20 września

Urodził się Andrzej Frycz Modrzewski, pisarz polityczny i publicysta okresu odrodzenia.

1503 - Andrzej Frycz Modrzewski był sekretarzem króla Zygmunta Augusta i autorem dzieła „O poprawie Rzeczypospolitej”, w którym zawarł swoje przemyślenia na temat ustroju państwa i stosunków, jakie powinny w nim panować. Praca Modrzewskiego została uznana za wybitne osiągnięcie myśli politycznej europejskiego odrodzenia. Pisał po łacinie. (zm. 1572)

1519 - Ferdynand Magellan, portugalski żeglarz, wraz z 270. członkami załogi, wyruszył w pierwszą wyprawę dookoła świata, podczas której odkrył cieśninę nazwaną jego imieniem, wyspy Mariany oraz Filipiny. Wyprawa powróciła do Hiszpanii we wrześniu 1522 roku po trzech latach żeglowania. Sam dowódca zginął na Filipinach w potyczce z tubylcami.

1833 - Zmarł Stefan Garczyński, poeta okresu romantyzmu, autor poematu „Wacława dzieje”, zbioru „Wiersze do Aliny” i „Wspomnień z czasów wojny narodowej polskiej 1831 roku”. Od upadku powstania listopadowego, którego był uczestnikiem, przebywał na emigracji. Urodził się 13 października 1805 roku.

1842 - Urodził się sir James Dewar, szkocki chemik i fizyk. Odkrył wzór chemiczny benzenu, prowadził badania w dziedzinie spektroskopii. W 1891 roku wynalazł sposób produkcji ciekłego tlenu w ilościach przemysłowych. Wynalazł termos. Zmarł 27 marca 1923 roku.

1863 - Zmarł Jacob Grimm, niemiecki filolog, twórca germańskiego językoznawstwa porównawczego, współautor wraz z bratem Wilhelmem zbioru baśni dla dzieci, współautor „Słownika Niemieckiego”. Urodził się 4 stycznia 1785 roku.

1872 - Urodził się Maurice Gamelin, francuski generał, szef sztabu generalnego w okresie międzywojennym, w latach 1939 -1940 naczelny dowódca wojsk sprzymierzonych, odwołany ze stanowiska naczelnego wodza za błędy w dowodzeniu. (zm. 1958)

1878 - Urodził się Upton Sinclair, amerykański pisarz i działacz społeczny, autor między innymi powieści: „Grzęzawisko”, „Król Węgiel”, „Nafta”. Zmarł 26 listopada 1968 roku.

1878 - Urodził się Franciszek Rychłowski, aktor, dyrektor teatrów w Warszawie, Kijowie i Wilnie. W grudniu 1911 roku wystawił po raz pierwszy w Warszawie pełny tekst „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Zmarł 12 grudnia 1949 roku.

1879 - Urodził się Edward Wittig, rzeźbiarz form kameralnych, ogrodowych i monumentalnych. Do jego najbardziej znanych dzieł należy Pomnik Lotnika w Warszawie. Zmarł 3 marca 1941 roku.

1885 - Urodził się Ildebrando Pizzetti, włoski kompozytor, autor prac z zakresu muzyki starogreckiej i włoskiej, pisał opery -„Mord w katedrze”, „Fedra”, dzieła symfoniczne, koncerty instrumentalne i utwory kameralne. Zmarł 13 lutego 1968 roku.

1888 - W belgijskim mieście Spa zorganizowano pierwszy na świecie konkurs piękności. Pierwszą nagrodę otrzymała 18-letnia Kreolka z Gwadelupy, Bertha Soucaret.

1891 - Urodził się Tadeusz Lehr-Spławiński, językoznawca, slawista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmował się gramatyką historyczną języków słowiańskich, historią słowiańszczyzny i etnografią. Jest autorem ponad 400. prac, między innymi "O mowie Polaków w Galicji Wschodniej". Zmarł 17 lutego 1965 roku. 120 rocznica

1902 - Urodził się Franciszek Kamiński, generał, działacz ruchu ludowego, w czasie II wojny światowej współtwórca Batalionów Chłopskich, szef I Oddziału Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej, współtwórca Podziemnego Państwa Polskiego, działacz ruchu ludowego, poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy. W latach 50. był więziony. Zmarł 23 lutego 2000 roku.

1907 - Urodził się Stefan Kieniewicz, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek PAN, członek i przewodniczący Komitetu Nauk Historycznych PAN, autor ponad 500. prac naukowych, w tym: "Historia Polski 1795 -1918", "Powstanie styczniowe", "Warszawa w powstaniu styczniowym". Zmarł 2 maja 1992 roku.

1908 - Zmarł Pablo de Sarasate, hiszpański skrzypek i kompozytor, światowej sławy wirtuoz, autor popularnych „Tańców hiszpańskich”. Urodził się 10 marca 1844 roku.

