Сёння я прадстаўлю вашай увазе песню, якой ужо 50 гадоў. Кампазіцыя не новая, але змест яе тэкста ўніверсальны – у ёй гаворка ідзе пра чаканне святаў. Называецца песня «Lada dzień przyjdą święta», што можна перакласці як «Вось-вось прыйдуць святы», а спявае яе гурт «Dwa plus jeden».
Калектыў, пра які ідзе гаворка, быў заснаваны на самым пачатку 70-ых гадоў, яго вакалісткай стала Эльжбета Дмох (Elżbieta Dmoch), маладзенькая прыгожая дзяўчына, якой тады было ледзьве 20 гадоў. А эстрадную кар’еру яна пачала дзякуючы свайму будучаму мужу Янушу Круку (Janusz Kruk), які заўважыў яе прыгожы голас і прывабную знешнасць і запрапанаваў разам выступаць на сцэне. Яны заснавалі гурт “Варшаўскія куранты”. Пазней стварылі новую групу, якую навалі “Два плюс адзін”. І пажаніліся.
Калектыў быў на піку папулярнасці ў 70-ых гадах мінулага стагоддзя і на пачатку 80-ых. Эльжбета Дмох заваёўвала ўзнагароды на музычных фестывалях, між іншым на Фестывалі польскай песні ў Аполі. І нават атрымала прэстыжную дзяржаўную ўзнагароду – Сярэбраны крыж заслугі.
Гурт быў вельмі папулярны не толькі ў Польшчы. Музыканты нават запісалі два альбомы ў ГДР. У Польскай Народнай Рэспубліцы было рэдкасцю, каб музыканты дабіваліся поспеху за мяжой, нават у так званым сацыялістычным лагеры. Але, у адрозненні ад прафесійнай кар’еры, у прыватным жыцці Януша ды Эльжбета не ўсё ішло так гладка. Яны моцна адрозніваліся па характару. Эльжбета – спакойны чалавек, інтравертык, са схільнасцю да дэпрэсіі, а Януш – душа кампаніі, любіў прымаць гасцей, што моцна стамляла яго жонку. Але не гэта было самая вялікай праблемай. Януш вельмі хацеў мець сына, а Эльжбета не змагла даць яму дзіця. Яны рассталіся, Януш ажаніўся з іншай жанчынай, якая нарадзіла яму сына. Аднак музыкант з-за не лечанай хваробы сэрца памёр у маладым узросце, што вельмі дрэнна паўплывала на псіхічны стан былой жонкі. Яна перастала спяваць, нават выехала з Варшавы ў вёску. Вось такая гісторыя. Але ў гэтай песні ўсё яшчэ перад імі. Паслухайма.
Znowu zima przed nami, tak mówią gazety,
Latawce odlatują kluczem na południe,
Można ciągnąć za nimi lub przewietrzyć rzeczy,
Które jeszcze przed grudniem wciągniemy na grzbiet,
Uuu... Wciągniemy na grzbiet, hmm...
Ooo... O la la... Lada dzień przyjdą święta.
Znowu tanie wino będziemy grzać.
O la la... Lada dzień przyjdą święta,
Słodki zapach ciasta z gorących blach.
O la la... Lada dzień przyjdą święta,
Czekaliśmy, czekaliśmy. Długo tak, długo tak.
O la la... Lada dzień przyjdą święta.
Znowu zima przed nami już się wlecze drogą,
Twój papieros w szlafroku znalazłam dziś rano,
W popielniczce sny drzemią pozwijane w kłębki,
A szlafrok pachnie tobą, jak wtedy tak samo, mmm...
O la la... Lada dzień przyjdą święta.
Znowu zima przed nami
Gdy sypnie zamiecią, liście buchną o szyby
Nie zamykaj okna, niech zatańczą raz jeszcze,
Ostatni nad ziemią,
Za zdrowie odchodzących wypijmy do dna…
Наперадзе зноў зіма, гавораць газеты, паветраныя змеі ляцяць на поўдзень. Можна пацягнуцца за імі або праветрыць рэчы, якія мы яшчэ да снежня нацягнем на спіну. Ууу... Нацягнем на спіну, хм... Ооо... О-ля-ла... Каляды прыйдуць ужо неўзабаве. Мы зноў будзем грэць таннае віно. Салодкі пах пірага з гарачай бляхі. О-ля-ля... Каляды прыйдуць праз пару дзён. Мы чакалі, мы чакалі. Доўга, доўга...
Зноў зіма цягнецца па дарозе перад намі. Сёння раніцай я знайшла тваю цыгарэту ў халаце. У папяльнічцы сны дрэмлюць, згарнуўшыся ў клубочак. А халат пахне табой, як тады, ммм... О-ля-ля... Каляды прыйдуць праз пару дзён. Наперадзе зноў зіма. Калі сыпне мяцеліцай, лісце ўдараць у вокны. Не зачыняй акно, хай патанцуюць яшчэ раз. Апошні раз над зямлёй. Вып'ем да дна за здароўе тых, хто адыходзіць...
Просты тэкст у гэтай песні, але ад святочнай песні слухачы чакаюць меладычнасці, а не цікавага тэкста. Але ёсць тут некалькі выразаў ці словазлучэнняў, якія варта разабраць.
Lada dzień przyjdą święta – вось-вось, у бліжэйшы дзень прыйдуць святы. Слова ляда можна мець розныя значэнні, у дадзеным сказе яна ўказвае, што ўжо мала часу да святаў, яны могуць прыйсці ў любы з бліжэйшых дзён. У польскай мове часціца lada часта ўжываецца з не, напрыклад, nie lada zadanie – складаная, цяжкая задача, а назоўнік lada азначае прылавак у краме. Можна нешта купляць spod lady – з-пад прылаўка. Маладое пакаленне не разумее, што гэта значыць, але той, хто перажыў 90-ыя гады, ведае.
Wciągniemy na grzbiet – нацягнем на спіну або проста апранем на сябе. Grzbiet – гэта ў даслоўным перакладзе хрыбет, а тут азначае хутчэй спіну, цела.
Słodki zapach ciasta z gorących blach – салодкі пах пірагоў з гарачых блях. Па-польску слова ciasto азначае як цеста, так і салодкая выпечка, пірог, а нават торт, хаця ёсць слова торт. Ciasto – гэта агульны назоў салодкай здобнай выпечкі.
нг