: Erich Kunz, Birgit Nilsson, Leonie Rysane, Wolfgang Windgassen. (ur. 28.08.1894) 30 rocznica

1988 - Zmarł Enzo Ferrari, włoski kierowca wyścigowy oraz założyciel wytwórni samochodów wyścigowych i sportowych Ferrari. (ur. 18.02.1898)

1989 - Zmarł Alfons Karny, artysta rzeźbiarz, autor rzeźb portretowych około 150 wybitnych postaci polskich i zagranicznych. (ur. 10.01.1901)  

1993 - Zmarł Oskar Jan Tauschinski, austriacki pisarz polskiego pochodzenia, tłumacz literatury polskiej, autor opowiadań "W podróży z żoną", powieści "Świętokradztwo". (ur. 1914)

1993 - W wyniku trzydniowego trzęsienia ziemi w chińskiej prowincji Junnan zostało zniszczonych ponad 2 tysiące domostw. Około 12 tysięcy ludzi zostało bez dachu nad głową. 

1994 - W Chartumie aresztowano Illicha Ramireza Sancheza-Carlosa, zwanego przez prasę "Szakalem", jednego z najgroźniejszych terrorystów świata, skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności, którą odsiaduje we Francji.  

1995 - W Warszawie otwarto Muzeum imienia Józefa Piłsudskiego.

1995 - Zmarł Władysław Kunicki-Goldfinger, mikrobiolog, genetyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, autor wielu prac naukowych w tym podręcznika "Życie bakterii", działacz "Solidarności" na Uniwersytecie Warszawskim, uczestnik obrad "okrągłego stołu" w 1989 roku. (ur. 1916)

1996 - Zmarł w Paryżu Sergiu Celibidache, rumuński kompozytor, prowadził uznane zespoły muzyczne, między innymi Orkiestrę Filharmonii Berlińskiej, orkiestry radiowe w Sztokholmie, Sztuttgarcie i Paryżu, od 1979 roku do śmierci dyrygował Orkiestrą Filharmonii Monachijskiej. (ur. 28.06.1912) 15 rocznica

2004 - Zmarł Czesław Miłosz, poeta, pisarz i historyk literatury, laureat Literackiej Nagrody Nobla. Pozostaje jedną z największych indywidualności w polskiej literaturze współczesnej. Twórczość Miłosza należy do najwybitniejszych osiągnięć literackich, jego poezje, eseje i przekłady weszły do kanonu dzieł minionego stulecia. (ur. 30.06.1911)

Czytaj także

13 sierpnia

Ostatnia aktualizacja: 13.08.2011 00:00
Urodził się Fidel Castro.
rozwiń zwiń