Незалежна ад таго, калі скончыцца агрэсія Расіі ва Украіне, пытанне аб гарантыях бяспекі Кіеву трэба разглядаць цяпер. Калі вайна не скончыцца падпісаннем трывалай мірнай дамовы, што малаімаверна, Уладзімір Пуцін ці іншы расійскі лідар зможа зноў пачаць гэтую агрэсію. Хіба што ва Украіны будзе дастатковы механізм стрымлівання, піша амерыканскі часопіс.
Акрамя таго, нават калі б украінцы выйгралі вайну, вярнуўшы тэрыторыі, захопленыя Расіяй у 2014 годзе, многія расіяне маглі б захацець помсты за гэтую паразу ў будучыні, і палітыкі маглі б скарыстацца такімі настроямі электарату.
Чаго хочуць украінцы?
Для ўкраінскага кіраўніцтва лепшай гарантыяй бяспекі і спосабам стрымлівання расіян з'яўляецца ўступленне ў НАТА. Дагэтуль Пуцін ухіляўся ад канфліктаў з краінамі, якія калісьці ўваходзілі ў Варшаўскую дамову, а цяпер уваходзяць у альянс, але «замучыў» краіны без такой абароны – Грузію, Малдову і Украіну.
Прыняцце ўкраінцаў у NATO, аднак, прывядзе да дзеяння артыкула V Паўночнаатлантычнага дагавора, што азначае, што кожны член альянсу неадкладна «прыме на сябе рызыку, якую прэзідэнт ЗША Джо Байдэн... не прыме: (рызыка) прамая вайна з Расіяй».
Больш за тое, краіны альянсу яшчэ не дасягнулі дамоўленасці аб прыёме Украіны ў NATO, а выпадак са Швецыяй, уступленне якой блакуе Турцыя, сведчыць, што адно вета можа зацягнуць гэты працэс да бясконцасці.
Аргумент для Пуціна
Ёсць яшчэ адна праблема – калі б уступленне Украіны ў альянс было магчымым толькі пасля заканчэння канфлікту, гэта дало б Пуціну аргумент як мага даўжэй зацягваць гэтую вайну. І калі б уступленне Кіева ў НАТА разглядалася яшчэ ў актыўным канфлікце, гэта азначала б, што Злучаныя Штаты ўхвалілі б яго без гарантый артыкула V. Больш за тое, улічваючы, што амерыканцы цяпер вельмі неахвотна накіроўваюць свае сілы ва Украіну, можна меркаваць, што ратацыйная прысутнасць амерыканскай квоты ў гэтай краіне была б вельмі абмежаванай, тлумачаць аўтары ўплывовага выдання Foreign Policy.
Альтэрнатыва сяброўству
Альтэрнатывай прыёму Кіева ў НАТА магла б быць гэтак званая ізраільская мадэль гарантый бяспекі. Тады трэба было б, акрамя дыпламатычнай падтрымкі Украіны, нарасціць яе ўзброеныя сілы да такой ступені, каб яны змаглі супрацьстаяць Расіі і адбіць у яе ахвоту да любога авантурызму.
Аднак варта ўлічваць, што для таго, каб Ізраіль адчуваў сябе ў бяспецы, ЗША далі яму якасную ваенную перавагу над супернікамі на сушы, у моры і паветры. Даць Украіне такую ж моц стрымлівання было б гіганцкай інвестыцыяй, верагодна, даражэйшай, чым прыняць яе ў NATO.
Больш за тое, гарантыі ў адпаведнасці з ізраільскай мадэллю будуць залежаць ад таго, хто знаходзіцца ва ўладзе ў ЗША і Украіне. Наколькі вартымі даверу такія абяцанні былі б для Кіева, калі б Дональд Трамп перамог на прэзідэнцкіх выбарах у ЗША ў 2024 годзе? Або калі б Уладзіміра Зяленскага на пасадзе прэзідэнта замяніў менш здольны лідар? – піша Foreign Policy.
Байдэн: Гэта можа заняць некаторы час
У нядзелю дарадца Белага дома па нацыянальнай бяспецы Джэйк Саліван абвясціў, што прэзідэнт Байдэн падыме пытанне аб гарантыях бяспекі Украіны па ізраільскай мадэлі на саміце НАТА ў Вільні і абмяркуе гэта з прэзідэнтам Зяленскім.
Раней у інтэрвʼю CNN Байдэн заявіў, што гарантыі, аналагічныя тым, якія ЗША далі Ізраілю, будуць дзейнічаць падчас працэсу ўступлення Украіны ў NATO, што, па яго словах, можа заняць некаторы час.
PAP, Dziennik.pl / вх