1916 - Urodził się Rudolf August Oetker, niemiecki przedsiębiorca, twórca i wieloletni prezes koncernu spożywczego Dr Oetker. Wnuk aptekarza Augusta Oetkera, mecenas sztuki, w 1999 roku założył fundację Rudolf-August-Oetker-Stiftung, wspierającą działalność artystyczną i naukową. Zmarł 16 stycznia 2007 roku. 95 rocznica

1917 - Francja uznała Komitet Narodowy Polski w Lozannie za oficjalne przedstawicielstwo polskie i wyraziła zgodę na zorganizowanie jego siedziby w Paryżu.

1920 - Urodził się Marian Ośniałowski, poeta, aktor, tłumacz, autor zbiorów wierszy „Kontrasty”, „Suita cygańska”; „Mam na sprzedaż tylko serce”, „Wiersze i proza”. Od 1961 roku w Paryżu. Zmarł 6 grudnia 1966 roku.

1920 - Zmarł Adam Prażmowski, mikrobiolog, agronom, działacz społeczny, jeden z pionierów polskiej mikrobiologii: opisał bakterie fermentacji masłowej i wyodrębnił je od laseczki siennej oraz jako pierwszy w Polsce opisał budowę i rozwój laseczki wąglika. Członek Akademii Umiejętności, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1932 - Urodziła się Joanna Salamon, poetka, tłumaczka literatury rosyjskiej i serbskiej. Wydała zbiory poezji: "Abecadło", "Tu wzrusza tylko nietrwałość", "Pieśni ciszy". Zmarła w 2001 roku.

1933 - W Niemczech rozpoczął się proces oskarżonych o podpalenie Reichstagu. Obok podpalacza Marinusa van der Lubbe na ławie oskarżonych zasiedli Ernst Torgler, przewodniczący grupy posłów komunistycznych w Zgromadzeniu Narodowym oraz trzej komuniści bułgarscy. Proces trwał do 23 grudnia1933 roku. Marinus van der Lubbe został skazany na śmierć, pozostałych oskażonych uniewinniono.

1934 - Urodziła się Sofia Loren, legenda kina włoskiego, rywalka Giny Lollobrigidy o tytuł pierwszej gwiazdy. Zagrała w filmach "Matka i córka", "Małżeństwo po włosku", "Słoneczniki" i "Szczególny dzień". Laureatka amerykańskiej nagrody filmowej Oscara w 1960 roku za rolę matki w filmie Vittoria de Siki „Matka i córka” oraz w 1991 roku za całokształt twórczości. W 1991 magazyn „People” uznał ją za jedną z najpiękniejszych kobiet na świecie.

1939 - Podczas obrony mostu na granicy polsko-rumuńskiej na Czeremoszu zginął Tadeusz Dołęga-Mostowicz, powieściopisarz, autor powieści obyczajowo-satyrycznych i ensacyjnych. Do najbardziej znanych należą: "Kariera Nikodema Dyzmy", "Znachor", "Profesor Wilczur". Urodził się 10 sierpnia 1989 roku.

1944 - Rozkaz dowódcy AK o przeorganizowaniu oddziałów powstańczych w regularne oddziały Wojska Polskiego i utworzeniu Warszawskiego Korpusu AK.

1946 - Urodził się Julian Kornhauser, poeta, pisarz, krytyk literacki, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Znawca i tłumacz literatury serbskiej i chorwackiej, współtwórca grupy literackiej „Teraz”. Autor tomików wierszy „Nastanie święto i dla leniuchów,”, „Było minęło”, Kamyk i cień” oraz esejów „Strategie liryczne serbskiej awangardy”, „Poezja i codzienność”. 65 rocznica

1946 - Rozpoczął się pierwszy Festiwal Filmowy w Cannes. 65 rocznica

1949 - Utworzenie Republiki Federalnej Niemiec: z 3 stref okupacyjnych: amerykańskiej, brytyjskiej i francuskiej oraz Protektoratu Saary. Niemcy zjednoczyły się w 1990 roku.

1951 - Rząd szwajcarski odmówił przyznania kobietom prawa wyborczego. 60 rocznica

1957 - Zmarł Jean Sibelius, jeden z największych fińskich kompozytorów, twórca poematów symfonicznych, między innymi "Sagi", "Finlandii" i "Tapioli" oraz koncertów skrzypcowych. Urodził się 8 grudnia 1865 roku.

