Polska na tle Unii Europejskiej należy do czołówki pod względem stosowania mediacji; już dwa lata temu przekroczyliśmy cel na 2022 rok, jeżeli chodzi o odsetek spraw kierowanych do mediacji – powiedział w poniedziałek w Lublinie wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski.
Marcin Romanowski uczestniczył w konferencji podsumowującej dwuletni, trwający od kwietnia 2020 do czerwca 2022 r., pilotaż programu wdrażającego ideę sprawiedliwości naprawczej, w szczególności mediacji, na terenie Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Lublinie. Jak podkreślił, jest to pierwszy tego typu projekt realizowany w polskiej Służbie Więziennej.
„Mediacja jest tą formą rozstrzygania konfliktów, która gwarantuje wysoką efektywność. Strony przy udziale bezstronnego mediatora zawierają ugodę, porozumienie, które potem będą realizować. Realizacja takiej ugody następuje w sposób dobrowolny w znacznie wyższym stopniu, niż ma to miejsce w przypadku rozstrzygnięć sądowych” – powiedział Romanowski.
„Polska na tle Unii Europejskiej należy do czołówki, jeżeli chodzi o stosowanie mediacji. Już dwa lata temu przekroczyliśmy cel na 2022 rok, jeżeli chodzi o odsetek spraw kierowanych do mediacji” – dodał wiceminister sprawiedliwości.
Wyjaśnił, że pilotażowy projekt realizowany na Lubelszczyźnie skoncentrowany był na mediacjach po wyroku, które są szczególnie istotne z punktu widzenia osób pokrzywdzonych przestępstwem. Według niego, mediacje są bardzo ważnym narzędziem sprawiedliwości naprawczej.
"W przypadku drobniejszych przestępstw, gdzie funkcja represyjna jest mniej istotna, szczególnie sprawiedliwość naprawcza - właśnie mediacja po wyroku - na pewno znajduje swoje właściwe miejsce. Dlatego, bo wymiar interesu pokrzywdzonego jest równie ważny, tak jak represja w stosunku do najcięższych przestępców" – stwierdził Romanowski.
Wyjaśnił, że poprzez mediacje możliwe jest zadośćuczynienie, rekompensata osadzonego wobec osoby pokrzywdzonej przestępstwem. „Jest to też instrument, który ułatwia, umożliwia, wspiera resocjalizację (…), a tym samym obniża poziom recydywy i przyczynia się do zmniejszenia poziomu przestępczości” – powiedział wiceszef MS.
Romanowski przypomniał, że mediacja po wyroku jest narzędziem przewidzianym od lat w polskim systemie prawnym, ale - według niego - w praktyce nie funkcjonowała, dlatego zdecydowano się na wdrożenie pilotażowego programu, który miał na celu wypracowanie praktycznych procedur w tym zakresie.
„Cieszę się, że ten potencjał rozwojowy sprawiedliwości naprawczej mogliśmy przećwiczyć tutaj, na Lubelszczyźnie, żeby zaproponować rozwiązania, które będą - mam nadzieję - już niedługo stosowanymi w szerszym zakresie w całej Polsce, już nie tylko na zasadzie projektowej, ale będą mogły być wdrożone w normalną, codzienną pracę penitencjarną” - dodał.
Wiceminister poinformował również, że w czasie tego dwuletniego projektu sfinansowanego ze środków Funduszu Sprawiedliwości przeszkolono 80 funkcjonariuszy i kuratorów w zakresie mediacji, utworzono dziesięć pokoi mediacyjnych, powołano dwóch koordynatorów ds. mediacji i sprawiedliwości naprawczej, którzy nadzorują poszczególne jednostki penitencjarne. Przeprowadzono również 165 mediacji, z których 146 zakończono ugodą, co wskazuje na niespełna 90-procentową ich skuteczność. Ponadto odbyło się około 800 dyżurów, podczas których mediatorzy rozmawiali z osadzonymi ponad 3,3 tys. godzin.
PAP/ks