1961 - W wypadku samochodowym zginął Andrzej Munk, reżyser i scenarzysta filmowy, jeden z przedstawicieli nurtu zwanego "polską szkołą filmową". Do najbardziej znanych jego filmów należą: "Człowiek za burtą", "Eroica", "Zezowate szczęście" oraz niedokończony obraz „Pasażerka”. W latach 1957-1961 był wykładowcą w łódzkiej szkole filmowej, która to uczelnia od 1965 roku przyznaje nagrodę jego imienia dla najlepszego debiutanta roku. Urodził się 16 października 1921 roku. 50 rocznica

1971 - Zmarł Jorgos Seferis, grecki poeta i eseista, autor zbiorów wierszy „Zwrot”, „Cysterna”, „Dziennik okrętowy”, „Trzy poematy ezoteryczne”. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1963 roku. 40 rocznica

1975 - Zmarł Saint-John Perse właśc. Alexis Saint-Léger, francuski poeta i dyplomata, autor zbiorów poetyckich „Wygnanie”, „Wichry”, „Kronika”, poematów „Anabase”, „Chwała królów”, „Nokturn”. Laureat literackiej Nagrody Nobla w 1961 roku.

1976 - Rada Europejska podjęła decyzję o powołaniu Parlamentu Europejskiego, wybieranego przez obywateli państw członkowskich w bezpośrednich wyborach powszechnych. Decyzja weszła w życie 1 lipca 1978 roku. 35 rocznica

1982 - Zmarł Franciszek Bieda, paleontolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczo-Hutniczej, autor pracy "Historia paleontologii w Polsce". (ur. 1896)

1991 - W Gdańsku utworzono Związek Miast Bałtyckich. Założycielami były 32 miasta; obecnie Związek liczy 160 członków z 10 państw nadbałtyckich. 20 rocznica

1996 - Zmarła Annabella, właściwe nazwisko Susanne Charpentier, francuska aktorka, obdarzona niezwykła urodą, zrobiła międzynarodową karierę. Grała w filmach "Napoleon", "Pod dachami Paryża", "Milion" i "Sztandar". Urodziła się 14 lipca 1907 roku. 15 rocznica

2000 - Zmarł Herman Titow, radziecki pułkownik, kosmonauta, pilot myśliwski, który jako drugi po Juriju Gagarinie odbył lot kosmiczny 6 sierpnia 1961 roku, dokonując 17, okrążeń Ziemi. Pracownik naukowy Akademii Kosmonautyki, autor książek popularyzujących problematykę kosmiczną: „Pierwszy kosmonauta planety”, „17 kosmicznych zórz”. Urodził się 11 września 1935 roku.

2003 - Zmarł ksiądz infułat Stanisław Michalski, uczestnik kampanii wrześniowej, kapelan emigracji i pułkownik artylerii Wojska Polskiego. Zasłużony duszpasterz polskiej emigracji we Włoszech, jeden z najbliższych współpracowników arcybiskupa Szczepana Wesołego. W 1984 roku Jan Paweł II mianował go protonotariuszem apostolskim, w 1991 roku został kanonikiem honorowym bazyliki S. Maria Maggiore. Urodził się 3 maja 1916 roku.

2005 - Zmarł Szymon Wiesenthal, żydowski działacz, tropiciel hitlerowskich zbrodniarzy wojennych, inżynier architekt, były więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych w Płaszowie, Gross-Rosen, Buchenwaldzie i Mauthausen. W 1947 roku założył w Linzu Żydowskie Centrum Dokumentacji - organizację zajmującą się gromadzeniem dokumentacji dotyczącej zbrodni i zbrodniarzy wojennych. Przyczynił się między innymi do wytropienia i skazania głównego organizatora "rozwiązania kwestii żydowskiej" - Adolfa Eichmanna oraz 1200. innych zbrodniarzy nazistowskich. Jego imieniem nazwano Centrum Szymona Wiesenthala, utworzoną w 1977 roku międzynarodową agencję zajmującą się przechowywaniem pamięci o Holokauście i obroną praw człowieka. Urodził się 31 grudnia 1908 roku.

2005 - Pierwszy pociąg kontenerowy z Europy do Chin wyruszył z Brześcia na Białorusi do chińskiego Huh-Hot. Pociąg uruchomiły koleje rosyjskie wspólnie z białoruskimi, PKP Cargo i kolejami niemieckimi.

2006 - Zmarł Sven Nykvist, szwedzki operator filmowy, współpracownik Ingmara Bergmana i innych reżyserów: Romana Polańskiego, Andrieja Tarkowskiego, Woody Allena. Autor zdjęć do ponad 130. filmów. Należał do "familii Bergmana", czyli stałego zespołu, z którym szwedzki reżyser zrealizował takie filmy jak: "Wieczór kuglarzy", "Persona", "Sceny z życia małżeńskiego", "Jesienna sonata", "Z życia marionetek", "Szepty i krzyki", "Fanny i Aleksander". Urodził się 3 grudnia 1922 roku. 5 rocznica